Radja … dan maar een beetje koning in Indonesië

Over de niet-selectie van Radja Nainggolan is ondertussen genoeg geschreven. Als een van de tien miljoen trainers van de Belgische ploeg zou ik Radja ook altijd opstellen. Punt. Verder ga ik me niet met de discussie moeien. Het is maar een meninkje zoals een ander.

Toch kunnen we niet zo maar rond het fenomeen Radja heen, want dat reikt echt wel verder dan ons kleine landje met zijn buitenlandse coach. Namelijk ook tot in Indonesië, het geboorteland van Radja’s vader en een land dat bij de meesten van ons alleen maar van een strandvakantie op het paradijselijke Bali bekend is. Maar wie weet wie de Indonesische landskampioen is? Een gokje? FC Jakarta? Neen toch niet, deze quizvraag zou haast zeker een solo voor de quizmaster opleveren.

Ondanks het feit dat voetbal – samen met badminton – de populairste sport is in een land met meer dan 250 miljoen inwoners, is het niveau van het Indonesische voetbal wel erg bescheiden. Op de FIFA ranking bekleden ze een povere 161e plaats op 207 landen en hun enige deelname ooit aan een WK dateert van 1938 onder de naam van Nederlands Oost-Indië. En o ja, Bhayangkara Jakarta (Java) was vorig jaar kampioen voor Bali United, maar dit jaar leidt Persipura Jayapura (Papoea) voor PSM Makassar (Sulawesi).

Er zijn wel een aantal redenen te bedenken voor dit lage niveau. Het tropische klimaat, de opleiding van jonge spelers, de sociale situatie, het zeer potige voetbal, de arbitrage, corruptie, … En ook en vooral de afstanden. In een ontwikkelingsland met drie uurgordels is de afstand van Persipura Jayapura tot PSMS Medan (Sumatra) meer dan 6.000 km, dat zijn minimaal tien vlieguren. Begin er maar eens aan. Hier bij ons klaagt men al bij een verplaatsing naar Eupen.

Maar we zouden het hebben over de mens Radja Nainggolan. Wat hebben Radja Nainggolan en Jommeke gemeen? Behalve hun extravagante kapsel op het eerste gezicht niet veel.

Op het eind van de jaren zeventig woonde ik op Linkeroever, vlak naast de zogenaamde Chicago-building. Een torengebouw van 25 verdiepingen dat meer leek op een eindpunt en/of toevluchtsoord voor mensen uit alle windstreken. Wist ik veel dat dit ook de vruchtbare basis voor een voetbalspeler zou zijn die is uitgegroeid tot een van de bepalende spelers van AS Roma. Niemand had kunnen vermoeden dat het zo’n vaart zou lopen met een man over wie iedereen wel een standpunt heeft. En die nu zelfs – tegen beter weten in – een hoofditem in Het journaal is. Zelfs Martine Tanghe moest even slikken.

Maar wat is de echte band met Indonesië? Zijn vader, Marianus Nainggolan, is een Batak. Dat is een bevolkingsgroep op Sumatra, in de buurt van Medan rond het Tobameer. In een ver verleden waren de Batak gevreesde krijgers en koppensnellers, wat zou kunnen laten vermoeden dat Radja’s temperament genetisch is bepaald via de vader. Koppen snellen zit er niet meer in, maar Il Ninja is echt wel een krijger waarmee je naar de oorlog kunt. En kijk je op van Radja’s tattoos, de Batak doen dit al eeuwenlang. Het zijn allemaal zaken waar de Indonesiër niet van wakker ligt, maar het eerder als een onderdeel van zijn eigen volksaard en culturele identiteit beschouwt. En Radja is hot in het geboorteland van zijn vader. Wees daar maar zeker van.

Tijdens mijn laatste rondreis in Indonesië vorig jaar nam ik de proef op de som en vroeg op verschillende eilanden of ze Radja Nainggolan kenden. Wat een stomme vraag, leken ze me te willen antwoorden. Natuurlijk, iedereen kent Radja. En iedereen volgt hem. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat zijn niet-selectie groot nieuws was in Indonesië. In de kranten en op tv. Je hoeft maar even te surfen naar berita bola (voetbalnieuws): https://www.youtube.com/watch?v=4gXTg6gfcGA, om te zien hoe populair hij wel is. En de honderden vragen om voor Indonesië te spelen op de Indonesische sociale media. Je ziet hem zelfs op de reclameborden langs de grote invalswegen van Jakarta.

Radja (in moderne spelling: raja) betekent inderdaad koning en als je het aan de Indonesiërs vraagt, dan is hij dat ook. En zo komen we uit bij de gelijkenis met Jommeke. Hij was koning van Onderland, Radja is de ongekroonde koning van Indonesië, ook al spreekt hij geen woord Bahasa Indonesia en moet hij zoeken naar de naam van zijn favoriete Indonesische gerecht (gado-gado). Maar in het Belgische voetbal zal hij – ondanks zijn prestaties – altijd wel een vazal blijven. Met dank aan Radja Martinez!

Radja, di Indonesia nomor satu!

Paul Catteeuw