Frankie Vercauteren werd vandaag (28 oktober) 65. Dit is het portret van de Prins van het Astridpark uit ‘de Top 1000 van het Belgische voetbal’ van Raf Willems en Frankie Vercauteren. Het boek kan via deze website besteld worden.
Frankie Vercauteren droeg gedurende 24 jaar het paars-wit van Anderlecht. ‘De prins van het Astridpark’ speelde vijf Europese finales met de Brusselaars, waarvan hij er drie won. Hij wordt echter vooral vereenzelvigd met zijn banaanvoorzet waarvan Erwin Vandenbergh gebruikmaakte om Argentinië te kloppen op het WK 1982.
Hij leerde voetballer op de pleintjes van Kuregem en was nauwelijks zes toen hij zijn eerste aansluitingskaart van Anderlecht tekende. Een door en door Brusselse ket, die in september 1975 zijn eerste optreden mocht vieren in het Astridpark. Het duurde vanwege twee knieoperaties nog een jaar vooraleer hij zich titularis kon noemen in een elftal dat tot de Europese top mocht worden gerekend. In de finale van de Europese beker voor Bekerwinnaars viel hij even voorbij het halfuur in voor de geblesseerde Ludo Coeck (4-2 tegen West Ham United).
Het was de eerste van zijn vijf finales met Sporting. Vier om helemaal correct te zijn. Tegen HSV in 1977 (2-0 verlies) kwam hij niet van de bank. Een jaar later legde de linkspoot Austria Wien (4-0) over de knie.
Vercauteren vormde in die periode een ijzersterke tandem met Robbie Rensenbrink op links. Het Nederlandse slangenmens was de artiest waarvoor Vercauteren zich moeiteloos wegcijferde.
Krom
Pas nadat Rensenbrink de Atlantische oceaan overstak, ontbolsterde Vercauteren helemaal. Hij nam van dan af de hele linkerflank voor zijn rekening. Een creatieve werker. Hij transformeerde zichzelf van ouderwetse linkermiddenvelder tot iemand die buitenomging en de achterlijn haalde. In 1981 haalde onder leiding van Tomislav Ivic zijn eerste landstitel.
Nu pas werd voor iedereen duidelijk hoe goed en slim hij was. Techniek en fysiek langs het linker lijntje. Hij maakte furore met zijn kromme voorzetten waar hij een patent op had. Op 13 juni 1982 maakte de hele wereld er kennis mee, toen hij Erwin Vandenbergh op weg zette naar het enige doelpunt in de WK-openingspartij tegen Argentinië.
Zijn eerste interland had hij in november 1977 in Noord-Ierland gespeeld, maar op het AK 1980 was hij gepasseerd. Het was extra pijnlijk dat de rechtsvoetige Julien Cools op links de voorkeur kreeg. ‘Mijn verwijdering uit de nationale ploeg zette me aan om mezelf opnieuw in vraag te stellen’, zei hij. ‘Dat ik het EK op televisie moest volgen, maakte mijn karakter alleen sterker.’
Bij Anderlecht was de generatie van de finales van de jaren ’70 verdwenen. Vercauteren was intussen aanvoerder en leidde zijn team in 1983 naar winst in de dubbele Uefacup-finale tegen Benfica: 1-0 en 1-1, met Juan Lozano die in Lissabon weer zo’n Vercauteren-voorzet binnenkopte.
Vercauteren kreeg dat jaar de Gouden Schoen. ‘Voor mij is dit slechts een begin’, stelde hij. ‘Wil ik mij deze onderscheiding waardig tonen, dan moet ik deze keuze in de toekomst bevestigen.’
Een jaar later viel hij in de eerste wedstrijd van de finale tegen Tottenham een halfuur voor tijd in. Op White Hart Lane droeg hij opnieuw de aanvoerdersband. Na twee keer 1-1 zette hij de vierde strafschop voor Sporting om, maar Arnor Gudjohnsen faalde als laatste in de rij.
Matennaaier
Op het EK 1984 scoorde hij tegen Denemarken, maar de door de omkoopaffaire van Standard gehandicapte Rode Duivels overleefden de groepsfase niet. Twee jaar later werd België echter vierde op het WK. Hij scoorde zelf tegen Paraguay (2-2). Desondanks vond hij het geen onvergetelijk toernooi. ‘Te veel individuele en collectieve problemen drukten de pret’, bekende hij achteraf. Er was heel wat te doen over de kritiek van René Vandereycken op het te offensieve middenveld. Er werd daarbij ten onrechte gewezen naar de rol van Enzo Scifo en Frankie Vercauteren.
Hij had betere herinneringen aan de barragewedstrijden voor dit WK tegen Nederland. Vooral aan de heenmatch in het Astridpark, waarin hij Wim Kieft in het begin van de macht een rode kaart aansmeerde en nadien met een gekruist schot het enige doelpunt maakte. Dat hij bij onze noorderburen sindsdien als een matennaaier gebrandmerkt werd, deerde hem niet. Zijn laatste interland speelde hij op 12 oktober 1988, een vriendschappelijke partij tegen Brazilië.
Intussen had hij drie landstitels op rij gewonnen met Anderlecht en een recordaantal van 68 Europese wedstrijden voor de Brusselaars gespeeld. In 1987 brak zijn hart. ‘Het is mijn taak u te melden dat de club besloten heeft niet meer met u samen te werken’, was de kille boodschap van Michel Verschueren.
Vercauteren speelde drie jaar in Frankrijk bij FC Nantes en sloot zijn loopbaan af bij RWDM, de club die voor de helft uit Daring Brussel bestond. De club waar zijn inmiddels overleden vader supporter van was.
Een nieuwe carrière als trainer wachtte. Vercauteren werd eind jaren ’70 soms ‘de zoon van Goethals’ genoemd. Hij was nog meer onder de indruk van Tomislav Ivic, waarmee hij urenlange discussies over tactiek kon voeren. ‘Ivic toonde de ploeg de juiste weg’, stelde hij. ‘Het duurde jaren voor men dat begreep. Hij was zijn tijd dan ook ver vooruit.’
Vercauteren begon als jeugdcoördinator bij KV Mechelen en keerde in 1998 naar het Astridpark terug. Hij was assistent van Aimé Anthuenis en Hugo Broos vooraleer hij in februari hoofdcoach werd. Na twee titels werd hij in november 2007 opnieuw weggestuurd uit zijn Astridpark.
Hij nam als assistent-bondscoach even het roer over van de ontslagen René Vandereycken, maar gooide handdruk in de ring na een erbarmelijke nederlaag in Armenië. Veeleisend en rechtlijnig zoals altijd kon hij niet leven met de mentaliteit van een aantal spelers.
Hij werd in 2011 kampioen met Racing Genk en Trainer van het Jaar en begon aan een aantal weinig succesvolle buitenlandse avonturen. Tussendoor gidste hij Cercle Brugge naar 1A.
In oktober 2019 streek hij opnieuw in het Astridpark neer. Minder dan een jaar later was hij alweer weg, toen Vincent Kompany alle macht naar zich toetrok. In januari 2021 volgde Vercauteren Ivan Leko op bij Antwerp.
