Radiostations in Europa, ook in België, zullen vrijdag 20 maart 2020 om 08.45 uur ‘You’ll Never Walk Alone’ van Gerry and the Pacemakers draaien om iedereen die met het nieuwe coronavirus te maken krijgt te laten weten er niet alleen voor te staan. Een achtergrondverhaal bij de betekenis van deze song. Die groeide uit van een musicallied over een voetbalhymne tot een universele ballade die troost en hoop biedt.
Ik sprak er ooit over met Günther Neefs, die de bijzonderste aller versies in de Belgische stadions heeft gebracht. Ontdek het in deze longread van www.dewitteduivel!
Geen zanger op de Belgische voetbalvelden die You’ll Never Walk Alone beter aanvoelt dan Günther Neefs.
Op de CD The Yellow Red Dream zegt hij over de uitvoering: ‘Dit is een versie voor alle supporters van KV Mechelen, die op de tribune en diegenen diep in ons hart.’
De Mechelse soulman hoeft maar één voet op de grasmat te zetten of de vonk slaat over naar het enthousiaste, emotionele publiek van KV. Samen gaven ze een eigen interpretatie aan YNWA die zijn plaats heeft in de lange reis van het lied dat ontstond in 1945. Hij bracht vermoedelijk de meest dolkomische versie: hangend in een kraan op tachtig meter boven het stadion bij de redding van de club in 2003. En tegelijk één van de meest intimistische: bij de herdenkingsplechtigheid van het overleden boegbeeld Lei Clijsters in 2009, net voor de match KV Mechelen – Anderlecht.
Musical Carousel op Broadway New-York
Günther Neefs plaatste dus zijn handtekening onder de wereldberoemde traditional, die voor het eerst gezongen werd in de Amerikaanse musical Carousel van het componistenduo Richard Rodgers en Oscar Hammerstein II, bij de dood van een vader en een echtgenoot. De vader – die op het criminele pad was beland – moet zijn ‘hemel’ verdienen en verdwijnt in het ‘vagevuur’. De song wordt herhaald op het einde van het verhaal als de geest van de vader toekijkt hoe zijn dochter haar schooldiploma behaalt. Omdat hij een goede daad had verricht, openen voor hem daarna ook de ‘hemelpoorten’.
Gemeenschappelijke strijd, trots, passie, pijn, moed en wanhoop. Met de moed der wanhoop. Hoop op betere tijden, samen het verdriet beleven en nooit opgeven. Ziedaar de uiteenlopende thematiek.
Gerry and the Pacemakers op Anfield Road in Liverpool
Rond 1960 braken The Beatles door in Liverpool. Hun melodieuze popmuziek wordt omschreven als de ‘Merseysound’. In hun zog kwamen plaatselijke popgroepen aan de oppervlakte, met als bekendste Gerry and the Pacemakers, rond zanger Gerry Marsden. Ze bestormen in 1963 drie keer na elkaar de nationale hitlijsten met ‘How do you do it’; ‘I like it’ and ‘You’ll Never Walk Alone’. De supporters van FC Liverpool, de beroemde Kop, imiteerden de hits. Maar vooral YNWA bleef hangen. Volgens spelers van toen liet Marsden, een fan van The Reds, een demo horen aan de legendarische coach Bill Shankly. Die werd beluisterd in de spelersbus op weg naar een wedstrijd. Shankly raakte zo onder de indruk dat hij besloot om er het lijflied van FC Liverpool van te maken. Van dan af werd het nummer dé klassieker in het repertoire van de Kop. Buiten Anfield Road sloeg het lied niet aan, maar dat veranderde in 1989.
Internationale voetbalhymne dankzij Celtic
Bij het drama van Hillsborough, een stadionramp in Sheffield, verloren 96 Liverpoolfans het leven. Celtic Glasgow bood spontaan een benefietwedstrijd aan voor de nabestaanden van de slachtoffers. Celtic is de historische grondlegger van de combinatie ‘football, solidarity, music & fun’. Meer dan 50.000 fans brachten op Celtic Park een hartverwarmende opvoering van YNWA, door de krant Liverpool Echo omschreven als een van de bijzonderste boodschappen uit de voetbalgeschiedenis. Van dan af adopteerden The Bhoys – bijnaam van Celtic – de gezangen.
Het idee achter YNWA sijpelde langzaam door naar het continent. Van een plaatselijk clublied (FC Liverpool) werd het een universele voetbalhymne.
