Dompers voor Oranje, Ajax en PSV

Vredig en rustig op weg naar de jaarwisseling? Vergeet het maar in het Nederlandse voetbal. Zorgen bij Ajax, crisis bij PSV, dompers voor Oranje. Zo eindigt het jaar waarin de herrijzenis van het Nederlands voetbal gestalte kreeg –  met Oranje en met Ajax – toch nog op gedempte toon. 

Belangrijkste slachtoffers:

• Memphis Depay, die door een afgescheurde kruisband vrijwel zeker Euro 2020  moet missen.
• Donyell Malen, neo-international en mede-topscorer in de Eredivisie, valt door een knieblessure minimaal enkele maanden uit.
• Matthijs de Ligt, gedegradeerd naar de reservebank bij Juventus.  
• Mark van Bommel, ontslagen als coach van PSV na de 3-1 nederlaag bij Feyenoord. 
• En dan heerst er nog stille onzekerheid rond Daley Blind, die in het duel met Valencia duizelig naar de grond ging, de wedstrijd toch mocht uitspelen, maar inmiddels al enkele dagen onderzocht wordt in het ziekenhuis.

Opmerkelijk is vooral hoe snel de stemming rond Ajax kan omslaan. In tien dagen gingen drie wedstrijden verloren, alle drie zonder te scoren, inclusief de uitschakeling in de Champions League. Zo’n serie was Ajax sinds 1956 niet meer overkomen. De blessures van de vleugelspelers Neres, Promes en Labyad ontnamen Ajax de vertrouwde diepgang over de flanken. De tegenstanders ontdekten hoeveel simpeler Ajax dan te beteugelen valt, zeker als Tadic en Ziyech niet in hun beste doen zijn.

VOORBEELDCLUB AZ

De inzinking van het al kampioen gewaande Ajax heeft de competitie interessanter gemaakt. Halverwege onderscheidt alleen het doelsaldo AZ nog van de titelverdediger. AZ ontpopt zich dit seizoen als een voorbeeldclub. De keuze voor spelers uit de eigen opleiding loont zich. Jongelingen zijn het, veelal afkomstig uit Noord-Holland, de provincie waartoe ook Amsterdam behoort.

Opvallendste spelers zijn Calvin Stengs (woensdag 21 jaar) en Myron Boadu, die over twee weken 19 jaar wordt. Allebei geboren in Amsterdam. Beiden hebben een zware knieblessure achter de rug en tonen nu in volle glorie hun talenten.

Bij de scouting van talenten werden ze door Ajax over het hoofd gezien. Bij AZ, een fusieclub met wortels in Alkmaar en de Zaanstreek, ontwikkelden ze zich zo goed dat beiden vorige maand hun debuut in Oranje mochten beleven. Inmiddels heeft Ajax wel interesse in het duo.

HUNTELAAR

Een spits als Boadu, een zoon van naar Amsterdam geëmigreerde Ghanese ouders, zal door Ajax hartelijk worden verwelkomd. Bij de successen in de Champions League vervulde meestal Dusan Tadic een zwervende rol in de spits. In de competitie wordt stilaan steeds duidelijker dat het pensioen voor Klaas-Jan Huntelaar (36) op topniveau nabij komt.

In Jong Ajax rammelen Lassina Traoré (18)  en Brian Brobbey (17) inmiddels weliswaar aan de deur, maar op het hoogste Nederlandse niveau heeft Boadu, een van de vier topscorers in de eredivisie, zijn beloften dit seizoen al meer dan waargemaakt; afgelopen zondag nog met de winnende goal  tegen Ajax (1-0). In menige treffer van Boadu speelt Calvin Stengs (schoonzoon van Frank de Boer) een belangrijke rol, vertolkt met  ragfijne steekpasses, dribbels en voorzetten.

