Van Bommel, de tegenvoeter van Cocu

Zijn allerlaatste competitiewedstrijd, uit bij FC Twente in 2013, eindigde met rood en een striemend fluitconcert. Mark van Bommel werd als speler van PSV geadoreerd in Eindhoven, gehaat was hij daarbuiten en bij de tegenstanders. Vijf jaar na zijn afscheid als speler zijn de blikken weer op hem gericht; nu als de hoofdtrainer van PSV die vanaf de zijkant het vuur doorlopend aanjaagt.

De jaarlijkse wedstrijd om de Nederlandse Super Cup, in 1996 omgedoopt tot Johan Cruijff Schaal, liet zien dat Mark van Bommel (41) nog niets heeft verloren van zijn temperament, van zijn streken. Opnieuw vlamde hij na arbitrale beslissingen, andermaal wilde hij zich niet neerleggen bij een afgekeurde treffer waarbij sprake was geweest van zowel hands als een overtreding. Verlies, in dit geval na strafschoppen tegen Feyenoord, maakt hem nog altijd chagrijnig.

Intimidatie van tegenstanders en scheidsrechters was altijd al een belangrijke inspiratiebron voor Mark van Bommel. Verbaasd keken de spelers van PSV deze zomer op toen bleek hoe nadrukkelijk mentale injecties een structureel onderdeel vormen van zijn trainingsaanpak. ‘Wat is de stand?’, houdt hij de spelers doorlopend voor tijdens de trainingspartijtjes, om ze scherp te houden. Bij verloren persoonlijke duels jut hij ze regelmatig op om verhaal te halen bij de trainer die het fluitje hanteert. Beïnvloeding van de scheidsrechter is voor Van Bommel een beproefd middel om ten koste van alles te willen winnen.

ALS SPELER AL EEN ‘TRAINER’

Mark van Bommel presenteert zich zo als de tegenvoeter van zijn voorganger, de altijd bedachtzame, peinzend analyserende Phillip Cocu. Verrassend was de keuze van PSV voor Van Bommel niet. Sinds hij in Eindhoven vanaf het hoofdveld naar de jeugdopleiding verhuisde, stond zijn toekomst in de sterren geschreven. Als speler droeg hij reeds alle kenmerken van een trainer. Hij kan bogen op ervaringen bij PSV, FC Barcelona, Bayern München, AC Milan en in 79 interlands. Bij de jeugdteams van PSV bevestigde Van Bommel de verwachtingen die PSV van hem had als trainer.

Op een hoger niveau maakte hij indruk op de internationals van Saoedi-Arabië en Australië. Ze liepen weg met hem vanwege zijn tips, de stille wenken, de brug die hij sloeg met hun bondscoach, Bert van Marwijk, tevens zijn schoonvader. Tijdens het WK al, als assistent-bondscoach van Australië, kon Van Bommel niet wachten om aan de slag te kunnen in Eindhoven. Na een korte warming-up, pal na de uitschakeling van de Aussies, moest de clubleiding hem zelfs verplichten tot een week vakantie.

ROLLEN OMGEDRAAID

Als hoofdcoach van PSV zijn de rollen in de familie nu omgedraaid. Van Marwijk is zijn schoonzoon gevolgd als adviseur; niet op de bank, wel op het trainingsveld en in intiemere sfeer. Inmiddels is het al een vertrouwd beeld. Medio juni was het nog een verrassing dat Phillip Cocu voor Fenerbahce koos. PSV probeerde hem niet eens daarvan te weerhouden, ondanks een doorlopend contract. Binnen de eigen gelederen stond de opvolger al gereed.

Met het vertrek van Cocu voltrok zich een omvangrijke wisseling van de wacht bij PSV. Eerder al had technisch directeur Marcel Brands de overstap gemaakt naar de Premier League, waar hij Everton nieuw leven moet inblazen. In het spoor van Cocu verdween bovendien diens complete technische staf.

