De voetbalgeschiedenis van de laatste halve eeuw telt 26 toernooien met als inzet de Wereldbeker of de Europese titel. In de annalen staat Oranje liefst 11 keer bij de beste vier gerangschikt. Het is een reeks die getuigt van regelmaat sinds 1974, maar lang niet altijd hoeft het Nederlands Elftal zijn beste lichting in te zetten en op zijn best te spelen om zo ver te kunnen reiken.
Op Euro 2024 heeft Oranje als nummer 3 uit de poule in de knockoutfase Roemenië (3-0) en Turkije (2-1) overwonnen. Pas in de halve finale treft het woensdag met Engeland nummer 5 van de FIFA-ranking. Op Wimbledon bereikt niemand de finale met soortgelijke tegenstanders uit de lagere categorieën.
Net zo min als Oranje heeft Engeland tot nu toe indruk kunnen maken. Op de BBC hebben de commentatoren kennelijk opdracht gekregen enthousiast te doen over hun nationaal elftal waarin de fantasie ontbreekt en Harry Kane een zak aardappelen lijkt mee te sjouwen. Kritischer daarentegen dan de deinende Oranje-meute in Duitsland het succes vierde, steken in Nederland de bedenkingen de kop op.
VASTGEROESTE SPELTRANT
De discussie spitst zich vooral toe op Wout Weghorst, de houterige spits die razend populair is bij de fans en telkens weer nodig blijkt om de trage, vastgeroeste speltrant van Oranje te doorbreken. In de doctrine van bondscoach Ronald Koeman is dat de rol van Weghorst, de taak van de invaller. Memphis Depay is tot nu toe steeds zijn eerste spits, ook als hij zoals in Duitsland niet los raakt van zijn beperkingen,
Weghorst, ook bij zijn laatste clubs meestal geen eerste keus, blijft geloven in zijn waarde als startende spits. Weghorst is geen spits met de gave van Van Basten, Kluivert of Van Persie. Hij heeft dan wel de drive van Van Nistelrooij, maar kan niet in zijn schaduw staan. Weghorst beschikt wel over een onmetelijk zelfvertrouwen, het ligt diep gebeiteld in zijn aard. Niets kan hem ontmoedigen; hij zakt niet weg, zoals Depay, Gakpo, Simons en Bergwijn dat wel overkomt.
De kansen kwamen tegen Turkije pas toen Weghorst halverwege de plaats innam van rechtsbuiten Steven Bergwijn en Oranje tegen een achterstand aanhikte. Briesend als altijd maakte Weghorst de Turken het leven zuur en kwam hun kwetsbaarheid (geplaagd door drie schorsingen) aan het licht.
REDDINGEN NODIG
Een kopbal van Steven de Vrij en een eigen doelpunt (onder druk van Cody Gakpo) zorgden voor de ommekeer. Geruststellend bleek de voorsprong allerminst. Bij Turkije kwamen nog krachten los, die Oranje in de verdrukking brachten. Reddingen van doelman Bart Verbruggen, de sterk ingevallen Micky van de Ven én van Weghorst waren nodig om de halve finaleplaats veilig te kunnen stellen. Eerder had aanvoerder Virgil van Dijk achterin zijn zwakke kanten geëtaleerd, maar kon Oranje zich opnieuw gelukkig prijzen met de stabiliteit en passing van Jerdy Schouten in de middenlinie.
Wat nu? Zal Koeman tot nieuwe inzichten komen en tegen Engeland vanaf de aftrap kiezen voor Weghorst? Wil hij daarvoor de hiërarchie en dynamiek in de groep doorbreken, ten koste van Memphis Depay? Het zou een stevige ingreep zijn in een elftal dat toch de laatste vier heeft bereikt en even geestdriftig als de fans het succes vierde – wiegelend en dansend op de toon van Snollebollekes.
