Keurmerk Advocaat

Zonder Play-offs, zonder competitiepunten te halveren, zonder te hunkeren naar een BeNeLiga, krijgt de Eredivisie ook dit seizoen een boeiend verloop. De veronderstelde superioriteit van Ajax is verschrompeld tot een voorsprong van tien doelpunten in het doelsaldo. AZ rechtvaardigt de titelpretenties niet alleen door gelijk op te gaan, elf wedstrijden voor de finish. Imponerender nog was het machtsvertoon van de Noord-Hollandse provincieploeg zondagavond in de Johan Cruijff ArenA waar Ajax met 0-2 er genadig vanaf kwam.

AZ maakt dit seizoen de belofte waar die het al enkele jaren in zich meedraagt. De club uit Alkmaar plukt de vruchten van weloverwogen beleid, moderne jeugdopleiding en slimme scouting. Weinig herinnert nog aan het verleden toen avonturiers als de broers Molenaar en Dirk Scheringa succes boekten met landstitels van 1981 en 2009 die er vermoedelijk nooit waren gekomen zonder de sturende hand van de coaches Georg Kessler en Louis van Gaal.

KENTERING

De hoogste trede bleef de laatste tien jaar onbereikbaar, mede omdat het vaak gepolijste voetbal van AZ in de krachtmetingen met directe concurrenten telkens té kwetsbaar bleek. Dit seizoen laat een kentering zien. Alle vier wedstrijden tegen opponenten uit de top-vier werden gewonnen, zonder tegentreffers, met een doelsaldo van 10-0. Nog open in deze mini-competitie staan voor AZ thuiswedstrijden tegen Feyenoord en PSV.

De volwassenheid van AZ manifesteert zich in de clubleiding die zich in de luwte kan ophouden, én in de groei die de talenten doormaken binnen een team waarin de Noren Fredrik Midtsjø en Jonas Svensson dragende routiniers zijn. Calvin Stengs en Myron Boadu drongen al door tot Oranje. Voor Teun Koopmeiners, Owen Wijndal en wellicht ook doelman Marco Bizot gloort zo’n toekomst. Ze hebben zich allen zo goed ontwikkeld dat AZ zich ook niet uit het veld liet slaan toen in vrijwel de gehele eerste competitiehelft alle thuiswedstrijden op kunstgras in Den Haag moesten worden gespeeld nadat de storm het dak van het stadion had weggeblazen.

REVIVAL FEYENOORD

Even bijzonder is de revival van Feyenoord, dat als nummer drie op zes punten volgt na het 1-1 gelijke spel op Super Sunday bij het enigszins opgeleefde PSV. Daarmee is Feyenoord inmiddels dertien wedstrijden op rij ongeslagen. Tien daarvan werden er gewonnen, lang niet altijd met voetbal dat respect afdwong, maar in de stijgende lijn lijkt de piek nog altijd niet bereikt.

De serie van Feyenoord draagt onmiskenbaar het keurmerk van Dick Advocaat. Eind oktober 2019 werd hij aangesteld als opvolger van Jaap Stam, die al na vier maanden opstapte. Feyenoord stond toen op de twaalfde plaats. Met Advocaat kon de Kuip-club uitschakeling in de Europa League niet meer ontlopen, maar in de competitie ging geen enkele wedstrijd meer verloren terwijl in het bekertoernooi inmiddels de halve finale is bereikt.

‘MODERNE TRAINER’

Dick Advocaat beleeft zichtbaar plezier aan het succes op zijn oude dag. Zijn populariteit is groter dan ooit kon worden vermoed. Feyenoord wilde de coach die in augustus 73 jaar wordt, al in februari strikken, toen nog nadat Giovanni van Bronckhorst had aangekondigd aan het eind van het seizoen te stoppen als coach in Rotterdam. Reacties vanuit de supportersgroeperingen weerhielden Advocaat van het jawoord. ,,Mijn gevoel was niet goed. Bij FC Utrecht zat ik op dat moment niet echt goed in mijn vel en bij Feyenoord kondigden de supporters al acties aan omdat ik te oud zou zijn. Ik kreeg te horen dat ze al spandoeken aan het maken waren om te demonsteren tegen mijn komst. Toen heb ik tegen Rob Jansen, mijn adviseur, gezegd: ‘bel ze maar af’.”