SPELERSGROEP

Ogenschijnlijk minder ingrijpend verloopt (vooralsnog) de doorstroming binnen de spelersgroep bij de Nederlandse kampioen van 2018.  Alleen de twee vleugelverdedigers hebben een beter betalende club in een topcompetitie gevonden. De Colombiaan Santiago Arias verhuisde naar Atlético Madrid voor een transfersom van 11 miljoen euro. De transfer van Joshua Brenet naar het Duitse Hoffenheim leverde PSV 5 miljoen op.  Belangrijker misschien nog is het wegvallen van Marco van Ginkel, die als huurling van Chelsea de aanvoerdersband droeg. Met zijn diepgang, passing, afstandsschoten en trefzekere strafschoppen was Van Ginkel een dragende kracht bij PSV.

Afgewacht moet worden of de Mexicaan Hirving Lozano (23) bij PSV blijft. Hij speelt er pas één seizoen, werd daarin clubtopscorer en maakte op het WK zoveel indruk dat op hem nu een prijskaartje van 50 miljoen is geplakt. In zijn opvolging werd vorig seizoen al voorzien met het aantrekken van de Argentijn Maximiliano Romero (19), die in zijn eerste half jaar alleen maar geblesseerd is geweest. Wat hij werkelijk waard is, heeft Romero nog altijd niet kunnen laten zien. In de laatste minuten van een oefenmatch tegen Valencia stuurde Van Bommel hem naar de zijlijn om in te vallen. Omdat de bal niet meer stil kwam te liggen, moest Romero beteuterd langs de kant blijven staan. Mislukter kan een beoogd debuut er niet uitzien.

NIEUWE VERDEDIGING

Vernieuwd bij PSV is dit seizoen vooral de verdediging. De vertrokken backs zijn vervangen door Dumfries (Heerenveen) en de Spanjaard Angelino, die vorig seizen bij NAC Breda opviel door zijn aanvallende driften. Bij NAC was Angelino gestald als huurling van Manchester City, een interessante etalage voor de Britse multinational. PSV had 5 miljoen over voor de Spanjaard, die bij City niet in aanmerking kwam voor een plaatsje bij de beste 25.

Ook het centrum krijgt vermoedelijk een geheel nieuwe bezetting. De bij Ajax overbodig geraakte Nick Viergever verhuisde transfervrij naar PSV. Hij krijgt gezelschap van de Australische WK-ganger Trent Sainsbury, goed bekend dus bij Van Bommel. Hij speelde eerder bij PEC Zwolle en is nu transfervrij vanuit China naar Eindhoven overgekomen. Voor de Duitser Schwaab en de Fransman Isimat-Mirin lijken de dagen als basiskracht daarmee geteld.

NIEUW TALENT

Met de vernieuwingen is de vacature Van Ginkel nog niet vervuld. Hiervoor mikt PSV nog altijd op de Mexicaan Érick Gutiérrez, maatje van Lozano en eveneens lid van de Mexicaanse selectie op het WK. Als ook hij kan worden gestrikt, lijkt PSV alleen maar sterker geworden, vooral in de verdediging. Voorin kan het bovendien blijven rekenen op de zich snel verder ontwikkelende Steven Bergwijn (20), een nieuw Nederlands talent, en de 19-jarige Donyell Malen die in de jeugd van Ajax en Arsenal speelde en nu tot bloei lijkt te komen.

Voor Bergwijn bestond al belangstelling bij het Franse Bordeaux, maar beneden een transfersom van 20 miljoen wenste PSV geen zaken te doen. Een nieuw, sterk verbeterd contract tot medio 2022 was vorige week een extra antwoord van PSV op de internationale interesse voor Bergwijn. Ook de  contractverlengingen voor doelman Jeroen Zoet en luchtmachtwapen Luuk de Jong  stemden Mark van Bommel tevreden.

De nieuwe trainer heeft daarmee een goeddeels ingespeeld PSV ter beschikking, sterk genoeg om de concurrentie met het danig versterkte Ajax aan te gaan. Wat de Nederlandse kampioen in de Champions League kan bereiken, is ongewis. Laat PSV eerst maar eens in de play-offs afrekenen met de winnaar van de duels tussen FK Qarabag (Azerbeidzjan) en Bate Borisov uit Wit-Rusland.

Twitter:  @hmees