Open Brief van Voetbal Vlaanderen aan de KBVB, het ACFF en de Pro League

Meer ethiek, meer solidariteit en meer kansen voor de jeugd. 

Met deze open brief wenst Voetbal Vlaanderen, de Vlaamse vleugel van de KBVB, een pleidooi te houden voor meer ethiek, meer solidariteit en meer kansen voor de jeugd in ons Belgisch voetballandschap. 

Het is niet allemaal kommer en kwel, verre van. Voetbal is nog steeds de mooiste sport ter wereld. Voetbal geeft nog steeds tienduizenden jongeren dag in dag uit plezier. Het brengt culturen, alle lagen van de bevolking en alle mogelijke kleuren bij elkaar. Mensen komen samen die elkaar anders nooit zouden ontmoeten. Jongeren leren in ploeg spelen, aan een gemeenschappelijk doel werken en verantwoordelijkheid opnemen. En bovenal dromen ze van een mooi doelpunt en het vieren van een overwinning. 

MP, de voorzitter van City Pirates, een amateurclubje uit Antwerpen, won enkele maanden geleden nog de burgerschapsprijs. Al is ‘clubje’ hier misplaatst. City Pirates is een mastodont van een club, met meer dan 1000 leden, actief in verschillende wijken in het Antwerpse. Ze werken buurtgericht en geven heel wat jongeren telkens weer nieuwe kansen. Voetbal als middel. Sociaal werk en jeugdwerk zitten er even hard ingebakken als voetbal op zich. 

En zo draagt menig amateurclubje, elk op haar niveau, haar bescheiden steentje bij tot een betere wereld. Maar tegelijkertijd is elk clubje ook mogelijks de voetbalomgeving van een nieuwe Hazard, een nieuwe Lukaku of een nieuwe De Bruyne. 

Deze open brief is een uitgestoken hand van ons, Voetbal Vlaanderen naar de rest van de voetbalwereld, naar de politiek en de hele maatschappij. 

Het is een vraag om meer ethiek, meer solidariteit en meer kansen voor de jeugd. 

Meer ethiek 

Een voetbalanalist merkte enkele maanden terug in Extra Time op dat het niet normaal is dat we in een sport leven waarin je een boete krijgt wanneer je te laat komt, maar men je op applaus trakteert bij een schwalbe. Er klonk hoongelach bij de andere tafelgasten. Jammer. Ook zijn oproep naar clubs om zich te profileren als ‘meest ethische club’ werd meteen als ‘onrealistisch’ bestempeld en naar de prullenbak verwezen. Nochtans raakte hij een teer punt aan. Het kan op het vlak van ethiek in het voetbal echt wel veel beter. 

Met Voetbal Vlaanderen zetten we hier hard op in. Projecten rond ‘positieve coaching’ of beter oudergedrag langs de lijn bewijzen hun nut. Ook onze campagne voor minstens 50% speelgelegenheid voor alle jeugdspelers is nodig om spelplezier en maximale ontwikkelingskansen op onze velden te garanderen. 

Al te vaak worden we echter geconfronteerd met onsportief gedrag. Roepen en tieren langs de zijlijn en het goedpraten van zware overtredingen verdragen we niet. Goede voorbeelden van mannen en vrouwen met naam en faam uit het topvoetbal zijn hier meer dan welkom. 

Meer solidariteit 

Financiële overheidssteun voor een sector met zoveel maatschappelijke impact is niet persé verkeerd. Maar dan moeten die middelen wel juist aangewend worden. Het is pijnlijk om vast te stellen dat het grote deel hiervan naar lonen van onze jonge profvoetballers gaat. Even pijnlijk is dat het amateurvoetbal al jaren om een billijke opleidingsvergoeding vraagt en dat hier nooit geld voor blijkt te zijn. Nochtans zou dit gigantisch veel zuurstof geven aan onze amateurclubs die dag in dag uit titanenwerk verrichten bij de rekrutering en opleiding van jeugdspelers. Een aantal van die spelers spijst later met veel miljoenen euro’s de kas van een profclub en de portefeuille van een select kransje makelaars. 

Daarom lanceren we een oproep voor meer solidariteit. Tussen clubs onderling, tussen 1A en 1B, maar zeker ook tussen prof- en amateurvoetbal. En waarom zelfs niet sporttakoverschrijdend? 

