Ronald Koeman brengt Oranje op koers

Met de opleving van Oranje stijgt de waardering in Nederland voor Ronald Koeman. Het Nederlands voetbalelftal heeft weer een bondscoach die hoop biedt, zowel bij spelers als fans. Onverbloemd zegt hij wat er allemaal nog beter kan, ondertussen verzuimt hij niet zijn spelers te prijzen.

De 1-1 van vorige week in Brussel, op bezoek bij de nummer 1 van de wereldranglijst, bevestigde de progressie na de wel erg fortuinlijk hoog uitgevallen 3-0 tegen Duitsland. ,,We zijn gegroeid. Misschien hebben we, in de breedte gezien, wel meer talent dan België”, oordeelde de nieuwe gids van Oranje na de verder loze oefeninterland tegen de Rode Duivels.

Ronald Koeman is als bondscoach na Frank Rijkaard en Marco van Basten nummer drie uit het Europese kampioenelftal van 1988. Zowel Rijkaard als Van Basten bleek als bondscoach te veel romanticus, gehecht aan de liefde voor de bal en het fijne van het spel. Koeman (55) is anders. Geboren Zaankanter, altijd in de wind en dichtbij de polders van Noord-Holland; opgegroeid in Groningen, ver weg van de mondaine Randstad. Van nature is hij daarmee harder dan zijn voorgangers uit het EK-team.

Tien debutanten hebben sinds zijn aanstelling in februari 2018 hun opwachting gemaakt in Oranje. Of spelers als Wout Weghorst (Wolfsburg), Guus Til (AZ) en Ruud Vormer (Club Brugge) nog nieuwe kansen krijgt, moet worden afgewacht. Over de vier nieuwelingen in het laatste interland-luik toonde Koeman zich vorige week dik tevreden. Jonge spelers als Matthijs de Ligt (19), Frenkie de Jong (21), Memphis Depay (24) vormen nu met routiniers als Jasper Cillessen en Virgil van Dijk de nieuwe as van Oranje. Hun ontwikkeling komt als geroepen voor Koeman.

NA VAN GAAL

Vier jaar eerder al had hij aan de slag willen gaan met Oranje, in een fase dat de generatie met Van Persie, Robben en Sneijder nog uitkeek naar het EK van 2016 en wellicht het WK van 2018. De hunkering van Koeman naar de opvolging van Louis van Gaal na het WK van 2014 werd door de KNVB genegeerd. De voetbalbond koos liever voor Guus Hiddink, bij wie al snel bleek dat het vuur geblust is. Vervolgens konden ook Danny Blind en Dick Advocaat de neergang niet meer keren.

Ronald Koeman, die als voetballer na de halve finale van het EK in 1988 zijn achterwerk afveegde met een Duits shirt, is intussen zoveel wijzer geworden dat hij de KNVB die vergissing niet meer nadraagt. Miskend voelde hij zich toen wel in 2013, ook omdat de KNVB hem toen zelfs voorgestelde eerst een periode mee te lopen als assistent van Guus Hiddink. Daarvoor voelde Ronald Koeman zich destijds al te veel eigen baas. Daarom staat hij inmiddels al bijna twintig jaar op eigen voeten als trainer.

IJZEREN SERGEANT

De recente wederopstanding van Oranje herinnert Ronald Koeman aan eind 2001. Hij was 38 jaar, met pas 2,5 jaar ervaring als succesvol hoofdcoach bij Vitesse, toen Ajax hem strikte. Bij Vitesse was hij een jonge, veelbelovende coach gebleken. Koeman de coach had toen al veel weg van Koeman de speler, een no-nonsense-trainer, realistisch en pragmatisch. De ijzeren sergeant werd hij hier en daar genoemd – als een toekomstige Rinus Michels, de generaal.

Ronald Koeman verscherpte de discipline, maar bood ook ruimte aan ontspanning. Hij was helder in zijn bedoelingen, maar ook scherp in de eisen aan werklust en verantwoordelijkheidsbesef. In Koeman herkenden de spelers van Ajax een oud-topvoetballer, iemand met ervaring in de kleedkamer en successen op het veld.

CHAMPIONS LEAGUE

Zijn inspiraties en keuzes zorgden voor nieuw elan bij Ajax, dat in het daaropvolgende seizoen als kampioen van Nederland op een haar na de halve finales van de Champions League misliep. Pas in de blessuretijd van de return in de kwartfinale kon AC Milan dankzij Inzaghi en Tomasson zich nog net losmaken van Ajax: 3-2.

Op die tocht door Europa, langs tegenstanders als Lyon, Inter Milaan, Arsenal, Valencia en Roma, had Koeman lak aan het frivole spel waarnaar in Amsterdam altijd weer wordt verlangd. Hij gunde de tegenstanders van Ajax de bal en creëerde een spelwijze waarin de talenten van Chivu, Maxwell, Van der Vaart en Ibrahimovic het best konden renderen. ,,Geen moment heb ik gedacht dat ik misschien de Ajax-cultuur schoffeer. We spelen toch om te winnen? Toch niet om een fantastische wedstrijd te zien die we uiteindelijk verliezen?”, zei Koeman destijds in het dagblad Trouw.

PRESTATIETRAINER

De inzichten om het proces nog verder te volmaken ontbraken destijds nog bij Ronald Koeman. Hij moest eerst elders verder ervaring opdoen, én een paar succesjes boeken, om als coach gelouterd terug te keren op de hoogste post in eigen land. In zijn rugzak heeft hij meegenomen wat de jaren bij Benfica, PSV, Valencia, AZ, Feyenoord, Southampton en Everton hem leerden.

Als prestatietrainer volgt hij nu met Oranje de pragmatische koers die hem tekende als gewiekste, ambitieuze en spijkerharde verdediger. Ook de nieuwe lichting van Oranje heeft inmiddels ervaren hoe Koeman zijn ploeg mentaal en tactisch de weg kan wijzen, zonder overmatig ontzag te tonen voor de tegenstander.

Koeman hecht aan teamprestaties. Individuele kwaliteiten dienen bij hem in het belang van het team te staan. Hij hamert daarbij nadrukkelijk op het zelfbewustzijn van de spelers, op het geloof in een resultaat. Want, zegt Koeman altijd weer: ,,Het blijft voetbal, elf tegen elf. Ik denk dat dát besef nu beetje bij beetje terugkeert in Nederland.”

TWITTER: @hmees