De zogenaamd Gouden Generatie is slechts een Bronzen Generatie gebleken. Minder dus dan de Zilveren Generatie van Jan Ceulemans en Eric Gerets in de jaren ’80. De kans dat er in Qatar 2022 alsnog mooier edelmetaal wordt vergaard, is uitermate klein. Nee, de Rode Duivels zijn aan verbouwingswerken toe en de vraag is reëel of dit met Roberto Martinez als bondscoach moet of kan gebeuren.
Schrale buit
Het verwachtingspatroon was weer torenhoog. Net als in 2014 in Brazilië, in 2016 in Frankrijk en in 2018 in Rusland. Een bronzen medaille en drie kwartfinales is alles bij elkaar een schrale buit.
Op Euro 2020 zat er niet meer in. Het jaar uitstel door corona verkleinde alleen maar de kansen. Vincent Kompany was inmiddels gestopt en Toby Alderweireld, Jan Vertonghen en Thomas Vermaelen waren de dertig ook al ruim voorbij. Tegen Portugal hielden ze manmoedig, maar ook met meer geluk dan wijsheid, stand. Italië bleek een brug te ver.
Er is veel gepraat en geschreven over de foute instelling van de Belgische ploeg. Met deze verdediging kon er echter niet anders gevoetbald worden. Met ruimte in de rug zou elk topteam de afweer aan flarden gespeeld hebben.
België had niet de foute instelling, maar – uit noodzaak – de verkeerde tactiek. Door zijn vleugelspitsen hoog uit te spelen, duwde Roberto Mancini de Belgische wingbacks in een puur verdedigende positie. De Duivels speelden in München daardoor niet met drie maar met vijf achterin. Alderweireld, Vermaelen en Vertonghen hadden samen één tegenstander: Cirio Immobile, één van de zwakste centrumspitsen van dit EK.
Er werd echter niet ingegrepen vanaf de zijkant, hoewel overduidelijk was dat Youri Tielemans en Axel Witsel op het middenveld een man tekortkwamen en overspoeld werden. Kevin De Bruyne probeerde hen te helpen, maar trok daarvoor van de vleugel weg en dat betekende dat Thomas Meunier voortdurend tegenover twee Italianen kwam te staan. Roberto Martinez had ten laatste aan de rust Vermaelen of Vertonghen moeten opofferen voor een extra middenvelder.
Nieuw bloed
Maar we moeten reëel en eerlijk blijven. Dit was niet het allerbeste België van de afgelopen jaren. Er was de enorme terugval van Eden Hazard, die het op dit moment niet beter zou gedaan hebben dan zijn vervanger Jérémy Doku, de blessurelast van Kevin De Bruyne en de beperkte inrijperiode van Axel Witsel. Over het hoofd werd gezien dat Dries Mertens bij Napoli nog slechts mag invallen, dat Meunier en Thorgan Hazard de laatste maanden bij Borussia Dortmund vooral van op de bank toekeken. Ook Witsel zat kort voor zijn blessure een paar keer aan de kant. Tot overmaat van ramp bleek Youri Tielemans op het EK slechts de schim van de sterkhouder van Leicester City. Yannick Carrasco, die in Spanje kampioen werd met Atletico Madrid, werd vooral genegeerd.
De Rode Duivels hebben dringend behoefte aan nieuw bloed. Er moet afscheid genomen worden van de oudjes achterin. Ze hebben niet gefaald, maar met hen kan je niet met ruimte in de rug spelen en ben je veroordeeld tot (afwachtend) countervoetbal. Ronduit lachwekkend is dat sommigen nu weer de naam van Marouane Fellaini lieten vallen. Alsof iemand die al drie jaar verkommert in het Chinese noodlesvoetbal de zaken zou omgekeerd hebben. Of dat met hem de hoge bal wel had kunnen gespeeld worden en hij in de lucht Bonnuci en Chiellini zou afgetroefd hebben.
Nee, vastklampen aan het (recente) verleden is geen optie voor de Rode Duivels. Niet alles en iedereen moet meteen overboord. Vertonghen en Vermaelen kunnen nog wel eens opgeroepen worden om te depanneren, maar er moet een nieuwe afweer komen met Alderweireld als ervaren jongen. Ook Mertens is nog alleen een oplossing in noodgevallen en het is afwachten of Witsel weer zijn positie in Dortmund herovert.
Met Eden Hazard is het uitkijken of hij in Madrid weer boven water komt. Een transfer zou ideaal zijn, maar welke serieuze club wil in deze omstandigheden een fortuin geven voor zo’n dure vogel die al twee seizoenen op de dool is. Het is ook afwachten wat Romelu Lukaku doet. Hij liet een tijdje terug al eens vallen dat hij voortijdig afscheid zou nemen van het nationale team. Dat hij in München als een dief in de nacht verdween, zou wel eens een slecht teken kunnen zijn. Hij had gehoopt op dit EK uit te groeien tot de beste centrumspits van Europa, maar bleef alles bij elkaar onder de (hoge) verwachtingen.
Dat Doku het tegen Italië zo goed deed, moet het geloof in een generatiewissel versterken. Kan dat met Roberto Martinez? Hij heeft nog een contract tot het WK, maar wilde zich vrijdagavond niet uitlaten over zijn toekomst. Net zoals Frank de Boer bij Oranje en die is intussen opgestapt.
Geen topcoach
Martinez is een uiterst charmante man en een uitstekende people’s manager, die een sterke organisatie heeft neergezet in Tubeke. Hij is echter geen topcoach en dat schreef ik al in ‘Briljant België’, het boek over het WK 2018. Dat hij in allerlei kranten gekoppeld wordt aan topclubs is gazettenpraat, gevoed door makelaars. ‘België had een Gouden Generatie en legde ze in handen van Marc Wilmots en Roberto Martinez’, schreef een Engelse waarnemer dit weekeinde laatdunkend. In Engeland won hij met Wigan Athletic op sensationele wijze de FA Cup, maar na zijn doortocht bij Everton kelderde de waardering.
De bond zal Martinez niet ontslaan. Op voetbaltechnisch vlak gaapt de grote leegte aan de Houba de Strooperlaan. Na het verdwijnen van Bart Verhaeghe en Mehdi Bayat is het voetbalverstand in de top van de voetbalbond tot nul gezakt. Het lot van de Rode Duivels kan toch niet in de handen liggen van Jelle Schelstraete, de onervaren assistent van Martinez?
De vraag is dus of Martinez denkt dat hij zijn ploeg kan heropbouwen. Dat hij tegen Italië Nacer Chadli, na een seizoen waarin hij bijna niet speelde en allerlei problemen tijdens het EK, inbracht om de wedstrijd te doen kantelen, versterkt de vrees dat hij in het verleden leeft en mentaal niet klaar is om alles om te gooien.
MPH?
Wat als hij de handdoek gooit? Velen zien in de onverwachte terugkeer van Thierry Henry een signaal dat hij interesse heeft. Veel Duivels zijn nog altijd onder de indruk van zijn traptechniek, maar als het over tactiek gaat, haakt de Fransman af. Zijn jonge trainersloopbaan telt alleen mislukkingen.
Dan maar Michel Preud’homme? De meest succesvolle Belgische trainer van de jongste jaren met titels met Standard, Club Brugge en in Saoedi-Arabië en bekers met AA Gent en FC Twente. De Luikenaar is vrij en naar verluidt beschikbaar en even aanvaard in Vlaanderen als Wallonië.
