George Best (1946-2005): El Beatle van Manchester United (1)

 Vanavond zendt Canvas een documentaire uit over George Best. Precies vijftig jaar geleden was de jonge god de beste voetballer ter wereld. Europacup der Landskampioenen en Europees Voetballer van het Jaar in 1968. In tijden van Mourinhotristesse schrijf ik graag een portret over de meest getalenteerde – en mijn favoriete – speler uit de geschiedenis van Manchester United. Vandaag leest u deel één.

 Ik sta voor zijn standbeeld aan het stadion van Manchester United: the holy trinity Bobby Charlton, Denis Law, Georg Best. Het baadt in de zon en Best staat er als een schuchtere jongen, terwijl in zijn leven de ene uitbarsting de andere opvolgde. Nochtans was hij de man die er écht voor zorgde dat Old Trafford de naam ‘Theatre of Dreams’ verwierf.

Don’t die like me

 Zijn overlijden op 25 november 2005 las als een aangekondigde kroniek. Ze kwam niet onverwacht want op 1 oktober werd hij in het ziekenhuis opgenomen met inwendige bloedingen. De volgende zes weken was hij niet uit het nieuws te branden. Als bij een groot staatsman informeerde de BBC het publiek over zijn gezondheidstoestand tijdens de laatste uren van zijn leven. Zijn heengaan schokte desondanks de wereld. Meer dan 100.000 mensen woonden zijn uitvaart bij, een indrukwekkende rouwstoet door de straten van Belfast, de bittere koude trotserend. Voor zijn dood vroeg Best aan een Britse krant om een foto van zijn lijden te publiceren met als onderschrift: ‘Don’t die like me’. Sterf niet zoals ik.

 Over de gezondheidstoestand van George Best deden altijd weer alarmerende geruchten de ronde. De lever van de populairste en beste Britse voetballer van de twintigste eeuw verdroeg geen druppel drank meer. Nooit meer drinken en toch chronisch verslaafd.  Terwijl hij één van de briljantste voetballers aller tijden kon zijn geweest. George Best had zijn plaats in een kwartet met Pelé – Johan Cruijff – Diego Maradona. Pelé noemde Best de getalenteerdste voetballer die hij ooit had gezien. Zelf gaf hij hierover de volgende guitige quote mee: If I had been born ugly, you would have never heard of Pelé. De eeuwige jongen van de verbeelding werd de volwassen man van het zelfbedrog.

Where did it all go wrong, Mr. Best?

Naar de onsterfelijke running-gag van de ober die hem in zijn luxueuze hotelkamer bediende met zalm en champagne, terwijl George in het opwindende gezelschap vertoefde van Miss Universe.

Na zijn voetballoopbaan  verstrikte hij zich in de nieuwe rode draad door zijn leven – hét schandaal – maar hij bleef onveranderd zichzelf, zocht geen excuses, etaleerde zijn wanhoop en badineerde in zelfspot.

Waar ging het precies verkeerd? Begon het bij Phyliss’s? Een combinatie kroeg-nachtclub die 24 op 24 was geopend voor de celebrities van Manchester, zij het achter gesloten deuren. Een officieel zelfs niet bestond maar door Best na 1968 op alle onmogelijke uren werd gefrequenteerd in het gezelschap van zijn nieuwste veroveringen. Ze werd uitgebaat door de moeder van Phill Lynnot, de frontman van Thin Lizzy. Die bedacht voor Best de versregel: ‘Oh, the boy could kick a ball, but the boy hung up, making love against the wall.’

In het gezelschap van journalist Jim White van The Daily Telegraph kreeg ik volgende anekdote opgediept: ‘Bij een zoveelste proces wegens wangedrag na openbare dronkenschap contacteerde hij de bekende advocaat George Carman. De avond voor de rechtszaak verliep in een liederlijke sfeer. Carman sliep zijn roes uit op de sofa. Best deed waarin hij de ‘beste’ was: hij deelde het bed met Celia, de vrouw van zijn gastheer.’

Where did it all go wrong, Mr. Best? Ik verdenk hem ervan dat hij deze slagzin zelf uit de duim heeft gezogen.

 Dedicated follower of fashion & Too long in exile

That late night of Lisbon! In Eusebio’s Estadio da Luz tijdens een Europa Cupduel verwierf George Best wereldfaam: 1-5, na waarlijk wervelend voetbal tegen Benfica Lissabon, destijds dé topclub van Europa. Maart 1966, a star is born. De internationale pers kopte El Beatle.

Ik bestudeer in Barcelona Bar – in een interieur met psychedelische schilderijen en rockfotografie – de band tussen Best en populaire muziek.  Barcelona Bar ligt op wandelafstand van Piccadilly Place, Oldham en Hilton Street. Hier snuift men de sfeer van de jaren zestig op via winkeltjes met memorabilia – boeken, video’s en shirts waarop George Best vaak aanwezig is – en roze vrouwenkleding en oude platen.

Barcelona Bar is een creatie van Mick Hucknall, de performer van Simply Red. Die werd op zijn zevende, in het kampioenenjaar 1967, door zijn vader meegenomen naar Old Trafford. Zijn liefde voor George Best viel niet meer te blussen en hij droeg in 2001 zijn wereldhit Holding Back The Years op aan de in levensgevaar – vanwege een door drank vernielde lever – verkerende Mancunian. Een boze Best beëindigde de vriendschap in 2003 toen hij Hucknall ten onrechte – karakteristiek voor drankverslaafden – verdacht van ‘vreemdgaangedrag’ met zijn tweede vrouw.

Ik ontdek een lijn van George (22-5-1946) naar Van Morisson (31-8-1945) als stads- en generatiegenoot. De zanger schreef in 1965 de klassieker Gloria, de voetballer zette in datzelfde jaar zijn fantasierijke handtekening onder zijn eerste landstitel. Er bestond ook spirituele verwantschap, zij het vanop afstand. De zingende ‘Belfast Cowboy’ bewierookte de voetballende ‘Belfast Boy’ op Too Long in Exile: ‘Too long in exile, just like James Joyce baby, too long in exile, just like George Best baby.’

Lezend over Ray Davies stel ik vast dat de frontman van The Kinks hem in 1966 uitnodigde tot een duet. Hij schreef de song ‘Dedicated Follower of Fashion’, over de neiging van Best tot modieuze nieuwlichterij. Coach Matt Busby stak er een stokje voor maar The Kinks scoorden er een wereldhit mee. Arsenalfan Davies supporterde stiekem voor de Red Devil. Ze bleven het betreuren dat hun muzikale samenwerking was gestrand.

Morgen leest u deel twee.