Poldergeest fnuikend voor Oranje

Een haag Ajax-fans met rode fakkels luidde maandagavond Donny van de Beek uit na zijn voorlopig laatste wedstrijd in de Johan Cruijff ArenA. Het was hún afscheid van een geliefd speler na een treurige voorstelling van Oranje, waarin Donny van de Beek ontmoedigd de eerste was die werd geofferd.

De score bood nog wel uitzicht toen Van de Beek, de nieuwste Mancunian, na 57 minuten het veld moest ruimen in de interland tegen Italië (0-1). Nul-één stond het al sinds de laatste minuut van de eerste helft. In de krachtsverhoudingen op het veld was toen al zowat elk perspectief voor Oranje verloren gegaan; zo dominant was Italië, zozeer voelde het Nederlands elftal zich weggetikt door de frisse Azzuri.

Ook zonder Van de Beek kwam Oranje nog nauwelijks in de nabijheid van de gelijkmaker. Ook met Steven Bergwijn als zijn vervanger konden de Italiaanse aanvalsgolven over links niet worden ingedamd. ,,Een frustrerende avond. We dachten dat we verder waren”, zei Martin de Roon, de metselaar op het middenveld bij zowel Atalanta Bergamo als Oranje.

‘TEN KOSTE VAN ALLES’

,,Waarom moest Van de Beek ten koste van alles worden opgesteld?”, vroeg NOS-analist Rafael van der Vaart zich af – na afloop pas. De keuze voor Donny van de Beek was de enige wijziging die interim-bondscoach Dwight Lodeweges had aangebracht na de onbedreigd behaalde 1-0 zege op Polen in de openingsronde van de Nations League op vrijdag. Het aandeel van Van de Beek daarin beperkte zich tot een invalbeurt in het laatste kwartier.

Het is de rol die hem bekend voorkomt in Oranje. Sinds zijn debuut, drie jaar geleden al, maakte hij slechts vijf keer de aftrap mee, op een totaal van ‘maar’ twaalf interlands. Voor Ronald Koeman was Van de Beek (23) zelden een automatische keus.

In zijn tweede interland als opvolger van Koeman vond Lodeweges dan toch de tijd gekomen om ruimte te maken voor de vertrekkende Ajacied. Met zijn voorkeur voor Van de Beek dirigeerde Lodeweges zijn vaste loopmachine op het middenveld, Gini Wijnaldum, naar de rechterflank waardoor Bergwijn uit het elftal verdween.

MISLUKTE TACTISCHE ZET

Het was een zogeheten tactische zet, die faliekant mislukte. Wijnaldum zocht voortdurend naar zichzelf, rechtsback Hateboer miste het tactisch inzicht om er kundig op in te spelen, De Roon kreeg de gaten niet gedicht. De onophoudelijke rushes van de Italiaanse linksback Leonardo Spinazzola vielen geen moment af te remmen, ze vormden steeds de lanceerbasis voor een indrukwekkend Italiaans combinatiespelletje.

Ook de meters die Van de Beek altijd kenmerken, konden de witblauwe machine niet ontregelen. Pijnlijk zelfs was dat het 21-jarige Italiaanse talent Nicoló Zaniolo bij een ongelukkig uitgevallen botsing met hem voor de tweede keer in een jaar tijd ernstig kruisbandletsel opliep.

EENDRACHT

Die ene wijziging weerspiegelde bovendien de poldergeest die binnen Oranje heeft post gevat en fnuikend bleek tegen een hoogwaardige tegenstander als Italië. Om Donny van de Beek een plaats te kunnen bieden, was de vaste rolverdeling in het middenrif van het elftal aangetast, een aanpassing die geen openlijk verzet bij de kern van Oranje opriep en de eenheid niet zou ondermijnen. Om de haverklap riepen de spelers en coach vorige week in koor uit hoe blij ze met elkaar zijn. Die eendrachtigheid klonk als een signaal om ná het vertrek van Ronald Koeman geen ongewenste buitenstaanders toe te laten.

Wie dan wel de nieuwe bondscoach moet gaan worden, wilde niemand hardop uitroepen. Op een ‘onthulling’ van media-icoon Kees Jansma dat de spelers hun voorkeur voor Henk ten Cate hadden uitgesproken, volgde bij monde van Martin de Roon namens de selectie een hardnekkige ontkenning – opnieuw eensgezind, voor wat dat waard mag zijn.   

STURENDE HAND

Het duel met Italië legde bloot hoezeer Oranje een sturende hand nog niet kan missen, zowel in het veld als langs de kant waar het bijna een uur lang wachten bleef op een corrigerende ingreep. Ook een andere coach dan ‘caretaker’ Lodeweges zal zich geconfronteerd zien met de vraag in welke rol Donny van de Beek het best kan renderen.

Bij Ajax, van jongs af aan zijn club, heeft Erik ten Hag eveneens daarmee geworsteld  Van de Beek voelde zich zo vaak miskend dat hij naar de coach stapte en met de vuist op tafel sloeg voordat de oplossing werd  gevonden met Hakim Ziyech in een vrije rol vanaf rechts. Zo ontstond er ruimte voor de diepgang en de penetraties van Van de Beek in het strafschopgebied van de tegenstander.

MANCHESTER UNITED

Eenzelfde probleem dient zich nu wellicht aan bij Manchester United, de nieuwe club van Donny van de Beek. Een jaar lang leek Real Madrid zijn nieuwe werkgever te worden, zo overtuigend klonken de berichten vanuit de ArenA en uit het makelaarscircuit. Verrassend voltrok zich vorige maand een koerswijziging, waarbij Manchester United haast ging maken toen ook Tottenham Hotspur serieuze interesse toonde.

Circa 45 miljoen euro (inclusief opslagen) heeft United voor Van de Beek uitgetrokken, dat is minder dan de eerder genoemde 50 miljoen waarvoor Real Madrid zaken zou willen doen. De investering in Manchester blijft ook achter bij de bedragen die op Old Trafford werden betaald voor andere middenvelders als Paul Pogba, Bruno Fernandes en Fred.

Ole Solskjaer, de coach van Manchester United, wacht daarom een puzzel op het middenveld waarvoor ook Matic en McTominay beschikbaar zijn. Het wordt dus spannend voor Donny van de Beek; niet alleen in Engeland, ook bij de vraag welke rol voor hem weggelegd zal zijn in Oranje.   

TWITTER @hmees