Scheidsrechters zijn bevattelijk voor de reacties van het publiek. Zonder ophitsingen vanaf de tribunes vallen er aanzienlijk minder kaarten. Met name uitspelende teams krijgen in lege stadions veel minder gele kaarten te incasseren dan in volle stadions. Statistieken van het net voorbije seizoen in de Nederlandse Eredivisie wijzen dat uit.
De cijfers van sportanalysebedrijf Opta Sports spreken duidelijke taal. De conclusie: in de voorafgaande seizoenen vielen de beslissingen van scheidsrechters vooral uit in het nadeel van bezoekende ploegen.
Enkele vaststellingen na een Eredivisie-seizoen dat zich voltrok voor overwegend lege tribunes en steeds zonder fans van de bezoekende clubs:
- Voor het eerst in elf jaar kregen uitclubs minder gele kaarten te incasseren dan de thuisclubs.
- Voor uitspelende teams werd in het seizoen 2020-2021 in totaal 381 keer de gele kaart getrokken; dat zijn er 167 minder dan het gemiddelde van 548 over de voorafgaande tien seizoenen.
- Ook thuisclubs kregen minder gele kaarten, maar in veel geringere mate dan de bezoekers. Tegenover 393 kaarten in 2020-2021 staat een gemiddelde van 435 over de tien jaar voordien: een teruggang van 42.
- In lege stadions vallen ook minder rode kaarten: 63 dit seizoen betekent 6 minder dan gemiddeld in de tien jaren voordien.
- Ook voor lege tribunes lopen de bezoekende ploegen meer rode kaarten op dan de thuisclubs. Dit seizoen was de score 26-37, gemiddeld was dat 28-41.
- Een totaal-overzicht over alle elf geregistreerde seizoen laat zien dat in de Eredivisie sprake is van een afnemende trend in rode en gele kaarten. Het hoogste aantal gele kaarten viel in seizoen 2010/2011: 1007. De topscore met rode kaarten dateert van 2012/2013: 83 stuks.
- Het gemiddelde van de tien voorafgaande seizoen werd enigszins gedrukt omdat in het seizoen 2019-2020 vanwege de corona-uitbraak slechts 26 van de 34 competitieronden werden gespeeld.
‘SOCIALE DRUK”
In de Volkskrant wordt de Nederlandse topscheidsrechter Danny Makkelie geconfronteerd met de cijfers van Opta Sports. ,,De druk en emotie vanuit het publiek zijn van invloed op onze beslissingen”, concludeert Makkelie. ,,Dat is inherent aan het menszijn. Supporters zorgen voor een sociale druk waardoor scheidsrechters eerder geneigd zijn om overtredingen toe te kennen.”
Dick van Egmond, coördinator scheidsrechterszaken van de KNVB, kijkt niet op van de statistieken. ,,Het verschil tussen thuis- en uitspelende teams is inderdaad groot. In sommige gevallen heeft het dus blijkbaar zijn dat supporters tekeergaan”, aldus Van Egmond.
ONDERZOEK UNIVERSITEIT
Nico van Yperen, hoogleraar sportpsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet in de cijfers bevestigd wat een onderzoek onder zijn leiding uitwees. In de competities van Duitsland, Engeland en Italië werden minder overtredingen, én minder gele kaarten, in het nadeel van de uitspelende ploegen geregistreerd. ,,Het is menselijk dat ook scheidsrechters zich bewust of onbewust laten beïnvloeden door hun omgeving”, concludeert Van Yperen in de Volkskrant.
Om zich wapen tegen invloeden van buitenaf krijgen scheidsrechters in Nederland onder meer mentale weerbaarheidstraining. ,,Het publiek zal altijd van invloed blijven, of je nu wilt of niet”, aldus Makkelie.
