Avondje NAC, altijd roerig

Het is een begrip in het Nederlandse voetbal, het Avondje NAC. Nergens krijgen de wedstrijden in de Eredivisie zo’n entourage als op een zaterdagavond in Breda. Zelfs als NAC afzakt naar de laatste plaats, zoals zaterdag met een kille nederlaag tegen PSV, kookt het stadion van emotie. De dienbladen vol met glazen bier gaan anderhalf uur lang rond op de volle tribunes. Als PSV in de extra tijd op 0-2 komt, blijft woede of afkeurend gefluit uit bij de 18.000 fans. Nee, er volgt dan nog eens ‘n nieuwe scheut aansporing. Het beton trilt.

Het Avondje NAC is uitgegroeid tot een fenomeen dat het gezicht bepaalt van de club, veel méér dan de doorgaans matige prestaties. Eind 1975 ontstond het spontaan. In het oude stadion aan de Beatrixstraat kreeg NAC lichtmasten die voor 200.000 gulden in Frankrijk op de kop waren getikt. Die werden op een zaterdagavond eind december ingewijd met een vriendschappelijke wedstrijd tegen Fortuna Düsseldorf. Bij die eerste lichtwedstrijd ontstond zo’n geweldige sfeer dat bestuurslid Eugène Lemmens dat aangreep voor een campagne. In die tijd hanteerde Horeca Nederland de slogan ‘Avondje uit, ja gezellig.’ Lemmens kwam met de variant ’Avondje NAC, ja gezellig.’

UITGAANSAVOND

Dat sloeg aan. NAC koos er meteen voor alle thuiswedstrijden zo veel mogelijk op zaterdagavond te gaan spelen. De lichtwedstrijden zorgden voor een sfeer die nieuw elan losmaakte bij spelers én supporters. Het was tegelijk de opmaat voor een uitgaansavond. De magie van het licht, toen nog lang niet overal aanwezig, inspireerde NAC. Twee jaar eerder had de Bredase club voor een Europa Cup-wedstrijd tegen FC Magdeburg nog moeten uitwijken naar het Feyenoord-stadion, waar in een holle Kuip slechts 6.000 toeschouwers werden geteld.

Wrang genoeg slaagde NAC er nadien nooit meer in een Europees hoofdtoernooi te bereiken. De geest op de tribunes heeft er niet onder geleden. Ook in een nieuw stadion (vanaf 1996), verder weg van de Bourgondische binnenstad, dichter bij de snelweg naar Antwerpen, bruist het op zaterdagavond. Maar rustig wordt het nooit bij de NOAD ADVENDO COMBINATIE die in 1912 ontstond uit een fusie van twee clubs met namen waarvan de afkortingen nog altijd geldende waarden vertegenwoordigen: Nooit Opgeven Altijd Doorzetten (1894) en Aangenaam Door Vermaak En Nuttig Door Ontspanning (1904).

STIJN VREVEN

De onrust stak ook weer de kop toen het NAC vorig seizoen na twee jaar afwezigheid maar nipt lukte het hachie te redden in de Eredivisie. Voor het vertrouwen in Stijn Vreven bleek dat niet voldoende. Een jaar eerder was hij nog hartstochtelijk bejubeld bij de promotie van NAC. Met zijn warmbloedige aard heeft Vreven heeft veel genegenheid nagelaten bij de fans, die de populaire coach een ovationeel afscheid bereidden.

Zijn opvolger Mitchell van der Gaag is al de negende trainer sinds media 2010. Hij staat bekend als veelbelovend en kalm. Van der Gaag maakte indruk door de wijze waarop hij stabiliteit bracht bij clubs met beperkte middelen als FC Eindhoven en Excelsior. Ook hij slaagt er vooralsnog niet in NAC op te tillen naar een veilige positie boven de degradatiezone. De uitschakeling in het KNVB-toernooi tegen eerstedivisieclub RKC alarmeerde vorige week supporters én aandeelhouders. Bij terugkeer uit het naburige Waalwijk wachtten de fans massaal de spelersbus op. Twee dagen later werd technisch directeur Hans Smulders de laan uitgestuurd.

