Günter Netzer vierde op 14 september 2019 zijn 75 ste verjaardag. De ‘Rebel am Ball’ voerde een strijd voor ‘schoonheid’ bij zowel Borussia Mönchengladbach als de Mannschaft.
Günter Netzer. Woensdag 20 oktober 1971, 20 u 42. Tweede ronde Europa Cup der Landskampioenen, Borussia Mönchengladbach – Internazionale Milaan. Er daalde een stilte over het stadion. Günter Netzer voerde zijn vrijschopritueel uit. Legde de bal met tederheid in het gras. Fingerspitzengefühl. Netzer raakte in trance, riep hogere krachten aan, knielde, voerde een erotische verleiding uit met de bal. En trapte, met een voor de keeper met onbegrijpelijke curve. Netzer scoorde. Borussia versloeg Inter met 7-1. Het rustieke kader van de Bökelberg verdronk in een psychedelische roes. Netzers utopische voetbalgedachte verpulverde het Italiaanse realisme. De droom spatte al snel als een zeepbel uit elkaar. Inters Roberto Boninsegna was uitgevallen nadat hij zou zijn geraakt door een bierblik. De UEFA annuleerde de 7-1. Het wonderbaarlijkste voetbal uit de Duitse geschiedenis werd uit de statistieken geschrapt. De replay in Berlijn eindigde op 0-0 nadat Borussia met 4-2 verloor in Milaan. Het tekende het grillige voetballeven van Netzer.
Duitse voetballers waren doorgaans vlijtige arbeiders in wie de-man-in-de-straat zich kon herkennen. Ze stonden voor de typische deugden: lopen, wroeten, zich nooit gewonnen geven en immer bescheiden blijven. De erkenning voor Netzer kwam er niet. Hij was de ‘anti-Duitser’, de Ajacied van de Bundesliga. Wijdde zich aan de muze, zocht naar de lyriek van het voetbal. Zijn fantasie, de splijtende en de diagonale pass in de vrije ruimte, verraste de verstarde Duitse spelstijl. De zwierige baltoets, de zucht naar schoonheid van de langharige Netzer – geestverwant van George Best en Johan Cruijff – ademde de tendens van de tijd uit. Hij was het voetbalproduct van de tegencultuur, de Woodstockgeneratie, die in de jaren zeventig de persoonlijke vrijheid propageerde.
Buiten het veld zocht hij een andere wereld op. Hij leefde samen met beeldhouwster en kunstmodel Hannelore Girrulat, die zich aangetrokken voelde door Andy Warhols pop-art. Ze spiegelde zich aan Nico, femme fatale van Lou Reed. De koele zangeres van de legendarische rockband The Velvet Underground vertolkte een zeer indringende en sombere levensstijl. Hannelore was in zekere zin Netzers Nico. Ze beïnvloedde hem in zijn keuze voor excentrieke kleding en zijn voetbalvreemde gedachten over kunst, eenzaamheid en rebellie. Netzer scheurde met zijn Jaguar E Cabrio door de stad. Open dak, haren wapperend in de wind. Samen openden ze de discotheek Lovers Lane. De jeugd van Mönchengladbach ontdekte er de vrije liefde en de bedwelming van het whiskyglas. Netzer en Girrulat draaiden er hun favoriete Rolling Stonesmuziek. Zij, The Honky Tonk Woman. Hij, The Rambling Gambling Man. Dolend door het Duitse voetbal, vergeefs gokkend op de nieuwe tijd.
Want dat was het drama van Günter Netzer. Hij voerde een ongelijke strijd. Zijn vernieuwingsmissie was kansloos in de stuurse Bundesliga.
Hij trotseerde de hoon van het Duitse publiek. De Rebell am Ball stond vaak alleen. Groeide toch uit tot hét fenomeen van het West-Duitse voetbal. Hij beleefde zijn topjaren van 1969 tot 1973. Borussia Mönchengladbach won twee landstitels en één beker met ‘vrolijke en vrij voetbal’. Netzer trok zelfs de invloed over de Mannschaft even naar zich toe. Met als hoogtepunt de kwartfinale van het EK 1972: op Wembley vernederde hij Engeland. De 1-3 zege riep herinneringen op aan de historische Hongaarse 3-6 van 1953. In de finale in Brussel speelde Netzer de Sovjet-Unie stuk (3-0). De wereld verlangde even naar West-Duitsland. Omwille van het hartveroverende, creatieve spel. Günter Netzer.
