De carrièrestappen van Ronald Koeman en Mark van Bommel

Eén voor één komen ze uit de coulissen te voorschijn, de trainers die hun internationale podium hadden verloren en zo mede de neergang van het Nederlandse voetbal illustreerden. Maar zie nu: Dick Advocaat is terug in de eredivisie, Bert van Marwijk gaat Australië op het WK leiden (mét Mark van Bommel) en Ronald Koeman moet Oranje nieuw houvast gaan geven.

De benoeming van Ronald Koeman dient nog een bekrachtiging te krijgen, maar elk voorbehoud kan al worden geschrapt. In de media en in de diverse voetbaltalkshows had niemand iets aan te merken op zijn aangekondigde komst, ook oud-spelers en trainers reageerden eensgezind. De KNVB zal zich aangemoedigd voelen met keuze voor Koeman, die half oktober door Everton werd ontslagen.

‘Een veilige keuze’, wordt het genoemd. Want Koeman (bijna 54) beschikt over ervaring, straalt gezag uit en onderhoudt een goede band met de Nederlandse media. Liever was hij nog eens naar FC Barcelona, zijn lievelingsclub, gegaan, maar ook Koeman beseft dat dit begeerde baantje niet zomaar is weggelegd voor hem. Hij ging nog wél naar Spanje deze maand, om een afslankingskuur te ondergaan. Het werd tijd, wil je als trainer geloofwaardig blijven hameren op het belang van goede voeding en fitness.

DERDE UIT EK-TEAM

Ronald Koeman wordt na Frank Rijkaard en Marco van Basten de derde bondscoach uit het Europese kampioenenelftal van 1988. Ruud Gullit, afgelopen jaar assistent van Dick Advocaat, kwam nog nooit in aanmerking voor de job, de aanbeveling van Advocaat mocht hem niet helpen. Als trainer wordt Ruud Gullit In Nederland nog altijd niet serieus genomen, ondanks koffers vol ervaringen bij Chelsea, Newcastle United, Jong Oranje, Feyenoord, L.A. Galaxy en Terek Grozny.

Ronald Koeman is daarentegen al jarenlang als een toekomstig bondscoach gezien. Hij heeft zich na een succesvolle spelerscarrière bij FC Groningen, Ajax, PSV, FC Barcelona en Feyenoord  bewezen als assistent bij Oranje en Barcelona en als coach bij Vitesse, Ajax, Benfica, PSV, Valencia, AZ, Feyenoord, Southampton en Everton. Graag was hij al na het WK van 2014 de opvolger van Louis van Gaal geworden. Toen kreeg Guus Hiddink nog de voorkeur, een vergissing van toenmalig KNVB-directeur Bert van Oostveen, zo bleek naderhand.

Nu Van Oostveen is verdwenen bij de KNVB en de scepter wordt gezwaaid door Eric Gudde, directeur van Feyenoord in de tijd van Koeman, is de weg wel vrij.  Een gespreid bedje treft hij niet aan.  Aanvallend heeft Oranje nog nauwelijks kwaliteit te bieden, nu Arjen Robben is gestopt en Memphis Depay langzaam uit een langdurig dip opklimt. Bovendien biedt de loting voor de nieuwe Nations League in één poule met Duitsland en Frankrijk weinig perspectief.

In zo’n situatie komt Ronald Koeman als geroepen. Hij laat zich niet gek maken, door tegenstanders noch eigen spelers. Koeman is gehard in het topvoetbal, met zijn harde kop, zijn brede borst en zijn stevige kont die wel een schop kan verdragen. Of zoals columnist Sjoerd Mossou hem omschreef in het AD: ‘Geen revolutionair, wel een pragmatische, slimme, ervaren coach die tegen een stootje kan.  Met Koeman weet je precies wat je krijgt.’ Mossou wees daarbij op een cartoon van Gummbah, die ooit een serie tekende: ‘Huizen die op Ronald Koeman lijken’ – allemaal rechttoe rechtaan Hollands, stevige no-nonsense baksteenwoningen die wonderwel veel op  Ronald Koeman leken.