 Het plotselinge dip van Ajax heeft er toe geleid dat de roep om tussentijdse versterking in Amsterdam sterk is toegenomen. In combinatie daarmee groeit de kritiek op de bestedingen aan miljoenen-aankopen als de Mexicaan Alvarez en Razvan Marin (Standard Luik). Vergeten lijkt zelfs dat Ajax bijna twee jaar geleden al aanvaller Hassane Bandé (KV Mechelen) contracteerde. Hij kwam in de zomer van 2018 naar Amsterdam, voor 8 miljoen euro, maar vooral door een zware blessure is hij nog altijd niet verder gekomen dan een spaarzaam wedstrijdje in Jong Ajax.

MARK VAN BOMMEL

Onrustig gaat ook PSV de winter in. De ineenstorting onder Mark van Bommel heeft de trainer de kop gekost. Tien punten staat PSV nu achter op Ajax en AZ. In de laatste twaalf duels boekte de club uit Eindhoen slechts twee zeges. Twee punten maar behaalde PSV in de laatste zeven uitduels. In de Europa League werd het regelrecht vernederd door het Oostenrijkse LASK en Sporting Portugal.

,,Het verval was te groot, deze cijfers zijn PSV onwaardig”, oordeelde directeur Toon Gebrands na het ontslag op maandagmorgen. ,,We hadden nog een week kunnen wachten. Maar ik ben geen toneelspeler. Ik zou volgende week dezelfde conclusie hebben getrokken als nu. Twee wedstrijden kunnen het beeld niet meer veranderen. Het is een pijnlijk besluit, we hebben alles met Mark gedeeld. Samen gevochten om uit de malaise te komen, onze nek uitgestoken. Helaas is het niet gelukt.”

ERNEST FABER

De vraag is of de schoonmaak bij PSV beperkt blijft tot Van Bommel en twee van zijn assistenten. Keeperstrainer Ruud Hesp blijft wel deel uitmaken van de technische staf waarin nu ook oud-speler Boudewijn Zenden wordt opgenomen. De leiding ligt nu in handen van oud-speler Ernest Faber (ex-trainer van FC Groningen en NEC), die al als hoofd jeugdopleidingen op de loonlijst stond bij PSV.

De druk is voelbaar in Eindhoven, met name op technisch manager John de Jong. Hij is de opvolger van de in 2018 naar Everton vertrokken Marcel Brands. Met hem had PSV een geslepen ouwe rot in dienst, met nauwe contacten in het makelaars-métier. Zo is Brands er nu in Liverpool via de lijntjes van Mino Raiola in geslaagd Carlo Ancelotti als coach naar Everton te lokken.

De ervaring van Brands is een belangrijk gemis gebleken bij PSV. Zijn opvolger De Jong heeft voornamelijk in miskopen gehandeld, misschien ook wel omdat hij Van Bommel niet heeft kunnen overtuigen van hun betekenis. De meeste spelers vervullen hun rol op de reservebank, maar zelfs daarvoor was de van Valencia gehuurde linksback Toni Lato volgens Van Bommel niet eens goed genoeg.

KLAPPEN VOOR  ORANJE

Interessant wordt daarom ook hóe Ernest Faber de opstellingen van PSV gaat invullen, of de opzij geschoven spelers nu wel tot bloei gaan komen. In de schijnbaar al onmogelijke inhaalrace zal PSV het vooralsnog lange tijd moeten stellen zonder Donyell Malen. Zijn knieblessure, afgelopen zondag tegen Feyenoord opgelopen, is ook een klap voor Oranje. Het noodlot sloeg toe op dezelfde dag dat in Lyon de kruisband in het linkerkniegewricht van Memphis Depay afscheurde.

Vooral het wegvallen van Memphis Depay zal Oranje raken. Onder Ronald Koeman heeft hij zich gemanifesteerd tot de grote katalysator van het nieuwe Oranje in aanvallend opzicht. Op weg naar Euro 2020 moet ook maar worden afgewacht of Matthijs de Ligt, de vaste defensiepartner van Virgil van Dijk, zijn vorm uit het eerste half jaar van 2019 zal terugvinden. Het zijn forse tegenvallers voor Oranje op de drempel naar 2020.

TWITTER: @hmees