Eddy PG en de knieval van Happel

Terwijl de Nederlandse voetbalgemeenschap verder steggelt over de vragen welke clubs Europa in gaan en wie volgend seizoen in de Eredivisie mogen spelen, overleed dinsdag 28 april Eddy Pieters Graafland. Nee, niet aan corona. Hij stootte zijn hoofd toen het trapje waarop hij stond, plotseling weggleed.

Eddy Pieters Graafland, in Nederland bekend als Eddy PG, was 86 jaar en nog superfit. In het pre-coronatijdperk ging hij drie keer per week naar de sportschool. Consciëntieus hield hij vast aan die gewoonte. Zó gedisciplineerd kenden we hem als keeper van Feyenoord en Oranje.

Toen Ernst Happel in 1969 naar Feyenoord kwam, wilde hij Eddy Pieters Graafland lozen. Hij was al 35 en had bedongen nooit op zaterdag in het tweede elftal te hoeven spelen. Want dan moest-ie zijn twee winkels in sportartikelen runnen. Als reservekeeper gedoogde Happel hem nog wel. Totdat Eddy Treijtel, de nieuwe eerste doelman, blunderde in de topper tegen Ajax (3-3) waarmee de titelkansen goeddeels waren vergooid.

EUROPA CUP-FINALE

Tien dagen voor de finale van het Europa Cup-toernooi voor landskampioenen in 1970 gebeurde dat, Feyenoord – Celtic. Of Eddy Pieters Graafland als inmiddels 36-jarige klaar was om toch maar terug te keren in het doel, zo polste Happel hem. Pieters Graafland keek Happel eens ernstig aan en zei doodleuk dat hij dat eerst toch wel eens goed wilde overwegen.

Thuis trok echtgenote Teddy een bedenkelijke blik. ‘Wat denk je, als jij een fout maakt waardoor de wedstrijd verloren gaat, ben jij de zondebok en  merken wij dat in de winkels. Laat ze maar stikken’, hield ze haar man voor.

Eddy’s eerzucht bleek nog niet gesleten op zijn oude dag. Zijn trots was gestreeld. Zó kon hij toch nog revanche nemen, alsnog een antwoord vinden op de grillen van de coach die hem al had afgeschreven. En dus stond Eddy Pieters Graafland enkele dagen later in het doel tegen DOS Utrecht, en keepte hij weer zes dagen verder in de Europa Cup-finale. Dat haar man dan toch was gezwicht voor de aandrang, moest zijn vrouw van journalisten horen…

ÉÉN TEGEN ÉÉN  

Niets viel hem in de finale in San Siro  te verwijten. Als er al een Celtic-aanvaller door de Rotterdamse linies glipte, pareerde Eddy PG elke doorbraak. ‘In de één-tegen-één-duels  heb ik nooit meer een betere keeper gezien dan Eddy’, zei Willem van Hanegem woensdag over zijn overleden ploeggenoot.

Het was de laatste internationale wedstrijd voor Eddy PG, afgesloten als uitblinker bij de eerste Europese triomf (met 2-1) van een Nederlandse club. Waardiger kan een voetballer niet afscheid nemen.

WEG BIJ AJAX

Rechtlijnig had Eddy Pieters Graafland, geboren Amsterdammer, zich twaalf jaar eerder al getoond. Handelsvertegenwoordiger in sportartikelen was hij toen nog. Hij had vrij genomen om met Ajax een toer te maken door Zuid-Afrika. De trip liep zodanig uit de hand dat de afgesproken terugreis een week vertraging opliep. Dat pikte Eddy niet. Hij regelde zelf wel een retourvlucht, want hij móest op tijd terug zijn op zijn werk. ‘En denk je dat Ajax nog geïnformeerd heeft of ik veilig thuis was gekomen? Ben je gek. Toen heb ik meteen besloten nooit meer voor die club te willen spelen…’ Nota bene, de club waar zijn vader nog bestuurslid was geweest.

ELF DERBY’S

Voor het toenmalige recordbedrag van 134.000 gulden (ruim 60.000 euro) verhuisde Eddy Pieters Graafland in 1958 van Ajax naar Feyenoord. Van zijn 47 interlands speelde hij er 43 als Feyenoorder.  Elf keer verdedigde hij het doel in de Derby der Lage Landen met België. Het was de tijd waarin Oranje nooit een EK of WK bereikte, maar tegen België overwinningen boekte met scores als 7-2, 9-1, 4-1 en 6-2.  

In 1967 maakte Georg Kessler een einde aan zijn interlandloopbaan. Zonder hem te informeren. De supporters van Feyenoord uitten hun boosheid daarover bij de verkiezing van de Voetballer van het Jaar, georganiseerd door het weekblad Revu. Liefst 14.000 van de 23.000 stemmen kreeg Eddy PG , bijna 9.000 meer dan de enige andere genomineerde, Johan Cruijff. Een jaar eerder was Pieters Graafland bij dezelfde verkiezing als tweede geëindigd, toen ná het door chronisch knieletsel daarna snel vergleden talent Willy Dullens.

Later in 1967 kwam Georg Kessler nog wel terug op zijn afwijzing van Pieters Graafland, maar na drie interlands kreeg uiteindelijk dan toch Jan van Beveren de terechte voorkeur als keeper van Oranje.

EDDY PG TROFEE

De waardering voor Eddy Pieters Graafland verdween niet daarmee. In een tijd dat de roddelmagazines nog niet wroetten in het liefdesleven van topvoetballers, beschreef het vrouwenweekblad Eva al gedetailleerd hoe Eddy Pieters Graafland zijn vrouw had leren kennen. Zo’n bekende voetballer was hij destijds dat Eva al zó ver ging. En toen in de jaren zeventig ook de NOS een eigen Voetballer van het Jaar ging kiezen, kreeg de prijs daarvoor als naam Eddy PG Trofee.

‘Eddy Pieters Graafland was geen echte keeper, want de meeste die in het doel gaan staan, zijn lichtelijk gestoord. Eddy was een heer, een gentleman. Eddy was ook niet altijd de beste keeper, maar in de finale tegen Celtic was hij op zijn best’, oordeelt Willem van Hanegem nu.  

Vijf landtitels won Pieters Graafland, waarvan vier keer met Feyenoord. Strafschoppen  stoppen kreeg hij als specialiteit toegedicht. De kunst daarvan stak hij op in de bioscoop. Elke maandagavond ging Eddy PG daarheen om het Polygoon Journaal te kunnen zien. Op de filmbeelden keek hij dan uit naar strafschoppen, van Josef Masopust of van Eusebio, en vooral naar de wijze hoe ze konden worden gestopt. Treffender kon hij zijn toewijding niet verbeelden.

TWITTER: @hmees