Bij de Pro League las ik deze week dat in het voetbal de supporter centraal staat. Dat is voor mij een nieuw feit, want tot op vandaag leek de supporter eerder een lastige bijkomstigheid die je er moet bijnemen, omdat het nu eenmaal niet anders kan. Of waarvan je je bedient, als het nodig zou blijken.
Dit is wel een heel negatieve opening van deze bijdrage, maar de aanleiding hiervoor zijn de alarmbellen die afgaan in de media. Met cijfers allerhande en zelfs met cijfers die elkaar lijken tegen te spreken. Wat er ook van zij, er is zelden of nooit rook zonder vuur. En in dit geval gaat het zeker om meer dan de rook die uit de supportersvakken – tegen alle regels in – opstijgt.
Er is nu plots heel wat aandacht voor die dalende trend die zich eigenlijk al enkele jaren geleden aankondigde en nu werkelijk tot volle ontplooiing komt. Als je bijvoorbeeld het aantal toeschouwers bij een thuiswedstrijd van KV Oostende, Cercle Brugge, Zulte-Waregem en Eupen samentelt, dan kom je niet eens tot 10.000 betalende supporters. Hiervoor wordt in de eerste plaats gewezen naar de kalender, maar er zijn veel meer factoren dan de soms belachelijke beginuren van wedstrijden die een rol spelen bij de neergaande spiraal van bezoekers. We zetten die even in willekeurige volgorde op een rijtje.
- Het niveau van onze nationale competitie. We kunnen er niet omheen. Ooit behoorde onze competitie tot de betere van Europa, waardoor buitenlandse topvoetballers ook in België actief waren. Ondertussen zijn we eerder een doorgeefluik geworden voor spelers die hogerop willen. Tegelijkertijd spelen Belgische toppers vaak vanaf hun prille jeugd in het buitenland. Toby Alderweireld, Jan Vertonghen en Radja Nainggolan speelden tot nu nooit voor een Belgische eersteklasser. Nu ze – omwille van de leeftijd – op hun retour zijn, spelen ze alsnog hier, omdat ze in het buitenland ondertussen niet meer eerste keuze zijn en in het geval van Vertonghen en Alderweireld nog meewillen naar het WK.
- Het aantal ploegen in de eerste klasse. Sporteconomen Wim Lagae en Trudo Dejonghe wijzen er al heel lang op dat er te veel ploegen op het hoogste niveau spelen. Ons landje kan achttien ploegen gewoon niet aan. Ook niet qua spreiding. KV Kortrijk en Zulte-Waregem liggen op minder dan twintig kilometer van elkaar, om maar een voorbeeld te noemen, en vissen dus in dezelfde vijver. Onhoudbaar. Zeker financieel.
- De binding met een ploeg. Je moet al een diehardsupporter zijn om de volledige kern van je ploeg te kennen, laat staan dat je de spelers van de andere ploegen zou kennen. Door de ondoorzichtige transfermarkt is ook onze competitie een duiventil geworden, waarvan je pas half september weet wie in je ploeg speelt. Bovendien moet je er rekening mee houden dat die spelers in januari al terug weg kunnen zijn. Clubtrouw is niet meer van deze tijd, hoe vaak je ook na een gemaakt doelpunt je clubembleem opzichtig aan de supporters toont.
- De financiële crisis doet zich ook hier gevoelen. Een abonnement kost toch al gauw minimaal 250 euro. Dat is heel veel op een budget dat steeds meer voor energie- en andere kosten moet worden gebruikt. Bovendien weet je door de kalenderstrapatsen niet eens of je alle matchen zult kunnen bijwonen.
En dat staat in schril contrast tot de astronomische bedragen die sommige voetballers verdienen, met daar bovenop nog eens de discussie rond RSZ. - Het geweld op en rond de stadions. Je zult maar in het vak hebben gestaan, waar de vuurpijl van die zogenaamde Beerschotsupporter in terechtkwam. Dit volstaat voor heel wat mensen om het live voetbal in een stadion op zijn beloop te laten. We zwijgen hier dan nog over het vaak schandalige en racistische gedrag van een klein groepje mensen tegen spelers op het veld. Dat begint bij afroepen van de spelers van de tegenstander die dan al steevast worden uitgefloten. Dat houdt ook heel wat supporters weg.
