De Platte Kar zal dit jaar de winterstalling niet uitkomen. In Eindhoven is de Platte Kar het symbool waarmee de hegemonie van PSV in het Nederlands voetbal kan worden gevierd. Het is een monstrueus grote bus met open dak waarop de spelers en hun entourage zich lavend aan het bier als landkampioenen door de stad laten rijden. De tegenstelling tussen Brabant en de Randstad klinkt dan steeds nadrukkelijk door in het gezang.
Geen enkele club greep in de 21ste eeuw zo vaak de landstitel als PSV (11 keer). Prolongatie leek dit seizoen vanzelfsprekend, zo overtuigend was de suprematie met tien overwinningen in de eerste tien wedstrijden, Negen punten bedroeg de voorsprong op Ajax na vijftien wedstrijden. ‘Laat de Platte Kar maar komen, ik denk dat er sneeuwkettingen nodig zijn’, zei Guus Hiddink, voormalig succescoach van PSV.
NEGEN PUNTEN
Zeven wedstrijden voor het einde liggen de verhoudingen heel anders, zeker nadat PSV zondag in eigen huis schaakmat werd gezet door de koploper (0-2). Nu bezit Ajax negen punten voorsprong op PSV, dat zich misschien wel zorgen moet gaan maken over de tweede plaats, die ook goed is voor een lucratieve plaats in de groepsfase van de Champions League.
Verbazingwekkender nog dan de herrijzenis van Ajax is de ineenstorting van PSV. Ajax bereikte zijn riante pole-position door onverstoord vast te houden aan de stramienen van zijn Italiaanse systeem-coach Francesco Farioli, gebaseerd op tactische discipline en fysieke optimalisatie. Alle individuele kwaliteiten zijn door Farioli ondergeschikt gemaakt aan de team-tucht, een voorbeeld voor PSV.
Van de lange reeks dure miskopen vooraf aan het vorige horror-seizoen zijn in het basisteam van Ajax twee spelers overgebleven die zich nu als steunpilaren ontpoppen: de Kroaat Josip Sutalo en de aanvankelijk verguisde Deen Anton Gaaei. Twee verdedigers. Pas twintig tegentreffers liet Ajax in de Eredivisie toe, slechts vier in de laatste twaalf wedstrijden. Aan 57 goals had het genoeg om afstand te nemen van PSV, een gemiddelde van net iets meer dan twee per wedstrijden. Brian Brobbey, de eerste spits, scoorde pas vier keer. Wout Weghorst, al enkele weken lang geblesseerd, kwam nog niet verder tot zeven stuks.
DE GEEST VAN BOSZ
De zuinige aard staat haaks op de swingende aanvalslust waarvoor het spel Ajax doorgaans model staat. In die geest heeft ook Peter Bosz als coach van de Amsterdamse club zijn opvattingen uitgedragen toen hij Ajax in 2017 naar de finale van de Europa League leidde en daarin hard botste op het klinische resultaatvoetbal dat José Mourinho erin had geramd bij Manchester United.
De ontnuchtering heeft weinig noemenswaardigs veranderd aan de op offensief voetbal gestoelde filosofie van Peter Bosz. Gewaardeerd werd hij daardoor bij Borussia Dortmund, Bayer Leverkusen en Olympique Lyon. Zijn opvattingen bepalen overal het stempel dat Bosz met zich meedraagt. Maar nergens kon hij een bijdrage leveren aan de prijzenkast. Het kampioenschap van de Eerste Divisie met Heracles in 2005 was zijn laatste wapenfeit totdat vorig jaar de landstitel met PSV volgde.
WAARSCHUWING PERISIC
Ronduit bizar is het verval dat PSV in de tweede helft van dit seizoen doormaakt. Bosz heeft het niet kunnen keren. ‘Wij zijn geen team’, waarschuwde routinier Ivan Perisic al eens. Naar zijn argumenten werd niet gevraagd bij zijn praatje met op de pers, voorbeelden bleven verborgen. Pas later kwam naar buiten dat Ismael Saibari al een keer of tien te laat was gekomen en daarom maar eens buiten de selectie was gelaten. Het bleef de enige aanwijzing die erop wees hoezeer de klad was gekomen in de spankracht van het team.
Het heeft er alle schijn van dat het vaker rommelt binnen de FC Eigenbelang. Tal van spelers zijn doorlopend bezig met transferplannen. Olivier Boscagli en Noa Lang zagen al een overgang naar respectievelijk Brighton en Napoli geblokkeerd. Johan Bakayoko, een jaar geleden gewild door Europese topclubs, lijkt een jaar te lang in Eindhoven te zijn gebleven.
Hun individuele kwaliteiten kunnen niet verloren zijn geraakt. De teamkracht is goeddeels wel verdwenen. In de eerste helft van dit seizoen bleek PSV nog tot imponerende comebacks in staat, met name op Europees niveau. Het was een teken aan de wand dat PSV zondag Ajax nauwelijks kon verontrusten nadat de Amsterdammers al in de eerste helft op voorsprong waren gekomen.
POSITIE BOSZ
In het restant van de competitie wacht Bosz de taak zijn troepen bijeen te houden en te inspireren. Het zal nog een flinke klus zijn, met onder meer uitwedstrijden in het verschiet tegen Feyenoord en FC Twente. Met Robin van Persie als nieuwe coach leeft Feyenoord op, de Kuip ruikt bloed.
Vooralsnog houdt de leiding van PSV Peter Bosz de hand boven het hoofd. Zijn contract loopt door tot medio 2026. Maar zondag zat Erik ten Hag al op de tribune in Eindhoven en PSV-fans veerden op bij het bericht dat Mark van Bommel na drie uur overleg en twee weken bedenktijd heeft besloten toch niet in te gaan op een aanbieding van NEC Nijmegen. Bij nog dreigender verlies van de tweede plaats in de Eredivisie zal de positie van Peter Bosz niet langer houdbaar blijven.
