De ‘speler van het toernooi’, de ‘most valuable player (mvp)’ van de Afrika Cup (Afcon) speelt niét bij de winnaar, Ivoorkust. En hij voetbalt niét op schoenen van Adidas, Nike of Puma. Het belang van de commercie is weggebleven bij de keuze van William Troost-Ekong, de aanvoerder van verliezend finalist Nigeria.
Met William Troost-Ekong – geboren in Haarlem, met voetballen begonnen bij SV Overbos in Hoofddorp – kent het Nigeriaanse voetbal een boegbeeld dat zich waar mogelijk maatschappelijk kritisch uitspreekt en sociaal bewust is. Een uitzondering in het decadente topvoetbal.
Troost-Ekong (30), zoon van een Nigeriaanse vader en een Nederlandse moeder, voetbalt op handgemaakte, milieuvriendelijke, recycleerbare schoenen van het merk Sokito. Hij vraagt voortdurend aandacht voor het milieu en drukte dat uit bij zijn transfer van Watford naar het Italiaanse Salernitana. Een deel van het transferbedrag claimde Troost-Ekong voor boomgaarden van olijfboeren in Zuid-Italië en duurzamere landbouwmethoden.
‘UITBUITING NIGERIA’
Ruim tien jaar geleden al sprak hij zich openlijk uit over ongewenste uitbuiting in Nigeria. ‘Er zijn zoveel grondstoffen voorradig, maar alles vloeit weg richting de rijkere landen. Het land wordt uitgebuit, De bevolking heeft er totaal geen profijt van’, zei hij destijds in het Haarlems Dagblad.
Nog altijd kan Troost-Ekong het voetbal relativeren. Of hij druk voelde bij een beslissende penalty in de Afrika Cup, vroeg een journalist van het AD hem vorige week. ‘Druk op mijn schouders? Druk is er voor mensen die elke dag maar moeten zien of ze een maaltijd op tafel krijgen. Niet voor voetballers’, antwoordde Troost-Ekong.
VIA KAA GENT
Zijn sociaal besef en doorzettingsvermogen houden William Troost-Ekong al bijna twintig jaar overeind als voetballer. Hij was 12 toen zijn vader hem naar een kostschool in Engeland stuurde. Maar Kong-Ekong wilde profvoetballer worden en mocht zijn droom realiseren toen Fulham hem oppikte bij het bescheiden Bishop’s Stortford. Twee jaar later bood Tottenham Hotspur hem een kans in het tweede team. Vandaar ging Troost-Ekong verder in zijn geboorteland waar hij jeugdinternational werd maar onder de radar bleef bij FC Dordrecht en FC Groningen. Bij KAA Gent werd hij vervolgens afgeserveerd door Hein Vanhaezebrouck. Zijn carrière kreeg pas een lift bij het Turkse Bursaspor vanwaar het verder ging via Udinese, Watford en Salernitana. Sinds medio vorig jaar speelt Troost-Ekong in Griekenland bij PAOK Saloniki, nu de koploper van Griekenland.
Vooral is Troost-Ekong, aanvoerder van Nigeria met inmiddels 71 interlands en maker van het Nigeriaanse doelpunt in de finale. Als voetballer vraagt hij doorlopend aandacht voor de klimaatproblematiek en milieumaatregelen, ook binnen de kleedkamers. Hij kan zijn stem niét verder uitdragen als winnaar van de Afrika Cup. In de finale verijdelde Sébastien Haller de aspiraties van Nigeria met een atletisch prachtige gebouwde goal voor Ivoorkust (2-1).
TRANEN BIJ HALLER
Ook Sébastien Haller bereikte het podium pas via een achterdeur. Hij was 19 jaar toen FC Utrecht hem weghaalde bij AJ Auxerre in de Franse Ligue 2. Na een eerste half jaar als huurspeler kon FC Utrecht hem voor 750.000 euro overnemen. Twee jaar later ging hij voor het tienvoudige naar Eintracht Frankurt. Sindsdien hebben West Ham United, Ajax en Borussia Dortmund gezamenlijk al meer dan 100 miljoen voor Haller uitgegeven.
Het winnen van de Afrika Cup maakte zondagavond bij Haller veel emotie los. Tranen symboliseerden wat hij heeft doorgemaakt. Kort na zijn transfer in 2022 van Ajax naar Borussia Dortmund werd bij Haller teelbalkanker geconstateerd. Twee operaties en een chemokuur schakelden hem ruim een half jaar uit. Dit seizoen was hij lang niet altijd eerste keus in Duitsland. Nog geblesseerd begon voor hem de Afrika Cup. Bij een tv-interview met zijn landgenoot Basile Boli, als speler van Olympique Marseille maker van de winnende goal in de Champions League van 1993, vielen ze in elkaars armen. Het tv-beeld vertoonde een minuut lang alleen twee huilende mannen.
Kort daarna aarzelde Sébastien Haller niet om zijn telefoon te openen. Erik ten Hag belde hem. Ten Hag was zijn coach bij zowel FC Utrecht als Ajax. In de Telegraaf zei Ten Hag dinsdag: ‘De ziekte die Haller overkwam was ook voor mij een enorme klap. Een sportman in de kracht van zijn leven met een jong gezin van drie kinderen, en dan zo’n ziekte. Hij is niet gevlucht in boos zijn, maar heeft alles aangegrepen om zijn kansen op herstel te vergroten en weerbaar te zijn. Dan is het geweldig dat daar nu zo’n sportief hoogtepunt op volgt.’
