Ajax tussen zorg en hoop

Wat blijft er over van de cast die Ajax in het voorjaar van 2019 liet gloriëren in de Champions League? In die vraag onder het supportersvolk van de Amsterdam klinkt de zorg door over het vervolg. Zelfs de hoop op herhaling van het succes-seizoen is nog erg broos.

Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt zijn al vertrokken, naar respectievelijk FC Barcelona en Juventus. Lasse Schöne (33) mag op zijn oude dag nog eens cashen bij Genoa in de Serie A. Zelfs de vertrokken reservekracht Daley Sinkgraven is, onder Peter Bosz bij Bayer Leverkusen. al zeker van een nieuw seizoen Champions League. Die garantie heeft Ajax niet eens, laat staan dat het al weet welke spelers daarvoor mogen worden geregistreerd.

Drie weken voordat de gong klinkt in de spelershandel wordt er in het app-circuit van  de Europese topmakelaars volop gesproken over spelers van Ajax. De transfer van Donny van de Beek naar Real Madrid is nabij. De namen van David Neres en Hakim Ziyech gonzen rond bij Napoli en Bayern München. Zo kan Ajax dadelijk zomaar een half elftal kwijt zijn. Of die spelers dan gezamenlijk 250 of 300 miljoen euro opleveren, wordt nog slechts voor kennisgeving aangenomen door de aanhang in Amsterdam.

Wat moet Ajax met een vette portemonnee als doekje voor het bloeden? In het internationale transferspel speelt de kampioen van Nederland geen rol van betekenis. Voor Ajax valt er niets te halen in de hoogste categorie waar het gewoonte is geworden om met transfersommen boven de 50 miljoen uit te komen en navenant hoge salarissen en bonussen worden betaald. Spelers uit die schaal laten zich niet snel naar Ajax lokken, naar een Eredivisie in de schaduw van de grote competities in Europa.

HANS VANAKEN?  

De Amsterdamse club is aangewezen op spelers met een ander, bescheidener prijskaartje.  Ook moet de clubleiding erkennen dat niet elk jaar talenten  uit de eigen jeugd in staat zijn de sprong naar het podium in de Johan Cruijff Arena te maken. Wie wel? Kunnen de voeten van Hans Vanaken Ajax misschien een nieuwe wending geven? Wie houdt de vaart erin die Frenkie de Jong gaf aan het spel van Ajax.  Razvan Marin?  Behoudt de verdediging met  nieuwe verdedigers uit Mexico, Argentinië, Friesland en Limburg de overtuigingskracht waarmee Matthijs de Ligt zijn tegenstanders afblufte? Tot nu toe zijn het onbeantwoorde vragen, die ook na de eerste Europese wedstrijd twijfel nalaten.

Noodgedwongen moest Ajax dinsdag 6 augustus al van start in een nieuwe Europese campagne, zes weken (!) voordat het hoofdtoernooi met alle vrijgestelde grootmachten gaat draaien. Het is de consequentie van een systeem waarin alleen bij de aftrap met 0-0 wordt begonnen. Met de troostende woorden van UEFA-voorzitter Ceferin, die betreurde dat een smaakmaker als Ajax niet rechtstreeks tot het hoofdtoernooi kon worden toegelaten, schiet de Nederlandse kampioen niets op.

FIFA AWARDS

De nominaties voor de jaarlijkse FIFA Awards vormden vorige week een laatste eerbetoon aan het etalage-voetbal waarmee Ajax  vorig seizoen zoveel kleur gaf aan de Champions League. Met twee spelers (Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt) en Erik ten Hag als coach  staat de Europese halve finalist genoteerd bij de gegadigden voor de voetbal-oscars. Na de volgende schifting zullen de prestaties van Ajax vermoedelijk niet langer meetellen bij de verkiezing. Zo gaat het immers meestal in de machtspolitiek van het Europese voetbal.

Omdat de landen met de financieel sterkste clubs en het meeste tv-geld doorgaans ook de hoogste posities op de Europese ranking innemen, zijn clubs uit kleinere landen veroordeeld tot een vroege start. Dat lot verleidt Ajax (en PSV) nog wel eens tot verwijtende blikken naar de eredivisieclubs met minder middelen die het Nederlandse puntengemiddelde jaarlijks omlaag drukken. Het is een realiteit, waarin de almaar bredere  kloof tussen groot en klein tevens de machtsverhoudingen in eigen land weerspiegelt – dan lijkt de Eredivisie een Champions League op microniveau.

NA 31 JAAR

Opvallend was daarom dat in de eerste ronde van de Eredivisie geen van de drie traditionele Nederlandse topclubs tot winst kon komen. Ajax en PSV moesten uit bij Vitesse Arnhem en FC Twente genoegen nemen met een gelijk spel. Feyenoord kon thuis in een volle Kuip pas op de valreep langszij komen bij stadgenoot Sparta. Het was al 31 jaar geleden dat in de openingsronde gezamenlijk puntverlies voor de zogeheten top-3 werd genoteerd.

,,In deze samenstelling konden we nu pas voor het eerst spelen”, klaagde Erik ten Hag na het gelijk (2-2) bij Vitesse. Even kwetsbaar bleek Ajax dinsdag in de eerste kwalificatiewedstrijd voor de Champions League, uit tegen PAOK in Thessaloniki (opnieuw 2-2). Een kwartier wankelde het zelfs tegen de Griekse kampioen waarbij het in eigen land nooit echt doorgebroken Ajax-talent Diego Biseswar een belangrijke rol vervulde.

‘SWITCHED OFF’

Niets herinnerde nog aan de versnellingen, de flair en het combinatievoetbal, het handelsmerk dat Ajax vorig seizoen uitdroeg tegen Bayern München, Real Madrid, Juventus en Tottenham Hotspur.  ,,We waren vijftien minuten switched off. PAOK kreeg te veel kansen. Thuis moeten we echt sterker zijn”, oordeelde Dusan Tadić, de nieuwe aanvoerder, in zijn beste Nederlands.

Tadić (30) tekende deze zomer een nieuw contract tot medio 2026, met de afspraak om na 2023 verder te gaan als trainer in opleiding. Hij ziet nog voldoende perspectief in Amsterdam. De vraag is of andere spelers, voor wie nog veel buitenlandse interesse bestaat, hun aanvoerder daarin volgen. Daarom moet maar worden afgewacht of Ajax nog wel in staat zal zijn tot een zelfde serie hoogstandjes als vorig seizoen – zeker zolang de samenstelling van de selectie nog niet op orde is.

TWITTER: @hmees