Meer kansen voor de jeugd 

Ja, we leiden goed op in Vlaanderen. Ons opleidingsmodel wordt door vele buitenlandse federaties geprezen en benijd. Onze nationale jeugdteams doen het goed, clubs investeren in kwaliteitsvolle opleiding, we hebben onze topsportscholen en we tellen meer en meer actieve gediplomeerde jeugdcoaches. Toch zien we dit niet vertaald in deelname van deze talentvolle jeugd op onze Belgische velden. Wel integendeel, de evolutie is ronduit negatief. Af en toe is er een lichtje in de duisternis maar nergens ter wereld, op Engeland en Cyprus na, zijn er zoveel buitenlandse spelers werkzaam als in ons betaald voetbal. 

Positionering van Voetbal Vlaanderen binnen het voetballandschap 

Voetbal Vlaanderen, 10 jaar jong, voert vanaf de start een transparant beleid en pretendeert op een juiste manier de decretaal bepaalde opdracht van erkende en gesubsidieerde sportfederatie in Vlaanderen te vervullen. Eerstdaags starten we kritischer dan ooit aan de uitwerking van een vernieuwd beleidsplan, richting de Olympiade 2021-2024. 

Voetbal Vlaanderen werd het afgelopen seizoen echter door andere voetbalactoren gehinderd bij de uitvoering van projecten ter ontwikkeling van onze Vlaamse talenten. We dienden hierbij twee uppercuts te verwerken: enerzijds het tegenhouden van de deelname van de Yellow Flames als talententeam aan de competitie 1ste nationale vrouwenvoetbal en anderzijds het niet toelaten van de beloftenteams van onze Profclubs in de hoogste amateurcompetities. 

We vragen met aandrang aan alle actoren van het Belgisch voetbal om terug een beleid te voeren in het belang van het Belgisch voetbal met respect voor elkaars bevoegdheden en doelstellingen. De ruim 70% Vlaamse voetbalclubs en hun aangesloten leden zullen hiervoor dankbaar zijn. 

Daarom poneren we vandaag 6 concrete uitdagingen die we samen met de KBVB, het ACFF en de Pro League hopen aan te gaan en die bij realisatie de basis en de top van het Belgisch voetbal ongetwijfeld ten goede komen. 

1. Geen 1A en 1B competitievoetbal op TV op zondagnamiddag (vanaf het seizoen 2020-2021) 

Op het opstartevent Voetbal Vlaanderen in juli 2017 werd dit punt in aanwezigheid van minister van Sport Philippe Muyters op een gemeenschappelijke agenda geplaatst. Twee jaar later werd hier nog steeds geen gevolg aan gegeven. De vraag blijft nog steeds dezelfde: het verbieden van uitzendingen van 1A en 1B voetbal op zondag vanaf 14u30 tot 16u. 

Solidariteit in de vorm van een dergelijk tijdslot waarbij de zondagnamiddag voorbehouden wordt voor het amateurvoetbal, zorgt er voor meer supporters, voor meer inkomsten en geeft vele clubs onder de kerktoren hun sociale rol als ontmoetingsplaats van weleer terug.
Voetbal Vlaanderen vraagt daarom aan de Pro League om dit zeer belangrijk verzoek mee te nemen bij de bespreking van het nieuwe TV-contract. 

2. Een solidariteitsbijdrage ten bedrage van 1% van het TV-contract aan Voetbal Vlaanderen. 

Indien we de Vlaamse voetbalclubs met een jeugdopleiding een minimum aan middelen willen geven om een kwaliteitsvolle en kindvriendelijke jeugdopleiding uit te bouwen, is 1% van het TV- contract een billijke eis. Dit bedrag compenseert ten dele de investeringen en inspanningen die onze Vlaamse amateurclubs en Voetbal Vlaanderen leveren ten gunste van het Vlaamse talent dat later in het profvoetbal in België terecht komt. 

Onze amateurclubs rekruteren de jeugdspelers op zeer jonge leeftijd en bieden hen een kwaliteitsvolle opleiding aan. Dit kost veel geld terwijl bij een overgang van een speler naar een profclub onze amateurclub geen opleidingsvergoeding ontvangt, wat de Pro League club nadien wel krijgt. Daarnaast investeert Voetbal Vlaanderen in trainersopleidingen, refereebegeleiding, topsportscholen, talentdetectie, grassrootsactiviteiten, clubondersteuning, jeugdsport én dit levert zijn vruchten af ten voordele van het voetbal in het algemeen. 

