George Weah for president! Wordt voormalige Wereldvoetballer 1996 staatshoofd Liberia?

George Weah (1966), de eerste en enige Afrikaanse wereldvoetballer uit de geschiedenis (1996), staat op het punt om de Liberiaanse presidentsverkiezingen te winnen. Hij stopte met voetballen in 2002. Zijn afscheid liet een leemte na want hij bracht amusement én engagement. In november 2017 volgt de beslissing in de tweede ronde.

Bezieling bij Mohammed Ali, Nelson Mandela & Pelé

Hij vond bezieling bij bokser Mohammed Ali, Nelson Mandela en Pelé. Zijn echte levenswijsheid haalde hij bij zijn ongeletterde grootmoeder: respect voor vrijheid en vrouwenrechten. De eerste Afrikaanse wereldvoetballer van het jaar verbindt humanisme met een emanciperend godsgeloof. De man die de Braziliaanse dribbel een Afrikaanse versnelling schonk, aardde alleen in mondaine metropolen: Monaco, Parijs, Milaan, Londen en New York. Hij is tegelijk een van het leven genietende wereldverbeteraar, een onvermoeibare vredesactivist én een diepreligieuze mens.

Braziliaanse stranddribbel mét Afrikaanse speed

Het beste voetbalmoment van George Weah situeerde zich in 1996. In een wedstrijd met AC Milan vertrok hij, bal aan de voet, op eigen helft. Hij overbrugde zestig meter en versnelde per speler die hij in de luren had gelegd. Hij sneed voorbij zes tegenstanders en scoorde. Het doelpunt ging de wereld rond. George Weah verbond de loopcultuur van ‘zwart Afrika’ met de dribbelaard van ‘donker Brazilië’. De black diamond van Liberia gaf de Braziliaanse stranddribbel uit stand – gebezigd van Garrincha tot Romario – de Afrikaanse speed.

Liberia, land van kindsoldaten en bloedwraak

Liberia kent een recente geschiedenis van wrede bloedwraak. President Doe werd in 1990 aan een boom vastgebonden en aan stukken gesneden door aanhangers van rebellenleider Charles Taylor. Met een coup kwam Doe in 1980 zelf aan de macht en hij liet op zijn beurt vijftien ministers van de afgezette regering voor de televisiecamera’s executeren. Hij voltooide hiermee zogezegd ‘de wraak’ van de inheemse bevolking op Americo-Liberianen. De afstammelingen van de uit Amerika terug gekeerde slaven behielden ruim een eeuw de macht en de rubberinkomsten voor de eigen clan. Liberia’s proces van nationale zelfmoord, een burgeroorlog met kindsoldaten, dreef meer dan twee miljoen mensen op de vlucht en veroorzaakte 150.000 doden. In de jaren negentig stond één man op om deze waanzin te stoppen. Zijn naam was George Weah, voetballer én ambassadeur voor vrede en vrijheid in Liberia.

Ambassadeur voor vrede en vrijheid via voetbal

In de jaren van zelfvernietiging was hij Liberia’s enige hoop. Alleen als het nationale voetbalelftal speelde, zwegen de geweren en groeide er even eenheid in het land. Weah betaalde de organisatie van de wedstrijden en de hele omkadering, voetbalkleding en vliegtuigtickets inbegrepen, allemaal zelf. Hij financierde ook de jeugdteams en ontwikkelende fondsen voor stedelijke sportvoorzieningen. Hij richtte in 1994 de club Junior Professionals op in de ‘townships’ van de hoofdstad: enige voorwaarde voor de kinderen om te mogen participeren aan het spel was aantonen dat ze elke dag de school volgden. Hij wist dat dankzij het voetbal levens konden worden gered. Daarmee groeide hij uit tot de enige verzoenende kracht van het gepijnigde Liberia.

Nooit meer slavernij! De invloed van grootmoeder Emma

 George Weah werd op 1 oktober 1966 geboren in Monrovia uit een christelijk geslacht van zeevaarders en handelaars. Zijn vader prees hem het basketballen aan, dé echte sport van de Amerikaanse Liberianen. Voetbal was voor het achterlijke Afrikaanse volk. Toch koos George, tegen vaders wil in, voor het voetbal. Dankzij de invloed van zijn grootmoeder Emma. De sterke vrouw voedde de kleine Georges grotendeels zelf op. Ze bracht hem drie waarden bij: hulpvaardigheid, solidariteit en burgerzin. Vervolgens vertaalde zij het belangrijkste begrip voor de Afrikaanse en zwarte mens: vrijheid. Nooit meer slavernij! De ruggen nimmer gekromd. Vanuit die achtergrond beet hij zich meer dan ooit vast in de bal. Hij voerde zo de strijd met zijn vader om zijn eigen wil. George Weah raapte het voetbal op straat op. Grootmoeders opvoeding schonk hem een onafhankelijke geest. De liefde voor de vrijheid liet hem nooit meer los. Tegelijk linkte Weah zijn humanistische ingesteldheid aan een godsdienst. Hij toonde zich steeds religieus geïnspireerd. Zonder hulp van God was niets mogelijk. Op een bepaald ogenblik ruilde hij het christendom voor de islam, onder invloed van het werk van Malcolm X. Hij bad toen vijf keer per dag, zeven op zeven. Tot in de kleedkamer en op het veld toe. Later bekeerde hij zich opnieuw tot het protestantisme. Tegenwoordig gedraagt hij zich als ‘pacifistische apostel’ en noemt hij het mensdom ‘one people’.

