De Eredivisie is dit seizoen volgens statistici de competitie met de meeste goals in Europa: 274 stuks in 81 wedstrijden, gemiddeld 3,38 doelpunt. Nog geen enkele keer werd een 0-0 genoteerd, illustratief voor het vrijblijvende verdedigen wat in Nederland al langer gemeengoed is.
Onbetwist topscorer met elf goals is momenteel Feyenoord-spits Ayase Ueda, een 27-jarige Japanner die twee jaar geleden voor 10 miljoen euro werd weggekocht bij Cercle Brugge en in zijn eerste seizoenen voornamelijk op de trainingen trefzeker was. Met een hattrick in drie kwartier bij de 7-0 zege in Almelo op het weerloze Heracles schroefde Ueda zondag zijn totaal op tot elf goals. Zondag komt nummer 2 PSV naar de Rotterdamse Kuip, een serieuze testcase voor de koploper die met Robin van Persie als coach een stabiele indruk maakt.
Ajax, de nummer 2 van vorig seizoen die toen in de slotfase een indrukwekkende voorsprong verspeelde, staat al op negen punten achterstand van Feyenoord, op zes van PSV. Gênant was het hoe de Amsterdamse ploeg zaterdag in eigen huis werd weggespeeld door AZ, dat daardoor de derde plaats innam. De schade bleef voor Ajax beperkt tot 0-2 en massale hoon in de volle Johan Cruijff ArenA.
Kees Smit uitblinker
Grote uitblinker was AZ-middenvelder Kees Smit, een 19-jarige jongeling uit de polder van Noord-Holland, die al als een nieuwe, maar dan wel meer offensieve Frenkie de Jong wordt afgeschilderd. In juni werd Smit met zijn Oranje-generatie Europees kampioen en zag hij zich uitgeroepen tot de beste speler van het EK Onder 19.
Met Smit als draaischijf kon AZ zich tegen Ajax uitleven met een masterclass in snedig combinatievoetbal. Ajax verbleekte als een kansloze tegenstander in duel met een AZ dat dit seizoen in zowel Europa als competitie nog geen enkele keer zo indrukwekkend heeft kunnen domineren. Het zegt veel over de staat waarin Ajax momenteel verkeert.
Weemoed naar Farioli
Bij de aanhang van Ajax dringt zich de weemoed op naar de Italiaan Francesco Farioli die momenteel met FC Porto op stoom is. In Amsterdam werd hij vorig seizoen alleen gepruimd omdat Ajax met de resultaten van strak georganiseerd en defensief ingesteld voetbal op weg leek naar de titel. Toen de voorsprong van negen punten alsnog werd verspeeld, nam Ajax zonder verzet afscheid van Farioli.
Met John Heitinga als nieuwe coach moest het spel van Ajax zijn oude attractiviteit terugkrijgen. Een onmogelijke opgave naar het schijnt. Heitinga ondervindt nadrukkelijk hoezeer het onnavolgbare transferbeleid de kwaliteit van de selectie heeft uitgehold. In alle linies is het evenwicht zoek, elke wedstrijd verschijnt een nieuwe opstelling zonder dat er perspectief ontstaat. De druk op de schijnbaar radeloos geworden coach neemt toe.
Lot in handen van supporters
De discussie kreeg vorige week een bijzondere wending door uitspraken van technisch directeur Alex Kroes in clubmagazine Ajax Life. Kroes sprak zijn steun uit aan Heitinga en kondigde aan zelf ook op te stappen als ontslag van de coach onvermijdelijk wordt. Het lot legde hij opmerkelijk genoeg in handen van de supporters. “Zodra een heel stadion zich gaat roeren, dan ga je nat”, zo stelde Kroes.
Zaterdag protesteerde ‘het stadion’ al luidkeels, vooralsnog zonder gevolgen. Het ongenoegen kwam vooral tot uiting toen Heitinga na 70 minuten besloot de Israëliër Oscar Gloukh te vervangen. Glouck werd in de zomer voor 15 miljoen euro overgenomen van Red Bull Salzburg, zonder enige concurrentie van grotere clubs. In de Johan Cruijff ArenA, waar artiesten van oudsher bijzondere waardering genieten, zijn de fans gecharmeerd van Gloukh’s passes en dribbels. Wat hij effectief presteert en hoe hij rendeert telt minder bij de aanhang.
Niet alleen Glokh heeft bij Ajax nog geen klimaat gevonden waarin hij kan gloriëren. Opvallend is bijvoorbeeld ook dat jonge Belgen als Mika Godts en Jorthy Mokio dit seizoen niet meer het niveau halen wat vorig seizoen veel verwachtingen schiep. Mokio (nog altijd maar 17) was geen partij voor Kees Smit terwijl de 20-jarige Godts vooral opvalt door zelfzuchtigheid en hoogmoed die nu ook Willem van Hanegem irriteert. “Mika Godts is qua potentie best een aardige speler, maar die hoor ik na zo’n slechte periode doodleuk zelf zeggen dat hij met Kvaratskhelia en Neymar momenteel tot de drie ‘leukste’ linksbuitens behoort. Wat gaat er dan om in je hoofd?”, aldus Van Hanegem maandag in zijn wekelijkse column in het Algemeen Dagblad.
Elleboogstoot Weghorst
De frustratie binnen Ajax bereikte tegen AZ in de slotfase zijn hoogtepunt met een elleboogstoot waarmee Wout Weghorst de hem provocerende Wouter Goes net onder het strottehoofd trof. De actie, haarzuiver in beeld, werd door de scheidsrechter afgedaan met slechts een gele kaart waardoor Ajax verder mag met Weghorst als enige serieuze spits nu Kasper Dolberg door een blessure nog enige weken verstek laat gaan. “Hij zocht mijn elleboog op, slim uitgelokt door hem”, beweerde Weghorst, zonder enig schuldbesef na afloop.
Realistisch klonk Weghorst wel toen hij zei: “De realiteit is gewoon dat deze selectie te weinig kwaliteit heeft.” Met die groep en in die sfeer moet Ajax deze week verder in de Champions League waarvoor woensdag in Londen Chelsea wacht. Zie dan maar eens, na de nederlagen tegen Union Sint-Gilles en Inter Milaan, nieuw verlies te ontlopen.
