De jungle van het voetbal lag zaterdag in Zalaegerszeg, een provinciestad in het westen van Hongarije. Apengeluiden en soortgelijk gejoel bulderden door het vrijwel lege stadion. Niemand trad op, de stadionspeaker zweeg. Ricardo Moniz, de Nederlandse coach van thuisclub Zalaegerszegi TE, pikte niet langer wat de bezoekende aanhang van Honvéd Budapest zijn zwarte spelers aandeed. De moed greep Moniz vast, hij commandeerde zijn spelers van het veld, de wedstrijd werd (tijdelijk) stilgelegd. De clubleiding, beducht voor extra sancties, dwong hervatting van de wedstrijd af. Moniz, bestraft met rood, moest op de tribune plaats nemen.
Het incident maakte meer los in Nederland dan in Hongarije. ,,Als ik hiervoor word geschorst, stap ik naar de UEFA of dan eis ik een gesprek met Viktor Orbán, de premier van Hongarije”, kondigde Moniz (58) aan voor de NOS-tv.
Hij voelde zich geroepen om actie te nemen, om een voorbeeld te stellen. Tevergeefs had hij bij de vierde man op ingrijpen aangedrongen. Ook scheidsrechter Tamás Bognár, een international bleef doof voor de signalen van Moniz vanaf de zijlijn.
VERVOLG BIJ ORBÁN EN UEFA?
Na de ingreep van Ricardo Moniz wordt het interessant te bezien hoe de Hongaarse voetbalbond omgaat met zijn actie. Volgt inderdaad op basis van de rode kaart een schorsing en hoe reageert Moniz dan daarop richting UEFA, richting premier Orbán, die bekend staat als groot voetbalfan en ongegeneerd geld sluist naar zijn lievelingsclubs
Voor Ricardo Moniz was zaterdag negen minuten na de rust de maat vol. Vanaf de tribune klonken applaus en gebrul uit het vak met fans van Honvéd Budapest, de club waar ooit Ferenc Puskás en andere sterren van het Hongaarse voetbal groot werden. Bij Christy Manzinga, de Franse spits met Congolese roots, sloegen de stoppen door. Hij kreeg geel toen hij zijn frustratie uitleefde op een tegenstander.
Moniz: ,,Dit gebeurde al voor de tweede keer in vier dagen. Ik had de vierde man enkele keren gevraagd om dit te stoppen. Maar hij hoorde niks, zei hij. Toen ben ik twee meter het veld in gaan staan. Daarvoor kreeg ik rood van de scheidsrechter. Mijn hele groep stond achter mij. we wilden naar binnen. Maar de trainer van de tegenstander, de scheids, niemand had zogenaamd iets gehoord. Het is altijd hetzelfde hier. Mensen willen zulke dingen soms niet horen. Daarom ben ik hier nu zo extreem in. Al moet ik deze strijd alleen aangaan, het interesseert mij niets. de scheidsrechter had die geluiden moeten elimineren door zelf het veld af te gaan. dit ging mij te ver”, zei Moniz voor de NOS-tv.
NAAR MUSSOLINI-BAR
Ricardo Moniz (kind van een Surinaamse vader en een Indische moeder) staat bekend om zijn rechtlijnigheid, om zijn uitgesproken opvattingen. Tien jaar geleden al ging hij de strijd aan, ook in Hongarije. Destijds was Moniz trainer van Ferencvarós, de topclub van Budapest. Daar zocht hij de fans op die zich hadden misdragen met racistische leuzen. In hun thuishonk. de Mussolini-bar (…) confronteerde hij ze met zijn persoonlijke walging. ,,Door ze daar aan te spreken heb ik toen verbinding met ze gekregen en kunnen overtuigen hoe verkeerd ze waren bezig geweest”, vertelde Moniz eerder.
Als coach kan hij bogen op diverse ervaringen met racistisch getinte uitingen, niet alleen in Hongarije, ook in Polen en Slowakije. Én in Nederland. Op 17 november 2019 was Moniz coach van Excelsior toen voor het eerst in Nederland met FC Den Bosch – Excelsior een wedstrijd in het betaald voetbal (tijdelijk) werd gestaakt wegens racisme. Diverse spelers van Excelsior weigerden toen aanvankelijk om verder te spelen, maar juist Moniz bracht ze op andere gedachten. ,,Voor mij was belangrijk dat de scheidsrechter een signaal had afgegeven. Toegeven mogen we nooit.”
GEEN VERVOLGING
Het racisme op de tribune van FC Den Bosch maakte veel walging los in Nederland. De Tweede Kamer kwam in actie, premier Rutte leidde een kabinetsdelegatie naar het KNVB-hoofdkwartier in Zeist. Er werden ferme maatregelen toegezegd. Als uitvloeisel volgden slechts drie stadionverboden. Justitie ging niet eens tot vervolging over. Formeel viel niet te bewijzen wie aangesproken kon worden voor scheldkreten als ‘kanker-neger’, ‘kanker-zwarte’, ‘kanker-katoenplukker’ en ‘zwarte piet’.
Van de zogeheten Commissie Mijnals die toen werd ingesteld, met onder anderen Ruud Gullit, wordt nog zelden iets vernomen. Vorige week reageerde Gullit wél. Hij sprak zich fel uit tegen de aankondiging van de KNVB om zonder ruggenspraak met de Commissie Mijnals af te zien van een tweede campagnedag met de aanvoerdersband OneLove, als uiting tegen álle vormen van discriminatie. Op de laatste competitiedag voor het WK begint, had dat moeten gebeuren. De KNVB blies de campagne af na de ophef over het weigeren van de aanvoerdersband door Feyenoord-speler Orkun Kökçü en Redouan El Yaakoubi van Excelsior, beiden vanwege de islamitische afkeer van homoseksualiteit.
VOOR DE BÜHNE
,,De KNVB laat hiermee zien dat die campagne met de aanvoerdersband alleen voor de bühne is gedaan”, stelde Gullit. In dezelfde trant uit zich nu Ricardo Moniz. ,,Iedereen sprak er in 2019 na Den Bosch – Excelsior over. Er is niets gebeurd, niemand is vervolgd. Het was allemaal voor de bühne.”