Acht maanden later dacht hij er anders over. Hij was het thuiszitten aan het water in Leidschendam beu; twee keer per week een potje tennis kon hem niet langer voldoening geven. Bij Feyenoord smoort Advocaat nu ook de discussie over de ‘moderne trainer’  waarin hij als zeventigplusser niet zou worden herkend. Het irriteerde hem: ,,Hoe vaak heb ik al niet moeten horen dat ik geen moderne trainer zou zijn. Wie legt mij uit wat een moderne trainer is? Moet ik daarvoor dan met een laptop op mijn schoot zitten? Als coach moet je vooral realistisch zijn.”

NIEUWE STRUCTUUR

Vanuit zijn eigen filosofie, gebaseerd op 35 jaar in het trainersvak, ging Advocaat eind oktober in de Kuip aan de slag. Hij gaf de organisatie in het team een nieuwe structuur, vooral defensie gezien. Hij zeurde niet over blessures bij spelers, die eerder voortdurend hadden lopen klagen over hun pijntjes. In het doel kreeg de talentrijke Justin Bijlow de voorkeur boven international Kenneth Vermeer (34), die toestemming kreeg naar Los Angeles FC in de MLS te vertrekken. Op het middenveld wonnen talent Orkun Kökcü (19) en routinier Leroy Fer (30) zichtbaar aan vertrouwen. Aanvoerder Steven Bergkamp leefde op als de beste van het elftal en de Colombiaan Luis Sinisterra (20) etaleerde plotseling zijn lang goeddeels verborgen gebleven talenten.

In de zegereeks van Feyenoord werd het gelijk spel bij PSV zondag door de Rotterdamse supporters als een zege begroet, als een signaal dat hun club daadwerkelijk weer meetelt. De wijze waarop Feyenoord voor de rust de wedstrijd dicteerde, illustreerde dat. PSV kon weliswaar kort na de hervatting langszij komen, maar naderhand was toch weer Feyenoord het dichtst bij de overwinning.   

DICK ADVOCAAT INDEX  

De opmars van Feyenoord is zo opvallend dat de NOS in  het tv-programma Studio Voetbal wekelijks de Dick Advocaat Index laat zien. Het is een ranglijst opgemaakt vanaf de dertiende competitieronde, vanaf het moment dat Dick Advocaat terugkeerde in de Eredivisie. Met 33 punten uit 13 wedstrijden gaat Feyenoord daarin superieur op kop, vijf punten voor op AZ, met liefst negen punten méér dan Ajax dat dit seizoen al vijf keer heeft verloren.

De cijfers laten Feyenoord-supporters dromen van titelkansen, hoewel de achterstand op Ajax en AZ nog wel zes punten plus een flinke dosis doelpunten bedraagt.  Advocaat negeert zulke bespiegelingen. ,,Bij wie zoemt dat dan rond, dat wij nog kans maken op de titel? Bij ons zoemt niets rond. Wij kijken niet verder dan de volgende wedstrijd. Donderdag spelen we in de halve finale thuis tegen NAC. Dat is realistisch Dan weten we waar we staan.”

TINA TURNER

Even terughoudend reageert Advocaat op suggesties dat hij ná dit seizoen er straks nóg een jaar aan vast gaat knopen in de Rotterdamse Kuip. Hij is dik tevreden met Frank Arnesen als technisch directeur aan zijn zijde. Hij loopt er zo goed geluimd rond dat contactverlenging als vanzelfsprekend zal worden ervaren. Persconferenties met Advocaat monden soms uit in hilarische conferences. Dan komt zelfs Tina Turner wel eens ter sprake als de zangeres van wie hij de song Simply the best tot stadiontune bij PSV heeft geïntroduceerd.

Op zulke momenten legt de vaak als saai afgeschilderde Advocaat ook bloot hoezeer een ontspannen humeur op zijn 73^ste de basis kan vormen voor een simpele, nuchtere en realistische aanpak als voetbalcoach.

TWITTER: @hmees