In deze rubriek wandelt auteur Raf Willems letterlijk en figuurlijk door de bewogen geschiedenis van het voetbal. Hij vertelt over zijn herinneringen en ontmoetingen. ‘De voetbalwandeling’ verschijnt op geregelde en vooral ongeregelde tijdstippen. Vandaag over de Manchester United Supporters’ Trust (MUST), naar aanleiding van de protestacties tegen de Europese Super League deze week. Op zondag 2 mei 2021 werd zelfs de ‘klassieker’ tussen Manchester United en Liverpool FC afgelast omdat actievoerders vooraf vredelievend hadden gedemonstreerd op het speelveld van Old Trafford.
De Supporters Trusts vormen al twee decennia een sterke maatschappelijke beweging die sociale en democratische hervormingen van het topvoetbal nastreeft. MUST is daarvan de grootste met tussen 100.000 en 150.000 geregistreerde leden.
Een mijmering over mijn ontmoeting met de ‘vice-chairman’ van de Manchester United Supporters’Trust in de lente van 2010
Het ‘wishful thinking’ van de ‘vice-chairman’ klonk in 2010 aanstekelijk. Veel geloof aan een goede afloop hechtte ik er niet aan. En toch…Ik las maandag 3 mei 2021 op het platform van de Manchester United Supporters’ Trust (MUST) het volgende zinnetje: ‘What we witnessed at Old Trafford today is the culmination of sixteen years since the Glazer Family’s acquisition of the club. Over that period, the owners have taken £1bn out of the club and we have witnessed decay and decline both on the field and off it.’ Ik herlas dit even: inderdaad het stond er, 1 miljoen pond. En liet de internetcalculator dit even omrekenen: 1. 149.944.486 euro. Dat bedrag heeft de Glazer Family – toen dit Amerikaanse bedrijf na veel protest in 2006 eigenaar werd – sindsdien uit de club ‘gezogen’.
Ik riep even mijn eigenaardige meeting voor de geest die ik in maart 2010 had met de vicevoorzitter van MUST. In de aanloop naar de Britse parlementsverkiezingen ontstond toen een massaal enthousiasme rond het thema ‘fan ownership’ oftewel: ‘democratische controle door supporters’.
Het onderwerp beroerde duizenden mensen rond ‘The Theatre of Dreams’. MUST lanceerde toen de ‘Green & Gold Revolution’. Die verwees naar de oorspronkelijke ‘geelgoudgroene’ kleuren van Newton Heath – de heidenen – en dat was de voorloper van Manchester United tussen 1878 en 1902. Ik contacteerde Jim White – zowel journalist van The Telegraph als auteur van historische boeken over Manchester United – en die beschreef het treffend: ‘Green & Gold scarves are now in the majority in the stadium. Fans are finding fresh enthusiasm for what it is they most cherish about United: the sense of shared identity between them, their fellow supporters and the players on the pitch. Manchester United has a soul.’
Op naar Manchester
Dat vond ik zo de moeite, dat ik besloot een bezoek te brengen aan Manchester. Ik vroeg me bij mezelf af: ‘Mogen we het money-model stilaan ten grave dragen?’ Waarbij makelaars, maffiosi en andere akelige mannetjes uit bestuurskamers het voetbal financieel hebben kaal geplukt: how they stole the beautiful game!’ En ik stelde me een tweede vraag: ‘Hoeveel zogenaamde traditieverenigingen balanceren er, als gevolg van de waanzinnige weddes en het geldzuchtige graaien, op de rand van de afgrond?’
Daarover sprak ik met journalist David Conn van The Guardian en die stuurde me zijn berekening door: rondom zestig clubs raakten sinds de oprichting van de Premier League (1992) in financiële turbulentie.
Het kostte mij drie telefoons en het duurde tot een half uur voor de partij tussen Manchester United en Fulham. Old Trafford was tot de nok gevuld met 75.000 fans, maar ik begaf mij door de Coronation Street-achtige steegjes aan de beroemde Stretford End. Langs de achterdeur trad ik binnen in het rommelige kantoor van Sean, ‘vice-chairman’ van MUST. Aan de muur hing een portret van coach Alex Ferguson. We keken uit op de ijzeren dakconstructie van het stadion. We hoorden het publiek juichen, maar hij bezocht zijn favorieten niet meer.
Sean blijft thuis
Al vijf jaar bleef hij thuis, omdat hij de Glazer Family geen cent gunde. MUST was zijn missie. Hij verdedigde vol vuur het idee van ‘supporter ownership’ en debiteerde dat alle inkomsten van Manchester United moesten worden ‘herverdeeld’ richting rechtvaardige ticketprijzen; verbetering van de atmosfeer in het stadion en uitbouw van de capaciteit; transferfondsen ter versterking van het team en ondersteuning van het ‘community-werk’ van de Foundation.
Hij dacht in UEFA-voorzitter Michel Platini een medestander te vinden en steunde diens plan voor ‘financial fair play’. IJdele hoop zo zou later blijken. Hij geraakte op dreef en stelde me een vraag die hij meteen zelf beantwoordde: ‘Waar haalt het voetbal overal ter wereld het geld? Uit de zakken van de supporters. Tegelijk hebben we geen vertegenwoordiging in de leidende structuren.’ MUST probeerde historie, erfgoed, traditie en morele waarden van Manchester United aan elkaar te koppelen. De ‘vice-chairman’ verwoordde het als volgt: ‘We need a new idea for international football. Using football just for profit is wrong. Using football in the good way can create good citizens. One day in the future, there will be supporter ownership!’
Hij eindigde met een leuke anekdote over de honderdste verjaardag van Old Trafford op 19 februari 2010. Met enkele vrienden en vriendinnen speelden ze een potje voetbal tussen standbeelden van Matt Busby en van The Holy Trinity George Best – Bobby Charlton – Denis Law in: ‘A moment of magic!’
50+1
Ik schreef toen: ‘Democratische controle, sociale omkadering, behoud van de clubcultuur, ethisch investeren. Ziedaar het nieuwe voetbalverhaal van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat staat lijnrecht tegenover het klassieke casinomodel van ongecontroleerd en onverantwoord spenderen. Met op het einde van de rit: het morele en reële bankroet. Which side are you on?’
Dat was toen, dit is nu. Zondagavond toen ik over de gebeurtenissen op Old Trafford vernam, dacht ik terug aan mijn ontmoeting van 2010.
’50 + 1. Protect the legacy. Apologies not accepted’. Zo stond het deze week op de vlag van MUST. En de Supporters’ Trust van Manchester United kreeg steun van de fans van Arsenal, Chelsea, Manchester City en Liverpool. Zou het ‘wishful thinking’ van de ‘vice chairman’ eindelijk werkelijkheid worden?