POLDERCOACH

Anders dan Ronald Koeman is Bert van Marwijk (66) aanzienlijk conflict-mijdender. ‘Poldercoach’, noemde Hugo Camps hem in een column in NRC Handelsblad. Voor de harde hand heeft Van Marwijk zijn schoonzoon naast zich, Mark van Bommel.  In Saoedi-Arabië lopen de spelers weg met hem. Terwijl Van Marwijk de supervisie behield, zorgde Van Bommel als assistent-coach voor de inspiratie die de Saoedi’s naar het WK bracht. Hun succes mocht voor de Nederlandse staf geen vervolg krijgen in Rusland. De sjeiks wilden hun eigen wetten en gewoonten toepassen op het nationale elftal. Zo kwam het tot een breuk waardoor Van Marwijk, Van Bommel en de andere Nederlandse stafleden hun WK-avontuur in duigen zagen vallen.

Met Australië mogen ze nu alsnog naar Rusland, waar Frankrijk, Denemarken en Peru als groepstegenstanders opduiken.  Zo verschijnt dan toch nog een Nederlandse trainer op het WK, voor de derde keer met Australië, na Guus Hiddink (2006) en Pim Verbeek (2010).  Anders ook dan bij Koeman werd de aanstelling  van Bert van Marwijk met gemengde gevoelens ontvangen, zowel in eigen land als in Australië. ,,Hij kent de spelers niet, de hiërarchie evenmin en er is nauwelijks tijd om iedere speler nog met eigen ogen aan het werk te zien. Ik snap Bert wel. Hij denkt, als elke trainer, zo van: dat lukt mij wel. Maar het wordt nog een hele uitdaging”, reageerde Pim Verbeek, die nu bondscoach is in Oman.

LAGER HONORARIUM

Verbeek waarschuwde Van Marwijk via de Volkskrant ook alvast voor de kritische houding van de Australische media. ,,Je kunt ze vergelijken met de Engelse pers. Ze schromen niet om op de man te spelen. Ook dat wordt een uitdaging voor Bert.” In die geest werd hij al onthaald. Volgens de Australische media was voor Van Marwijk gekozen omdat hij genoegen nam met een veel lager honorarium dan medekandidaat  Jürgen Klinsmann en hoefde met deze Nederlandse coach niet op opwindend voetbal te worden gerekend.

De reputatie van Van Marwijk, met de finaleplaats van Oranje op het WK van 2010 als hoogtepunt, telt niet in Australië. De lof van oud-spelers als Graham Arnold (ex-speler van Club Luik en Charleroi) en Brett Emerton (ex-Feyenoord) kon de bedenkingen nog niet wegnemen. Want van de Soccceroos wordt stormachtig voetbal verwacht, geladen met temperament, liefst zo opportunistisch mogelijk. De defensiever getinte aanpak van Ange Postecoglou werd alleen maar gepruimd omdat hij het WK haalde, na overigens eerst áchter Saoedi-Arabië (met Van Marwijk!) te zijn geëindigd in een eerdere fase van de kwalificatie.

Omdat Postecoglou bovendien overhoop met de leiding van de voetbalbond, zag hij zelf af van een gang naar het WK. Daarmee ging de deur open voor Van Marwijk, met Mark van Bommel in zijn kielzog. Vooralsnog combineert Van Bommel (40) de WK-voorbereiding van Australië met zijn baan als coach van het hoogste jeugdelftal van PSV. Ook in die rol maakt hij indruk. Met zijn natuurlijke leiderschap wordt de ex-speler van PSV, Barcelona, Bayern München en AC Milan al langer beschouwd als toekomstige hoofdcoach van PSV – na Phillip Cocu, wie weet in combinatie met zijn schoonvader, in een omgekeerde rol dan.

Het lijkt een even voorspelbare carrièrestap als het bondscoachschap van Ronald Koeman.

HENK MEES

Twitter: @hmees