Wat te onthouden van het weekeinde?

CLUB VAN DE WEEK: Stade Rennais, dat zijn eerste trofee won sinds 1971, en vooral omdat dit ten koste was van het grootkapitaal uit Parijs. Een nieuwe afgang voor de petromiljardairs uit Qatar.

SPELER VAN DE WEEK: Leandro Trossard, die met zijn fraaie goal in de Ghelamco Arena Racing Genk mogelijk definitief op weg naar de titel zette

BELGIE

Racing Genk staat weer een stap dichter bij de titel. Met de zege bij AA Gent (0-1) blijft de kloof met nog vier wedstrijden te gaan zes punten. Club Brugge hield immers Anderlecht af (1-0). Als de Limburgers zich vrijdag in eigen huis raad weten met het Ceaucescu-voetbal van Antwerp mag de rode loper uitgerold worden. De Great Old lijkt immers de enige ploeg in Play-off 1 die echt in staat is als scherprechter in de titelstrijd op te treden.

Maar er zijn belangrijkere vragen aan de orde in ons voetbal: wat met KV Mechelen en Waasland-Beveren? De bondsprocureur vorderde vorige week de degradatie van beide clubs in het dossier Propere Handen. De lynchmob stond meteen klaar: hangen. Het vermoeden van onschuld en de rechtsstaat: weg ermee.

De sociale media ontploften toen Peter Vandenbempt vrijdag in zijn column in Het Nieuwsblad de vraag opwierp of je een hele club kan straffen voor het gedrag van een paar individuen, ook al zijn dit bestuursleden. Veel mensen willen, of kunnen, blijkbaar niet lezen en concludeerden meteen dat hij voor vrijspraak pleitte. ‘Alle geloofwaardigheid verloren’, las ik ergens.

Ik worstel met dezelfde vraag als Peter en wil ze daarom nog maar eens opwerpen: wat is een rechtvaardige straf? Ik hoop dat iedereen daar nog eens wil over nadenken en dat doet zonder de gevolgen voor zijn eigen club in rekening te nemen. Of nog beter, de zaken eens omkeert: wat zou hij/zij denken als het niet om KV Mechelen of Waasland-Beveren maar zijn/haar club zou gaan?

Laat me eerst iets zeggen over de timing van het bondsparket. Ik vind het hoogst ongelukkig dat de strafeis een week voor de bekerfinale tussen KV Mechelen en AA Gent werd bekendgemaakt. Als de Voetbalbond extra veiligheidsmaatregelen uitvaardigt voor het bondsgebouw moet het zich ook vragen stellen bij het verloop of de afloop van de match.

Maar ook sportief gezien is de timing fout. Mijn eerste reactie was dat dit mentaal zo’n mokerslag zou zijn voor de Maneblussers (het zijn niet alleen Kakkers) dat de beker meteen aan de Gantoise kon uitgereikt worden. Maar het zou ook eens anders kunnen uitpakken, bedenk steeds meer. In de kleedkamer van rood-geel is de voorbije dagen wellicht een sfeer gegroeid van wij tegen de hele wereld (althans de Belgische voetbalwereld) waar ze onvermoede krachten uit putten. Bovendien spelen al die jongens voor hun toekomst, die ze niet in het amateurvoetbal zien. De timing zou dus onrechtvaardig kunnen uitdraaien voor AA Gent. De verliezende bekerfinalist gaat immers niet Europa in.

De timing is echter niet de belangrijkste vraag, wel de strafmaat. Daarvoor moet in eerste instantie beroep gedaan worden op het bondsreglement en laat dat net zo lek zijn als een mandje. Of beter het spreekt zichzelf tegen. Aan de ene kant staat er dat omkoperij een verjaringstermijn van acht jaar heeft. Aan de andere kant is er artikel B1711 dat het heeft over degradatie bij corruptie die werd vastgesteld in het lopende seizoen.

Laat ons eerlijk zijn, de kans is klein dat al in het lopende seizoen omkoperij wordt vastgesteld. Maar het Uitvoerend Comité (toen het hoogste gezag en het beroepscomité van de Voetbalbond) zorgde voor een belangrijk precedent door de club Standard – op basis van het toenmalige en huidige reglement – niet te straffen in de zaak Waterschei.