- De steeds weerkerende discussies rond de scheidsrechters en de VAR zorgen ervoor dat na een match de aandacht veel meer naar de wedstrijdleiding gaat dan naar de wedstrijd zelf. Heel wat trainers en spelers gooien hierbij dan nog vaak olie op het vuur. Kijk en luister gewoon naar de interviews na een match, zelfkritiek is een uiterst zeldzaam ding. Maar daardoor lijkt het steeds meer dat een voetbalwedstrijd bol staat van onterechte beslissingen, waardoor overwinningen gestolen zijn of lijken.
- De meerderheid van onze ploegen zijn in handen van buitenlandse investeerders die vaak weinig of geen voeling hebben met het voetbal en hun club als een speeltje zien dat dient om grof geld te verdienen aan transfers naar ploegen uit het buitenland op de rug van de trouwe supporter.
- De schandalen die rond het voetbal hangen en maar niet opgelost raken. De operatie propere handen is hiervan een duidelijk voorbeeld. De onderzoeken begonnen in 2018 en we zijn nog steeds geen stap verder. De vrees bestaat zelfs dat dit allemaal zal uitdoven en er uiteindelijk niemand zal worden veroordeeld.
- En dan uiteindelijk het heikele punt. De kalender. Op elke speeldag is er voetbal van vrijdagavond om 20.45 uur tot zondagavond om 23.00 uur. De tv-rechten van Eleven zorgen voor inkomsten voor de clubs die hiervoor hun ziel aan de duivel verkopen, want dat geld is soms hoger dan de inkomsten door de bezoekersaantallen. Koning tv is oppermachtig.
Er zijn bij die kalender trouwens heel wat bedenkingen te maken. Vaak weet je maar anderhalve tot twee weken op voorhand wanneer je ploeg speelt. Daardoor is het voor een supporter onmogelijk om een langetermijnplanning te maken.
“Sorry, familie, ik weet niet of ik 11 maart naar het jaarlijkse feestje kan komen, want ik weet niet of mijn ploeg dan speelt. Het kan ook 10 of 12 maart zijn. Ik kan dus niets beloven”. Dit zou zomaar een zinnetje kunnen zijn dat je bij een voetbalsupporter in een doorsnee Belgisch gezin kunt horen. Leuk is anders.
Nederland kent trouwens ook die gekke spreiding met zelfs matchen op zondagmiddag om 12.15 uur, maar daar ligt de planning wel voor een seizoenshelft vast en weten supporters echt wel of en hoe laat hun ploeg op 11 maart speelt.
Trouwens, je ploeg zal maar op zondagavond om 21.00 uur moeten spelen en je moet van Oostende naar Eupen. Of omgekeerd. Dat is 250 km heen en nog eens 250 km terug. Begin er maar aan op een zondagavond om 23.00 uur als je de dag erop moet gaan werken. Puur gekkenwerk. - De UEFA en de FIFA zorgen dan nog eens voor een overvolle kalender met steeds meer matchen. Maar alsof dat niet volstaat, willen we hier in ons landje nog play-offs spelen, waardoor de competitie nodeloos wordt gerekt. En niet elke ploeg verkoopt een abonnement waar die matchen in zitten. Zo schiet je natuurlijk nog eens in je eigen voet.
De Pro League ziet het echter allemaal niet zo somber in. Bij monde van Lorin Parys vindt men dat alles toch wel wat voorbarig is. Er zal worden gesproken met de supporter. Hierbij vraag ik me dan af wie dat is. De supporter. De Pro League zou in de eerste plaats bij zichzelf te rade moeten gaan. Ze moeten een aantal pertinente problemen zoals de kalender dit seizoen aanpakken en niet doorschuiven naar volgend seizoen, want tegen dan hebben alweer enkele duizenden supporters afgehaakt. Ze beseffen daar niet dat supporters terugwinnen een stuk moeilijker is.
Neen, geen vrolijk beeld van de toestanden rond onze voetbalsupporters. En toch blijft het spelletje leuk om volgen. Misschien tegen beter weten in. Maar we hopen echt dat onze ploegen het in Europa goed doen, dat België alsnog wereldkampioen wordt en dat we een spannende competitie krijgen. Het zal in ieder geval allemaal op tv te zien zijn…
