Cyprus, een verdeeld voetballand – FC

Cyprus is sinds 1974 een verdeeld eiland en dat geldt ook op voetbalgebied. En niet alleen tussen Griekse en Turkse Cyprioten.

Cyprus ligt op een strategisch belangrijke plaats in de Middellandse zee, tussen Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Met als gevolg dat het land afwisselend werd binnengevallen door onder andere de Grieken, de Romeinen, de Assyriërs, de Franken, de Venetianen, de Turken en de Britten.

Vooral de eeuwenlange overheersing door de Grieken liet zijn sporen na. Tijdens het Engelse bestuur begin jaren ’50 van de twintigste eeuw stemde 95 procent van de bevolking voor hereniging met Griekenland. Sportclubs waren een middel voor de Cyprioten om zich te identificeren met de Grieken en af te zetten tegen de Britten. Anorthosis Famagusta, de eerste club van het eiland, werd opgericht als een literaire sociëteit om de jongeren te ‘herenigen’. Voetbal werd als een middel gezien om de vereniging te promoten.

Apoel versus Omonia: rechts versus links

Net als Griekenland beleefde Cyprus een strijd voor westerse (volgens velen fascistische) en communistische controle. In 1926 werd Apoel Nicosia opgericht. Apoel staat voor ‘atletische voetbalclub van Grieken van Nicosia’ en werd lid van de Cypriotische voetbalbond ( CFA), die in 1934 werd gevormd. De spelers van Apoel moesten bij hun aansluiting hun steun betuigen voor de rechtse Griekse regering.

Een achttal spelers weigerden dit en vormden hun eigen, linkse club: Omonia Nicosia, dat met andere linkse verenigingen in een eigen competitie ging spelen. De twee bonden verenigden zich in 1953 onder de vlag van de Cypriotische voetbalbond.

In de jaren ’50 ijverden de Cyprioten om van het Engelse juk verlost te geraken. Links en rechts zagen echter een verschillende toekomst. Rechts pleitte voor een hereniging met Griekenland, links legde meer de nadruk op onafhankelijkheid.

Net zoals links wilden ook de Turkse Cyprioten onafhankelijkheid. Dat zorgde voor spanningen met de Griekse landgenoten en in 1955 trok Cetinkaya Türk, de enige Turks Cypriotische club in de hoogste afdeling, zich uit de voetbalbond terug en lag aan de basis van de oprichting van de Turks Cypriotische voetbalbond van Cyprus ( KTFF).

Het eiland werd in 1960 onafhankelijk, maar in 1974 had er rechtse coup plaats om president en aartsbisschop Makarios af te zetten en Cyprus te herenigen met Griekenland. Als tegenreactie was er een invasie van het Turkse leger om de Turks Cypriotische minderheid te beschermen.

Pro straatsgreep versus vredelievend

Apoel steunde de staatsgreep, Omonia ( dat vredelievend betekent) verzette zich. Op wedstrijden van Apoel zie je nog steeds veel Griekse vlaggen. Omonia opteert voor Cypriotische vlaggen. Supporters van Apoel worden door de tegenpartij fascisten genoemd, fans van Omonia ( die dwepen met Ché Guevara) krijgen scheldwoorden als communisten of Turken naar het hoofd geslingerd. Het kan niet verbazen dat de derby van Nicosia vaak ontaardde in geweld. Drie jaar geleden werd om die reden een duel achter gesloten deuren gespeeld.

Toen Cyprus in 2004 lid werd van de Europese Unie werd het eiland overspoeld met buitenlandse voetballers. 70 procent van de spelers uit de eerste divisie hebben een vreemd paspoort. Geld werd steeds belangrijker en vervaagde de politieke tegenstellingen tussen Omonia en Apoel. Desondanks hebben slechts drie spelers de overstap van de ene club naar de andere gemaakt.

De buitenlandse inbreng maakte de Cypriotische clubs sterker en drie teams haalden de groepsfase van de Champions’ League. In 2012 bereikte Apoel zelfs de kwartfinale, waarin het werd uitgeschakeld door Real Madrid.

Lachwekkend lage televisierechten

Cyprus is op weg naar hereniging van het Turkse noorden en het Griekse zuiden. Dertien jaar geleden werd de zogenaamde Green Line tussen beide landsdelen opengesteld, maar op voetbalgebied bestaan nog steeds twee bonden. De KTFF ( 48 teams) is niet erkend door Fifa, met als gevolg dat de clubs uit het noorden geen internationaal contact mogen hebben en veroordeeld zijn tot amateurvoetbal. De tv-rechten voor de eerste divisie bedragen slechts iets meer dan 20.000 euro.

Turkse Cyprioten kunnen geen interlandvoetbal spelen of prof worden. Tenzij ze het voorbeeld volgen van Sabri Selden, de eerste Turks Cyprioot die over ‘de grens’ ging voetballen, maar gebrandmerkt werd als verrader.

François Colin