Wat kan het winnen van de KNVB-beker nog goedmaken, aan het eind van een tweejarig huwelijk tussen coach Roger Schmidt en PSV? De verwachtingen, eisen leken het wel, waren hoog in het voorjaar van 2020. Een nieuwe coach moest PSV terugleiden naar de Champions League en met Ajax kunnen wedijveren om de landstitel.
De oogst blijft vooralsnog beperkt tot twee prijzen die meer prestige dan punten opleveren: de Nederlandse Super Cup, ook wel bekend als de Johan Cruijff Schaal, en de KNVB-beker op paaszondag. In beide gevallen gebeurde dat in een rechtstreekse confrontatie met Ajax, wat bepalend was voor een onstuimige vreugde-explosie – bij Schmidt en zijn Duitse secondanten, bij de fans uit Eindhoven.
Het bekersucces in een enerverende finale, in een bont gekleurde Kuip, heeft vooralsnog alleen morele betekenis voor PSV. Van kwalificatie voor de voorronde van de Champions League was de ploeg uit Eindhoven al nagenoeg verzekerd. Vijf ronden voor het einde van de competitie bedraagt de voorsprong van Ajax vier punten plus 31 doelpunten. Dat is stukken minder dan de kloof van zestien punten op de balans van vorig seizoen, maar het zicht op de landstitel is nog ronduit mistig voor PSV.
RUUD VAN NISTELROOIJ
De 2-1 zege leerde PSV wel dat de kwetsbaarheid bij Ajax toeneemt. Daaruit put het moed; voor het restant van dit seizoen, méér nog voor de langere termijn. Na dit seizoen maakt Roger Schmidt plaats voor Ruud van Nistelrooij, beginnend hoofdcoach nog. De vroegere spits van PSV, Manchester United en Real Madrid brengt zijn gedrevenheid mee. Het vertrouwen in hem is groot binnen PSV, maar toekomstig algemeen directeur Marcel Brands (terug na een weinig succesvolle periode als technisch manager van Everton) kostte het veel moeite Van Nistelrooij te overtuigen.
Als hoofdcoach in het profvoetbal ís Van Nistelrooij pas aan zijn eerste jaar bezig, bij Jong PSV in de Eerste Divisie. Jarenlang moest hij zich beraden of hij wel trek had in het trainersvak. Op 1 juli wordt Van Nistelrooij 46 jaar, maar om meer senioriteit om zich heen te krijgen, had hij toch behoefte aan Fred Rutten als naaste assistent én klankbord in de staf.
Hoe sterk zijn selectie zal zijn om de concurrentie met Ajax aan te kunnen gaan, moet nog maar worden afgewacht – in beide kampen overigens. Bij PSV hebben de Ivoriaan Ibrahim Sangaré (24) en het Engelse talent Noni Madueke (20) zoveel indruk gemaakt dat hun agenten nu in de Premier League aan het leuren zijn. De verwachting is dat met Schmidt (naar Benfica) ook Mario Götze vertrekt en dat de Israëlische spits Eran Zahavi verder gaat op zijn wereldreis.
HONGER
Eerst nog wil PSV zich vastklampen aan de hoop die is toegenomen met het succes in de bekerfinale. Een mentale krachtmeting werd het waarin de honger van PSV het grootst bleek. Twee keer zag Ajax zich een treffer ontnomen doordat er een voetje buitenspel was geconstateerd door de VAR. De tegenslag ondermijnde de overtuigingskracht van Ajax, de meevallers gaven PSV extra energie.
,,Wij verdienden dit beetje geluk”, zei Roger Schmidt, die zijn team vlak voor de rust door de VAR-ingreep aan een 2-0 achterstand zag ontsnappen waarna in de tweede helft in no-time de ommekeer volgde. In de eerste drie minuten na de hervatting sloeg PSV binnen anderhalve minuut twee keer toe via de Mexicaan Gutiérrez en aanvoerder Cody Gakpo.
MOREEL
De tegentreffers legden roestplekken bloot op het moreel van Ajax. Het heilige vuur ontbrak bij de verdedigingsacties van Daley Blind, Davy Klaassen én doelman Maarten Stekelenburg waarmee schade voorkomen had kunnen worden. Het waren nieuwe waarschuwingssignalen. Zulke feilen doen zich in 2022 wel vaker voor, ook al voltrok de uitschakeling in de achtste finales van de Champions League zich ronduit ongelukkig.
De affaire Overmars lijkt een periode van verval te hebben ingeluid. De langdurige blessure van doelman Remko Pasveer maakte de weg vrij voor de al in ongenade gevallen André Onana. Hij maakte zich vervolgens zo ongeliefd, bij fans en medespelers dat coach Erik ten Hag besloot hem opzij te schuiven voor de bekerfinale. Daarentegen bood hij plotseling wel plaats aan Mohamed Ihattaren, het verstoten kind van PSV en in 2019 door Ronald Koeman al tot Oranje-international ‘benoemd’.
PROVOCATIE
Na een mislukt half jaar in Italië bij Juventus en Sampdoria gunde Ajax Ihattaren in de winter een tweede kans. Lange tijd had hij nodig om het ritme te vinden en een dosis overgewicht kwijt te raken. Uitgerekend in de confrontatie met PSV achtte Ten Hag de tijd gekomen om hem in te zetten, vanaf de 84ste minuut, gevolgd door zeven minuten extra tijd. De keuze had alles weg van een provocatie. Op zijn komst reageerde het PSV-legioen met een hels fluitconcert. Hij werd bespot als een ‘kakkerlak die beter dood kon vallen’. Een enkele keer droegen zijn acties iets dreigends met zich mee, maar ook deze ingreep kon Ten Hag en Ajax niet meer redden.
Was is er in Erik ten Hag gevaren, was dan ook de vraag die nog nadrukkelijker opkwam tijdens de bekerfinale. Na afloop manifesteerde Ten Hag zich vooral als een slecht verliezer, die de nederlaag toeschreef aan ‘hogere machten en krachten’; zonder naar de arbitrage te willen wijzen, benadrukte hij. Zo bleef het een mysterieuze verklaring van een coach die kennelijk in de war raakt nu Manchester United hem naar Old Trafford wil halen.
