Voetballen voor integratie en tegen racisme – RW

‘Voetbal heeft de kracht te verenigen en haalt raciale barrières neer.’ (Nelson Mandela)

‘We moeten het racisme in de menselijke geest en het hart overwinnen.’ (Pelé).

Het waren spreuken van rond het jaar 2000 van de Zuidafrikaanse mensenrechtenactivist en de Braziliaanse ‘voetballer van de twintigste eeuw’. Mandela en Pelé werden opgevoerd door de nieuwe organisatie Football Against Racism in Europe. Ik bezocht in 2002 haar eerste congres in Sheffield, symbolisch want de oudste voetbalstad ter wereld, en besloot om ook in België enkele campagnes op te zetten. Ik schreef een Sociaal Charter met een zespuntenplan voor de KBVB, dat ondertekend werd door de toenmalige aanvoerders van de nationale mannen-, vrouwen-, beloften- en Futsalploeg. Het hangt nog steeds in de inkomhal van het Bondsgebouw maar iedereen is het vergeten. Nochtans staat er duidelijk in vermeld: ‘De KBVB ziet in voetbal een middel tot verbetering van het algemeen welzijn, verdraagzaamheid en sociale integratie. De KBVB steunt het tienpuntenplan tegen racisme van de UEFA: Unite Against Racism.’ Er volgde nog een ‘kleurrijke’ Rode Kaart voor Racisme-optocht met kinderen van alle nationaliteiten bij de Derby der Lage Landen van 2003 maar daarna werd het stil. Té stil. Terwijl in Engeland de Kick Racism Out of Football – actie het voorbije decennium de kracht kreeg van een nationaal ‘integratiemoment’. Tijdens de jaarlijkse veertiendaagse in oktober vinden de werelden van voetbal, onderwijs, welzijn en cultuur elkaar in duizenden plaatselijke initiatieven rondom het thema. Wie op educatieve wijze investeert in ‘voetbal versus discriminatie’ zal dit vertaald zien in een prettigere atmosfeer en verstandigere mensen. Voetbal is de populairste sport en sinds ruim honderd jaar een universeel verschijnsel dankzij migranten, asielzoekers en kleine luyden. Het spel om de bal hielp hen vaak te integreren maar evengoed gaven ze een gezicht aan de plaatselijke voetbalcultuur. De voorbije eeuw – van 1920 tot vandaag – waren vedettes van élk decennium kinderen van mensen met ‘vreemde roots’: Andrade, Sindelar, Puskas, Garrincha, Di Stefano, Pelé, Maradona, Platini, Gullit, Cantona, Zidane, Ronaldinho, Messi. Verschillende topclubs ontstonden dankzij vluchtelingen of migranten: Celtic, Manchester United, Barça, Juventus, Bayern, Borussia Dortmund. De lijst is veel langer dan deze opsomming.

De huidige generatie Rode Duivels weerspiegelt de nieuwe Belgische samenleving maar doet verder niets met dit gegeven. Paul Beloy was in de jaren zeventig in onze competitie de eerste Belgische profspeler met Afrikaanse roots. Hij legde met zijn boek ‘Vuile zwarte’ de vinger op de wonde. Geen betere persoon dan hij om met dit thema aan de slag te gaan in onze voetbalwereld. Volgens de filosofie van Pelé en Mandela.

Raf Willems