In de Eredivisie is de tweede plaats dit seizoen een hoofdprijs, goed voor het tweede Nederlandse ticket dat in 2024 rechtstreeks toegang geeft tot de poulewedstrijden van de Champions League. Aan de landstitel blijven de eer en het prestige als extraatjes verbonden, nu reeds voorbestemd voor PSV. Ondenkbaar is het na veertien wedstrijden al dat PSV de koploperspositie en het landskampioenschap nog laat glippen, nu de club uit Eindhoven zondag ook bij titelhouder Feyenoord de zege heeft gegrepen: 1-2.
PSV won álle veertien wedstrijden, plus de Super Cup-wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal, op bezoek bij Feyenoord. Tien punten bedraagt de voorsprong al op nummer 2 Feyenoord. Imposanter nog is de kloof met nummer 5, Go Ahead Eagles: 20 punten! Zo groot zijn de krachtsverschillen in de Nederlandse competitie waar slechts weinig ploegen in staat blijken punten af te snoepen van de topclubs.
Afgaande op die tweedeling in de Eredivisie heeft PSV nog weinig te vrezen. Het eerste grote succes voor Peter Bosz (60) dient zich daarmee aan. In sommige media wordt over de door hem doorgevoerde speelwijze al snel en euforisch gesproken van ‘Bosz-bal’.
DOCTRINE
Kampioenschappen als trainer vierde Peter Bosz eerder alleen op een lager niveau, bij amateurclub AGOVV Apeldoorn en met Heracles in de Eerste Divisie. Naam maakte Bosz wel met Ajax. In 2017 leidde hij de jonge Amsterdamse ploeg aan het begin van een indrukwekkende Europese campagne naar de (verloren) finale van de Europa League. Gedrild door José Mourinho rekende Manchester United daarin klinisch af met de avontuurlijke, offensieve, ook wel naïef genoemde doctrine van Peter Bosz.
Peter Bosz vertrok vervolgens bij Ajax, in de hoop en verwachting dat zijn filosofie op een hoger Europees competitieniveau wél vruchten af zou kunnen werpen. Applaus oogstte hij volop, bij Borussia Dortmund, Bayer Leverkusen en Olympique Lyonnais. Maar de prijzenkast kon hij nergens aanvullen. Telkens bleek het Bosz-voetbal, steeds na een voorspoedige start, toch net te kwetsbaar.
NA VAN NISTELROOIJ
Na zijn laatste ontslag, in oktober 2022 in Lyon, pauzeerde Bosz totdat PSV hem in het voorjaar benaderde. Zijn flirt met Ajax, waar hij graag was teruggekeerd, bleef onbeantwoord, waarna er plotseling mogelijkheden ontstonden bij PSV omdat Ruud van Nistelrooij vlak voor de voorlaatste competitieronde in mei 2023 verrassend was opgestapt.
PSV wist waar het aan begon met Peter Bosz, altijd op zoek naar de aanval, altijd al eigenzinnig van aard, als jonge profspeler al. Want, waar had het voetbal Peter Bosz gebracht als hij op zijn negentiende het recht niet in eigen hand had genomen? Elf jaar voordat het Bosman-arrest in 1995 van kracht werd, stapte hij abrupt weg uit de slavernij van het profvoetbal, door de voormalige Nederlandse premier Wim Kok ooit gekenschetst als een jungle.
Twee jaar had Peter Bosz toen al met Vitesse, vrij onopvallend voor de buitenwacht, in de Eerste Divisie gespeeld. Hij was jeugdinternational en door de supporters uitgeroepen tot ‘speler van het jaar’. Maar Bosz wilde niet verder als lijfeigene van de club uit Arnhem, met een jaarcontractje van 15.000 gulden en 720 gulden aan premies in zijn laatste jaar.
OMWEG VIA AMATEURS
Peter Bosz koos voor een omweg, terug naar amateur-derdeklasser AGOVV in zijn geboorteplaats Apeldoorn. Voor 25.000 gulden, ingezameld bij vrienden en familie, kon Bosz zich bevrijden van het transfersysteem-juk waarna de ‘koopjesjagers’ van Eerste-Divisieclub RKC Waalwijk toesloegen. Één ontsnappingsclausule slechts bedong Peter Bosz. Na drie jaar, nog altijd ver voor het Bosman-arrest, mocht hij zelf zijn toekomst bepalen.