Vrede in Liberia!

George Weah beschouwde vrijheid, verdraagzaamheid en respect altijd als de hoogste waarden in zijn leven. Die inspiratie haalde bij zijn idool Nelson Mandela. De transfer naar AC Milan, in de zomer van 1995, na vijf succesvolle jaren bij AS Monaco en drie bij Paris-Saint-Germain, bezorgde hem een internationaal podium. In de geest van Nelson Mandela organiseerde hij vredesconferenties en accepteerde hij een invitatie van Unicef als ambassadeur. Dat gebeurde nadat hij als eerste Afrikaan werd gekroond tot wereldvoetballer van het jaar. Bij Unicef trad hij in de voetsporen Pelé, na Malcolm X en Mandela, zijn derde internationale voorbeeld. Weah noemde het een droom die in vervuiling ging: ‘Werken met de Verenigde Naties ter bestrijding van de armoede in Afrika en ten voordele van ontwikkelingsprogramma’s in Liberia.’ Hij organiseerde in juli 1996 in het San Sirostadion van Milaan een benefietconcert ten voordele van Unicef Liberia. Daar bood hij zich ook als showbizzman aan en speelde percussie met Youssou N’Dour en Mory Kanté. George Weah besefte meer dan ooit dat sport de mensen bij elkaar bracht en dat voetbal tijdelijk de ellende kon wegspoelen. Hij zette het Liberiaanse elftal opnieuw op de been in de hoop een instrument te ontwikkelen voor nationale eenheid: ‘Omdat ik iets aan het imago van het land wilde doen. De wereld zag alleen maar de gruwel van Liberia. Met goed voetbal toonden we dat ook we ook iets anders konden dan elkaar uitmoorden. We dwongen respect af in Afrika en verenigden de mensen.’ George Weah koesterde de overtuiging dat het voetbal heeft bijgedragen aan het einde van de oorlog en in 1997 zelfs de basis voor een bescheiden vrede heeft gelegd: ‘In het stadion leerden de kindsoldaten van de verschillende strijdgroepen dat ze gezamenlijk hetzelfde team konden aanmoedigen. Jongeren die waren opgevoed met oorlog, kregen daar een les in vrede en verzoening.’

In 2000 ontving Weah een eredoctoraat van de universiteit van Monrovia. Hij werd geëerd voor zijn prestaties als wereldvoetballer maar ook voor zijn inspanningen voor het land, voor Unicef en voor SOS-Kinderdorpen. Men bewierookte hem als rolmodel voor toekomstige generaties Liberianen. In zijn toespraak deed hij een oproep tot de jeugd van zijn geboorteplaats Clara Town, een miserabele achterbuurt in Monrovia: ‘Ik wil geen jongeren zien die stelen, drinken, drugs gebruiken en geen respect vertonen voor ouderen. Neem jullie verantwoordelijkheid en bundel jullie projecten en ideeën en ik zal mijn bijdragen leveren om ze te realiseren.’

Gratis onderwijs, belastingverlaging voor armsten, open grenzen

De burgeroorlog eindigde in 2003. Twee jaar later stelde hij zijn kandidatuur voor de presidentsverkiezingen. Hij won toen de eerste ronde maar verloor alsnog de tweede van Ellen Johnson-Sirleaf. Zij werd de volgende twaalf jaar de eerste vrouwelijke president van Afrika. Zij ontving later de Nobelprijs voor de Vrede. Hij likte zijn wonden en trok zich terug. Hij voelde zich vernederd door de entourage van Johnson-Sirleaf die heel laatdunkend had gedaan over zijn gebrek aan opleiding. Intussen schoolde hij zich bij en nam hij met succes deel aan de parlementsverkiezingen voor zijn partij Congress for Democratic Change. Met een programma dat zich richtte op open grenzen, gratis onderwijs en belastingverlaging voor de armsten toont hij zich vooral als kandidaat van de ongeschoolde bevolkingsgroepen. En daarbij gebruikt hij de sport als opvoedkundig en gemeenschapsversterkend middel. Wordt King George de eerste voetballer-president?