Iemand met kronkels in de hersenen beweerde dat er een verschil was, omdat het initiatief uitging van trainer Raymond Goethals en niet van bestuursleden. Enige feitenkennis helpt bij het (her)schrijven van de geschiedenis. Alles gebeurde met de goedkeuring van secretaris-generaal Roger Petit (de voorzitter was Charles Huriaux en speelde een louter ceremoniële rol) en de enige man die het voor het zeggen had op Sclessin. De omkoperij stond in de (zwarte) boekhouding ingeschreven. Hoe nauwer kan een bestuur bij corruptie betrokken zijn? Hoe dan ook, de spelers werden geschorst, Standard ging vrijuit en Goethals (voor veel mensen nog steeds een icoon van ons voetbal) werd trainer bij het Portugese Guimaraes. Over rechtvaardigheid gesproken.

Vraag is dus: wie is de club? Het hele bestuur, elke bestuurder? Als dat laatste niet het geval zou zijn, zou iemand zich kunnen opofferen en de hele schuld op zich nemen zodat de club vrijuit gaat. Vraag is of er iemand in de zaal zit met zoveel clubliefde dat hij zijn reputatie privé en professioneel wil opofferen om zijn club te redden.

De vraag kan ook omgekeerd worden. Als elke bestuurder volstaat, wat als iemand zich binnen een clubbestuur onheus bejegend voelt en wat louche dingen opzet om zijn gram te halen?

Alles draait volgens mij rond de vraag of een sportclub een gewoon bedrijf is, zoals Hans Vandeweghe zaterdag terecht opwierp in zijn column in De Morgen. Uit De Morgen: ‘Is dat een community van goedmenende mensen, soms vrijwilligers, die uren voor de club in de weer zijn tegen – als ze daarvan weten – 500 euro per maand vrijgestelde vergoeding, geschraagd door fans die al generaties lang die kleuren aanhangen en die hun bruto familiaal geluk aan de resultaten van hun clubje ophangen, een soort opvangtehuis voor verarmde emoties dus? 

Of is een voetbalclub een import-exportbedrijf van hoofdzakelijk niet-Europees talent of hele jonge spelers, die gigantische sectorale voordelen geniet, waarmee je in eerste klasse met een beetje geluk serieuze winst kunt maken, die haar spelers 350.000 euro gemiddeld betaalt en haar bestuurders/managers laat meegenieten op de transfers, waar de communitywerking als schaamlapje dient en de supporters gewoon klanten zijn?’

Voor Hans is dat wel zo, ook al zegt hij niet helemaal zeker te zijn, en dan is degradatie dus terecht. Ik heb alle respect voor die stelling, maar wie mij al jaren leest, weet dat ik vind dat een voetbalclub geen gewoon bedrijf is en vooral niet zou mogen zijn. Een gewoon bedrijf zou zaken kunnen doen in heel Europa en niet veroordeeld zijn tot de Belgische competitie (lees: markt). Een normaal bedrijf heeft geen jeugdopleiding vanaf zes jaar. Een gewoon bedrijf probeert de concurrentie uit de markt te drijven, maar in de sport heb je dan geen competitie meer. Een gewoon bedrijf onderhandelt niet gemeenschappelijk over de tv-rechten. Een gewoon bedrijf heeft klanten en geen suppoters, die net niet letterlijk willen sterven voor hun club.

Niemand heeft beter begrepen dan de Amerikaanse profsporten dat een sportteam geen normaal bedrijf is. De zwakste club mag er als eerste kiezen uit de voorraad jonge talenten, de tv-rechten zijn voor ieder team hetzelfde en zelfs de recettes gaan voor een deel naar de bezoekers om ploegen uit mindere rijke regio’s gelijke kansen te geven.

