Weerstand opdoen op de leerschool

Lang voordat FC Barcelona op zijn pad kwam, voetbalde Frenkie de Jong dik anderhalf jaar in de Eerste Divisie, de competitie beneden de Eredivisie, die toen nog Jupiler League heette. Pas in het jaar dat hij 20 werd, maakte De Jong de sprong naar de hoofdmacht. Die leerschool heeft Frenkie de Jong, vorige week 23 geworden, geen kwaad gedaan. Op een lager niveau groeide zijn weerstand, daar kon hij zich verder ontwikkelen, nog zonder last van de druk die van de Johan Cruijff ArenA uitgaat.

Met 46 wedstrijden in de Eerste Divisie voert De Jong een lange rij Ajax-spelers aan die daar de springplank namen. Onder anderen Matthijs de Ligt, Donny van de Beek, André Onana, Noussair Mazraoui, Joël Veltman, Justin Kluivert, Sergiño Dest en David Neres raakten hier gehard, meestal op een vrijdag- of maandagavond. In menig geval speelden ze tientallen wedstrijden in deze omgeving, hier troffen ze tegenstanders met meer fysiek en meer ervaring.  

De rol van teams als Jong Ajax in de competitie die tegenwoordig Keuken Kampioen Divisie wordt genoemd, leidt regelmatig tot discussie binnen het Nederlandse voetbal. Voor- en nadelen worden daarin tegen elkaar afgezet. Het zal in België vermoedelijk niet anders zijn als de grotere clubs een etage lager een satelliet-ploeg zouden kunnen stallen.

MERENDEEL VAN ORANJE

Niet alleen bij Ajax, ook bij PSV, AZ en FC Utrecht hebben talenten zich in deze competitie kunnen ontwikkelen. Steven Bergwijn speelde er bijvoorbeeld 31 wedstrijden, Donyell Malen 22. Het weekblad Voetbal International stelde onlangs vast dat het merendeel van de huidige generatie internationals ervaring heeft opgedaan in de Eerste Divisie. Dat gold ook in ruime mate voor de Oranje-klanten Marten de Roon, Quincy Promes, Denzel Dumfries, Kevin Strootman en Wout Weghorst in de periode dat ze uitkwamen voor een club op het tweede niveau. Wout Weghorst (nu Wolfsburg) bijvoorbeeld speelde met FC Emmen liefst 65 wedstrijden in de Eerste Divisie.

Supporters van min of meer gevestigde clubs in deze competitie gruwen vaak van de zogeheten Jong-teams die in het jargon van de KNVB als Beloftenteams te boek staan. Het voortdurende switchen met spelers tussen eerste en tweede elftal brengt het gevaar van competitievervalsing met zich mee. De wisselende uitslagen wijzen dat regelmatig uit. Bovendien houdt de komst van zo’n jongerenelftal het zogeheten uit-vak meestal leeg. Daarentegen lokt Jong Ajax vaak extra toeschouwers, vooral omdat er dan toekomstige talenten kunnen worden bewonderd en van de naam Ajax traditioneel al aantrekkingskracht uitgaat.

IDEE UIT PORTUGAL

Inmiddels staat Jong Ajax al met meer dan 250 competitiewedstrijden in de statistieken. Het debuut dateert van 2013, het idee werd geboren in Portugal. Op studiereis met een aantal eredivisieclubs raakte PSV’s toenmalig technisch directeur Marcel Brands (nu bij Everton werkzaam) onder de indruk van de ervaringen die Benfica, Sporting de Portugal en FC Porto hadden opgedaan met hun talenten.

Terug in Nederland maakte Brands zich sterk voor de inpassing van talententeams van de eredivisieclubs in de Eerste Divisie. Brands kreeg zowel de KNVB als FOX Sports enthousiast. Met eredivisienamen op het affiche speculeerde FOX als  tv-rechtenhouder op hogere kijkcijfers op vrijdag en maandag. Met dat idee werden vervolgens de clubs in de Eerste Divisie geconfronteerd. FOX moest de tv-rechten als middel inzetten om de clubs te overtuigen.

START MET TWEE TEAMS

Niet meer dan twee clubs kregen aanvankelijk toelating. Naast Ajax was dat FC Twente, dat toen juist in een financiële crisis verkeerde. Om te kunnen overleven zag FC Twente zich gedwongen het talententeam op te heffen waardoor alsnog plaats vrijkwam voor PSV, de club van animator Marcel Bands. Via kampioenschappen op een lager niveau drongen later ook Jong Utrecht en Jong AZ door tot de Eerste Divisie zodat deze competitie nu naast 16 ‘vaste’ clubs vier Beloftenteams telt.

Pikant hierbij is de afwezigheid van Feyenoord. Bij de start van het project Voetbalpiramide waarin de integratie is verpakt, zag de Rotterdamse club geen voordelen in deze nieuwigheid. Dat besluit heeft Feyenoord moeten bekopen met voortdurende kritiek, vooral als er weer een talent van Ajax, PSV of AZ doorstroomde naar het hoogste voetbalniveau van Nederland. Inmiddels is Feyenoord tot inkeer gekomen en is met een Beloftenteam de inhaalrace ingezet, ook omdat er nieuwe mogelijkheden zijn geschapen voor doorstroming naar de Eerste Divisie.  

OOK IN TWEEDE EN DERDE DIVISIE

In totaal tien clubs zagen destijds wel heil voor zo’n Beloftenteam. Als uitvloeisel daarvan spelen Jong Sparta en Jong Volendam nu in de amateursector in de Tweede Divisie en maken Jong ADO en Jong Almere deel uit van de Derde Divisie. Naast FC Twente is ook Vitesse afgehaakt. De club uit Arnhem oordeelde vorig jaar dat de regels te ‘verstikkend’ en ‘onwerkbaar ‘ zijn.

Gedoeld wordt daarmee met name op de mogelijkheden om spelers uit de A-selectie ook in te zetten tijdens competitiewedstrijden in het Beloftenteam. Om tegemoet te komen aan de bezwaren van de andere clubs besloot de KNVB tot aanscherping van de regels.

De clubs met Beloftenteams in de Eerste Divisie moeten zich nu houden aan de volgende  voorwaarden:

• Beloftenteams bestaan uit alleen spelers die in het betreffende seizoen 23 jaar of jonger zijn.
• Doelmannen mogen 25 jaar of jonger zijn. Wanneer twee Beloftenteams tegen elkaar spelen geldt er voor doelmannen geen leeftijdsgrens.
• Een speler mag niet meedoen aan een wedstrijd van een Beloftenelftal als hij in hetzelfde speelweekend in de basis is gestart bij het eerste elftal, of minimaal 45 minuten heeft meegedaan in een wedstrijd van het eerste.team
• Er wordt geen dispensatie verleend.

TWITTER: @hmees