De ommekeer bij Ajax

Op de tribune in Sint-Petersburg hulde Edwin van der Sar zich vorige week bij de halve finale België – Frankrijk in een shirt van de Rode Duivels. De ceo van Ajax kreeg het tricot ooit van Jan Vertonghen en droeg het tijdens de halve finale als gebaar naar de warme band die niet alleen Vertonghen, maar ook Toby Alderweireld en Thomas Vermaelen met  de club van Van der Sar hebben behouden.

Vier landstitels behaalde Ajax destijds met één of meer Belgen in de gelederen. Een jaar na het vertrek van de laatste der drie Mohikanen, Toby Alderweireld, werd Ajax voor het laatst kampioen van Nederland. In 2014 was dat.

Op de balans noteerde de AFC Ajax NV destijds een eigen vermogen van 88 miljoen euro. De laatst bekende balans, per 31 december 2017, laat zien dat het kapitaal in enkele jaren tijd is verdubbeld tot bijna 176 miljoen. Een vermogensexplosie, maar nog altijd niet méér dan de huidige marktprijs van één enkele topvoetballer hors categorie.

OPPOTTEN

De rijkdom, méér nog de neiging om al die euro’s op te potten, is Ajax de laatste jaren steeds nadrukkelijker aangewreven door de fans; vooral  naarmate een nieuwe landstitel langer uitbleef. Met name Van der Sar en Marc Overmars, verantwoordelijk voor het transferbeleid, moesten het ontgelden.

De beleidsommekeer lijkt nu gestalte te krijgen. Het jaar 2018 werd al ingezet met miljoeneninvesteringen in de talenten van Perr  Schuurs (Fortuna Sittard) en Hassane Bandé (KV Mechelen), twee op de toekomst gerichte aankopen die pas in de zomer aansloten, en van wie Bandé nu door een zware blessure langdurig is uitgeschakeld.

De transfers van Schuurs en Bandé bleken de voorbode van meer ambitie en actie. Niet langer ligt het salarisplafond op 1 miljoen per jaar. Ook trekt Ajax nu makkelijker de beurs als de vraagprijs boven de 15 miljoen uitkomt. Ondertussen wordt ook niet vergeten hoeveel garen het door de jaren spint bij de eigen jeugdopleiding.

URBAIN HAESAERT

In juni kondigde Ajax daarom aan dat Urbain Haesaert op zijn 77^ste terugkeert als scout. Haesaert scoutte tot 2010 al zeven jaar lang voor de Amsterdamse club en staat bekend als de ontdekker van Tom de Mul, Thomas Vermaelen, Jan Vertonghen en Toby Alderweireld.  Hij wilde destijds ook Moussa Dembélé naar Amsterdam halen en wees Ajax op de talenten van Edin Hazard en Kevin de Bruyne. Niet altijd kreeg Haesaert zijn zin. In 2010 koos hij voor de scouting van Anderlecht. Bij zijn terugkeer werd Haesaert door Marc Overmars verwelkomd met: ‘Urbain heeft een belangrijke geschiedenis bij Ajax.’

Na Haesaert volgde een nieuwe golf aan spelers van buiten. De aanwas staat haaks op de beleidsuitgangspunten bij de Amsterdamse club waar traditioneel  de talenten opgroeien als gras. Tot de tradities behoort even goed dat er elk jaar wel zo’n speler afkomstig uit de jeugdopleiding voor miljoenen naar een buitenlandse club verkast.

KRATER

Dit jaar is Justin Kluivert (net 19 jaar), een zoon van Patrick Kluivert, (voorlopig) de eerste uit de eigen  opleiding die Ajax heeft verlaten. Voor hem betaalde AS Roma 17,5 miljoen euro, een bedrag dat via bonussen nog kan oplopen tot 21 miljoen. Bij Roma heeft Kluivert gekozen voor rugnummer 34, het nummer van Abdelhak Nouri, de al vroeg bejubelde belofte die vorige zomer wegviel  in een dramatisch, mogelijk eeuwig coma. Zijn lot sloeg een diepe krater in het moreel van Ajax, dat zich niet eens voor een Europees hoofdtoernooi kon kwalificeren en in de Eredivisie voorrang moest verlenen aan PSV.

Het seizoen 2018-2019 moet de nare herinneringen verdrijven. Na de miljoenen voor Schuurs (2,1 miljoen) en Bandé (5 miljoen plus bonussen tot 9 miljoen) heeft Ajax nog eens bijna veertig miljoen uitgetrokken voor vernieuwingen die de jonge garde met ervaring moeten omringen. Bij FC Utrecht werd de Nederlands-Marokkaanse aanvallende middenvelder Zakaria Labyad weggelokt. Hij was niet goed genoeg bevonden voor de Marokkaanse WK-selectie en is pas 25 jaar, maar speelde al op het hoogste niveau bij PSV, Sporting Lissabon, Vitesse, Fulham en FC Utrecht. Labyad heeft de reputatie een lastpost te zijn, maar Ajax-coach Erik ten Hag kent hem uit zijn Utrechtse jaren en vertrouwt erop Labyad ook bij Ajax te laten renderen.

PREMIER LEAGUE

Labyad zal wel mede zijn aangetrokken in het vooruitzicht dat Hakim Ziyech zijn ambitie nog gaat verzilveren en onderdak vindt in het buitenland. Vooralsnog traint en speelt Ziyech, terug van het WK, bij Ajax. Welke rol hem eventueel wacht, is ongewis. Want Ajax heeft ook nog eens Dusan Tadic, WK-ganger met Servië, weggehengeld bij Southampton. Een opmerkelijke move, die een vervolg kreeg met de terugkeer van Daley Blind. Twee dure aankopen, bij elkaar gewinkeld in de Premier League!

Tadic (29) hoorde bij Southampton nog altijd tot de eerste keus, maar koos voor de competitie waaraan hij met FC Groningen en FC Twente goede herinneringen overhield. Dat kost Ajax all-in nog wel een kleine veertien miljoen euro. Blind (28) was bij Manchester United op een zijspoor beland, maar droeg nog altijd een prijskaartje van 16 miljoen, plus 4,5 miljoen aan bonussen voor ManU.

INSPIRATIE

Zoveel activiteit op de spelersmarkt geeft niet alleen de fans nieuwe inspiratie. Ook voor de spelers is het een signaal. ,,Ik zie iets ontstaan hier bij Ajax. Iedereen merkt dat. En iedereen voelt dat. Het mooie is: iedereen wil er deel van uitmaken”, reageerde Klaas-Jan Huntelaar.  ,,Als je Justin Kluivert voor 17 miljoen euro verkoopt en je haalt voor 11 miljoen Dusan Tadic binnen, dan heb je als club een goede deal gemaakt. Ik denk dat dit zelfs jongens die nog overwegen om weg te gaan, nu willen blijven als de juiste club niet komt.”

Wat het allemaal waard is, zal Ajax spoedig kunnen ontdekken. Woensdag 25 juli wacht de eerste serieuze test, de eerste in een reeks kwalificatiewedstrijden voor de groepsfase van de Champions League. Het Oostenrijkse Sturm Graz is Ajax’ eerste opponent. Succes in het Europees voorportaal kan op de nieuw ingeslagen weg  wel eens een belangrijke barometer worden voor de rest van het seizoen.

Twitter: @hmees