Een voetbalclub is voor mij niet zijn bestuur, maar zijn supporters. Daarom vind ik het terecht dat Anderlecht wordt gestraft voor het wangedrag van zijn fans op Standard (lees hierover donderdag in mijn column in Sport/Voetbalmagazine). Ik vind daarom ook dat een clubbestuur moet verkozen worden door zijn supporters. Alleen dan moeten zij opdraaien voor de wandaden van hun verkozen leiders. Daarom vind ik ook dat clubs niet mogen/kunnen verkocht worden. Anders riskeer je toestanden zoals vorig jaar bij Patro Maasmechelen, het vroegere Patro Eisden, dat opgekocht werd door een malafide buitenlander en daar aan ten onder ging. Lees daarover eders op De Witte Duivel hun verhaal van vorig jaar.

Voor mij is een voetbalclub dus geen gewoon bedrijf, maar – net als Hans – heb ik twijfels. Ik neig echter naar de stelling dat de supporters niet mogen gestraft worden voor de schanddaden van het bestuur.  ‘Beerschot was in 1983 ook geen gewoon bedrijf toen het degradeerde’, wierp een Twitteraar mij al op. Inderdaad. Ik vond dat geen terechte straf, vooral omdat ze gebaseerd was op vermoedens. Toen volstand zelfs dat om gestraft te worden, maar ging Standard een jaar later dus vrijuit. En dat omdat FC Beringen, op aangeven van een journalist van … De Morgen, op de laatste dag een klacht indiende tegen derden voor omkoperij en zonder ook maar het minste spatje bewijs.

De boze Beerschot-fans wil ik nog dit meegeven: na het faillissement pleitte ik ervoor om de club in 1B (toen nog tweede klasse) te laten aantreden, met gedurende een aantal seizoenen puntenaftrek. Als veel clubs om economische en infrastructurele redenen niet in het profvoetbal thuishoren, geldt ook het omgekeerde.

Faillissement betekent reglementair herbeginnen in vierde provinciale. Tenzij je het stamnummer van een hoger spelende club overneemt. Ook al een bedenkelijk principe. Een club als Beerschot of KV Mechelen en vele andere hoort niet in provinciale thuis. Het betekent pure kapitaalsvernieting, overlast in kleine stadionnetjes en sportieve oneerlijkheid. Je zal maar met ambities starten in een reeks van het amateurvoetbal waar zo’n gigant terechtkomt.

Zou het daarom een idee kunnen zijn om KV Mechelen en Waasland-Beveren in 1A te laten starten met respectievelijk -15 en -10 punten (verzaken aan de meldingsplicht is minder ernstig dan omkopen). En het volgende seizoen met -7 en -3 en nog eens een seizoen met -2 en -1 punt?

Ik twijfel dus aan regelrechte degradatie als straf, ook al omdat ik redelijk overtuigd ben dat twee jaar geleden niet alles koosjer was bij het duel tussen Kortrijk en Moeskroen en vorig seizoen tussen Eupen en Moeskroen. En zoals HVDW terecht stelde: hebben de spelers van Eupen niet verzaakt aan hun meldingsplicht toen ze in verdachte omstandigheden benaderd werden voor een transfer naar KV Mechelen aan de vooravond van de beslissende speeldag?  

Eigenlijk is het de vraag of we bloed willen zijn vloeien of de voetbalwereld echt willen uitkuisen. Daarom begrijp ik niet dat de Voetbalbond niet ingaat op het voorstel van meester Luyckx om Veljkovic te laten getuigen. Zouden te veel mensen (en dus wellicht ook clubs) nattigheid voelen?

EUROPA

Na Frankrijk (PSG) en Italië (Juventus) is ook de Spaanse kampioen bekend. Barcelona moest Lionel Messi van de bank halen om Levante te kloppen (1-0) en zijn achtste titel in elf seizoenen binnen te halen.

Het blijft dus nog alleen spannend in Engeland en Duitsland. Manchester City heeft één punt voorsprong op Liverpool. Borussia Dortmund leek kansloos na de nederlaag zaterdag in de Kohlenpottderby tegen Schalke 04 (2-4), maar een dag later geraakte Bayern München niet voorbij Nürnberg (1-1).