Met Peter Bosz kreeg RKC er een vrije geest bij die op skeelers, met zijn spullen in een rugzak, naar de training kwam. Met simpel voetbal, zonder frivoliteiten, gaf hij als dienstbare middenvelder schouders aan het elftal waarin Marcel Brands (nu zijn baas bij PSV) zijn belangrijkste bondgenoot was. In niets leek de speler Bosz op de huidige coach die overal de aanval predikt. Het succes als speler volgde voor hem in 1988. RKC werd superieur kampioen en bereikte voor het eerst de Eredivisie. Brands ging naar Feyenoord. Bosz werd, als Eerste-Divisiespeler, door Rinus Michels voor Oranje geselecteerd en tekende een vet contract bij SC Toulon in de Franse Ligue 1.
Na een grotendeels buitenlandse spelerscarrière heeft zijn pad als coach hem dit jaar teruggeleid naar Brabant, naar een hereniging met Marcel Brands, nu algemeen directeur bij PSV. Allebei hebben ze een mooie carrière achter zich liggen. Brands als een altijd realistisch handelende manager, Bosz als speler en coach. Anders dan collega-middenvelders (en trainers) als Dick Advocaat, Louis van Gaal, Erik ten Hag, Guus Hiddink, Arne Slot en Maurice Steijn haalde Bosz wél Oranje (in zeven interlands.)
VOORTBORDUREN
Bij PSV mag hij nu uitkijken naar zijn eerste succes op het hoogste Nederlandse niveau. Hij kan voortborduren op de discipline en het ontwikkelingswerk van zijn voorgangers Roger Schmidt en Ruud van Nistelrooij. Onder Schmidt maakte PSV zich de eigenschappen van het moderne topvoetbal eigen, met veel high pressure en hoge intensiteit. Van Nistelrooij gaf zijn vertrouwen aan talenten als Johan Bakayoko en Ismael Saibari, vond ruimte voor Joey Veerman en ontwikkelde zo PSV in de tweede helft van vorig seizoen tot een stabiele nummer 2 in de Eredivisie.
PSV lukte het vorig seizoen niet meer om de achterstand op Feyenoord goed te maken. Maar de tweede helft van de competitie was indrukwekkend genoeg onder Van Nistelrooij, voor wie dit seizoen in de media nog maar weinig eer resteert, weggedrukt onder de lofzang voor Bosz. PSV voltooide de competitie in 2023 met een reeks van zestien wedstrijden waarin het ongeslagen bleef (elf overwinningen, vijf gelijke spelen).
Inmiddels heeft PSV al dertig wedstrijden achtereen niet verloren in de Eredivisie en is het al zeker van een plaats in de achtste finales van de Champions League. Vergeleken met vorig seizoen heeft PSV, naast de definitieve doorbraak van Bakayoko en Saibari, zich in alle linies nadrukkelijk kunnen versterken. Voor ruim 50 miljoen plus huursommen haalde het zeven internationals binnen van de Verenigde Staten (Pepi, Dest, Tilman), Nederland (Lang en Schouten), Duitsland (Bella Kotchup) en Mexico (Lozano).
MANKE VERGELIJKING
Tegenover die aanwas raakte PSV relatief weinig spelers kwijt die het team van Van Nistelrooij schouders gaven in de tweede helft van vorig seizoen; twee defensieve middenvelders (Gutièrriez en Sangaré) alsmede Xavi Simons, die dit seizoen bij RB Leipzig furore maakt in de Duitse Bundesliga. Zoveel mutaties geven aan dat vergelijkingen van het huidige Bosz-voetbal met het PSV van vorig seizoen snel mank gaan.
Peter Bosz komt wel de eer toe dat zijn offensieve geest PSV nadrukkelijk heeft geïnspireerd. Op bezoek bij Feyenoord illustreerde hij dat – zonder de geblesseerde vleugelspelers Lang en Lozano – extra door verdedigend middenvelder Jerdy Schouten als centrumverdediger in te zetten en daarvoor een geroutineerde defensieve kracht (de Braziliaan Ramalho) op te offeren. Het was een zet, die succesvol uitpakte en niet eens riskant bleek op het hoogste Nederlandse niveau. Of Peter Bosz zich dat ook kan veroorloven in de Champions League moet nog maar eens blijken.