Dat gebeurde op initiatief van 17 minderheidsaandeelhouders die vervolgens gesteund werden door de drie aandeelhouders die gezamenlijk financieel en qua zeggenschap een meerderheid vormen. Uit solidariteit besloot toen ook algemeen directeur Justin Goetzee zijn vertrek aan te kondigen.

ACHTBAAN OF HSL

De crisis symboliseert de altijd sluimerende rusteloosheid bij de club die zich de Parel van het Zuiden noemt. ,,NAC is als de drukst bezochte achtbaan op attractiepark Six Flags. Hier gebeurt echt elke dag wat. De ene dag spreek je de technisch directeur en de volgende dag is-ie weg. De jongens die hier al langer speelden, zeiden dat het normaal is”, schetst aanvaller Mikhail Rosheuvel de situatie. ,,Je kunt een club vergelijken met een trein die altijd doorgaat. NAC is een hogesnelheidstrein”, typeert trainer Mitchell van de Gaag zijn huidige club.

Van der Gaag moet in Breda werken met een kosmopolitisch gezelschap. Technisch directeur Hans Smulders, met vijf eredivisiewedstrijden als speler van PSV op zijn cv, wordt verweten een kwalitatief matige selectie te hebben samengesteld. In de tweeënhalf jaar dat hij zijn functie heeft vervuld, trok Smulders 63 spelers aan en vertrokken er 53. Hij heeft van NAC een doorgangshuis gemaakt waarin de doorsnee-supporter zich niet meer herkent zodra de resultaten tegenvallen.

ANGELINO

Een groot deel van de mutaties wordt gevormd door huurlingen. Samenwerking met Manchester City resulteert al enkele jaren in een gaan en komen van spelers die bij de Engelse kampioen niet bij de beste 25 horen of hoorden. Dat geldt ook voor de Spaanse linksback José Ángel Tasende (voetbalnaam Angeliño), die met zijn rushes en traptechniek vorig seizoen uitgroeide tot de populairste speler van NAC. Afgelopen zomer deed City hem voor 5 miljoen euro over aan PSV waar hij nu furore maakt.

Naar spelers van het niveau Angeliño hebben NAC en Smulders in de zomer vergeefs uitgekeken. Wat Manchester City dit seizoen in Breda stalt, heeft merkbaar minder kwaliteit. Smulders is daar nu op afgerekend. Met zijn vertrek krijgt Sepp de Roover (33) een belangrijkere rol bij NAC. De oud-speler van Verbroedering Geel en Sporting Lokeren speelde drie seizoenen voor NAC en beheert nu in de Raad van Commissarissen de portefeuille technische zaken. Als belangrijkste opdracht heeft hij meegekregen de aandeelhouders te inspireren tot een financiële injectie die het aantrekken van nieuwe spelers mogelijk maakt.

NEGENDE BEGROTING

Opmerkelijk is dat de crisis in Breda zich voordoet in een fase dat de club organisatorisch én financieel op orde lijkt (leek). Voor het eerst sinds jaren is er een klein winstje geboekt. Met ruim 13 miljoen euro aan inkomsten heeft NAC de negende begroting van de Eredivisie. Financieel kan NAC zich versterking van de spelersgroep veroorloven. Of nieuwe aanwas noodzakelijk is in de strijd om lijfsbehoud, met ogenschijnlijk zwakkere clubs als FC Emmen, De Graafschap en wellicht ook Fortuna Sittard, is de vraag.

Mitchell van der Gaag staat althans (nog) niet te popelen. ,,Ik sta voor deze groep. We hebben genoeg kwaliteit om erin te blijven. Daar blijf ik bij. Ook al staat de technisch directeur nu op non-actief. Eigenlijk betekent zo’n ontslag dat wij, spelers én staf, er niet veel van kunnen. Want Hans Smulders heeft ons gehaald. Daar moeten we sterker van worden, er een uitdaging in zien om het ongelijk te bewijzen.”

TWITTER:   @hmees