Precies omwille van de thema’s maar ook dankzij de gevoelskracht.
Er ontstonden varianten van Ajax (André Hazes) en Feyenoord (Lee Towers). FC Twente nam het over als song van het huis, net als FC Sankt-Pauli en Borussia Dortmund in Duitsland. Bij ons behoort YNWA tot het vaste repertoire van KV Mechelen en Club Brugge, al hoort men het bij gelegenheid ook op andere tribunes.
Van punk tot opera, van Elvis Presley tot Nina Simone
De leukste – en beste -performance is die bij het UEFA Cupduel Celtic – Liverpool van 2003 geweest, waar de intussen de zestig gepasseerde Gerry Marsden met 60.000 feestende mensen de ziel uit het lijf zong. De diepste droefenis was er bij het aanschouwen van 45.000 rouwende in het stadion van Hannover 96, november 2009. Ze herdachten, unplugged, doelman Robert Enke, die zichzelf van het leven had beroofd. De snelste riff is die van punkband Die Toten Hosen en de muzikaal perfectste zangvoordracht die van operadiva Kiri te Kanawa. Zij omschreef YNWA als ‘Song of Inspiration’. Daarmee is alles gezegd, in de wetenschap dat zowel Frank Sinatra, Johnny Cash, Elvis Presley, Ray Charles als Shirley Bassey, Mahalia Jackson en Nina Simone hun eigen interpretaties hadden.
Zingen in kraan tachtig meter boven het stadion van Malinwa
Van Carousel 1945 tot Malinwa in 2003, er liep een lijn. Daar was ook Günther Neefs van overtuigd geraakt en hij beaamde mij dat in een gesprek vanuit Café Den Beer op de Mechelse Grote Markt. We voerden het in functie van het boek 11 KV Mechelen, dat in 2011 werd gepubliceerd:
‘YNWA op KV Mechelen? Dat is sfeer. Muzikale sfeer. Na de redding van 2003 herkennen onze fans zich in dit lied. Mensen komen voor die ambiance, ook veel vrouwen en meisjes. Die zeven noten geven een apart gevoel. Indrukwekkend in ons stadion. Beter dan elders, denk ik. In de dagen van de vereffening begon onze geluidsman die song steeds door de boxen te jagen. Dat paste toen bij onze toestand: When you walk through a storm, hold your head up high, and don’t be afraid of the dark. We hadden geen keuze, we moesten door. Mark Uytterhoeven belde me toen op met de vraag om op te treden op De Nacht van KV. Uiteraard, want de redding van KV lag me na aan het hart. Onze versie van YNWA droeg daartoe bij. De tekst zegt het zelf: Walk on, walk on, with hope in your heart, and you’ll never walk alone. Voetbalclubs hangen aan elkaar van vrijwilligerswerk en van schouderklopjes. Je zag die samenhang groeien rond de redding van KV. Het lied werd iets van ons. Op een bepaald ogenblik zei Mark: “Kruip maar in een kraan en zing het, we hangen er een spandoek bij als dank voor de supporters.” Gelukkig had ik jaar en dag geparachuteerd, want die kraan voerde me naar een punt hoger dan de Sint-Romboutstoren. Zelfs twee aanwezige brandweermannen kregen bijna hoogtevrees. Ik zong dus YNWA op meer dan tachtig meter hoogte boven het stadion van KV Mechelen. Dat moet dan toch wel de uniekste vertolking ooit zijn geweest. De melodie is zo bijzonder. Ik stap dat veld op, zet de eerste strofe in en vervolgens neemt het publiek het van bij het refrein over: Walk on through the wind, walk on through the rain. Niet te beschrijven gevoel. Dan kom je van dat veld en krijg je weer schouderklopjes. Terwijl die fans de vibe geven. Niet te geloven, die verbondenheid.
https://youtu.be/wqD2DuIMX0M?t=12: Günther Neefs zingt YWNA
Ik zong het ook bij de het overlijden van Lei Clijsters in 2009, onze aanvoerder in de tweede helft van de jaren tachtig toen Malinwa de Europacup der Bekerhouders won. Voor aanvang de match KV Mechelen – Anderlecht. Ook de fans van Anderlecht zongen mee. In een waardige KV-stijl namen we van hem afscheid. At the end of the storm, there’s a golden sky. You’ll Never Walk Alone.’