We verduidelijken dit met het volgende voorbeeld. In juni 2019 werd LT voor vele miljoenen euro’s verkocht aan Brighton. De speler, geboren in 1994, sloot aan bij zijn dorpsploegje Lanklaar VV in 4de provinciale en speelde er van 2002 tot 2004. Nadien speelde hij achtereenvolgens in zijn regio voor Neeroeteren (2004-2005), Patro Eisden (2005-2008) en Bocholt (2008-2010), waar hij via de Provinciale jeugddetectie (PJO) instroomde in de topsportschool van Genk. Na één jaar topsportonderwijs, verhuisde hij in 2010 naar de jeugdacademie van een eliteclub. Na een aantal uitleenbeurten brak hij vervolgens door bij KRC Genk en werd hij Belgisch A- international. 

Er moet in een brede context gedacht worden over de ondersteuning die Voetbal Vlaanderen aan het Belgisch voetbal biedt. Niet alleen start een zeer groot percentage van spelers/speelsters als ukje in de plaatselijke voetbalploeg. Dit is ook het geval voor de trainer en de ref.
Zij krijgen de kans om zich via opleidingen door Voetbal Vlaanderen georganiseerd, verder te ontwikkelen. Ook hier is een bepaalde solidariteitsbijdrage op zijn plaats, gezien er een pak (jeugd)trainers en refs naar het Elitevoetbal doorstromen. 

3. 50% daling van het bedrag dat in het seizoen 2018-2019 aan spelersmakelaars betaald werd (tegen 2021-2022). 

Op 2 april 2019 meldde De Standaard: “Spelersmakelaars verdienen almaar meer: nu al 48,6 miljoen euro in het seizoen 2018-2019”
Laten we eens dromen: bij een 50% daling van dit bedrag kan 24 miljoen euro per jaar geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van het Belgisch voetbal in al haar geledingen, dus ook in het amateurvoetbal en het jeugdvoetbal in Vlaanderen. Het zou de geloofwaardigheid van de voetbalsport ten goede komen als men deze ethisch onaanvaardbare geldstromen aan banden legt. Op zijn minst zou het bijdragen om de voordelen die de sportsector inzake bedrijfsvoorheffing en RSZ heeft, binnen aanvaardbare normen te behouden. 

4. 50% Belgen (= het cijfer in 2015-2016) in onze Pro League (1A) en 60% Belgen in 1B in het seizoen 2021-2022. 

Deze uitdaging is gelinkt aan de 10de strategische doelstelling van het beleidsplan van Voetbal Vlaanderen. De volgende 2 maatregelen zijn voor Voetbal Vlaanderen noodzakelijk: 

• De U21 van de Pro League clubs spelen in D1, D2 en D3 van het amateurvoetbal. Recente uitspraken van onze bondscoach Roberto Martinez en van Philippe Clement hieromtrent tonen aan dat we op dezelfde golflengte zitten van deze voetbalexperts. 
• Het optrekken van de minimumlonen van niet EU-spelers naar analogie met de ons omringende landen. Hierdoor zal België niet langer meer het paradijs zijn voor buitenlandse investeerders en spelersmakelaars waardoor zelf opgeleide spelers meer kansen zullen krijgen. 

We beseffen dat dit opnieuw een strijd is die we hopelijk allemaal samen durven voeren.
We hopen alvast dat de Pro-League clubs er met onmiddellijke ingang een erezaak van maken om meer zelf opgeleide spelers van de jeugdacademie naar de A-kern te brengen. 

5. Vrouwelijke voetballers in Super League bekomen een prof-statuut in het seizoen 2021-2022 (gelijke kansenbeleid). 

Hierdoor krijgen onze talentvolle speelsters ook na de leeftijd van 18 jaar als ze de topsportschool verlaten de noodzakelijke 20 uur topsportomkadering in de Belgische Super League clubs. We vragen dat de Pro League clubs dringend investeren in het professionaliseren van hun vrouwenafdeling. De RSZ-korting voor profvoetballers kan hiervoor aangewend worden. Voetbal Vlaanderen zal verder investeren in de ontwikkeling van het aanwezige meisjesvoetbaltalent via het WFA-opleidingsproject in Leuven zodat vanaf 1 september 2021 ieder jaar een 15-tal meisjes op 18 jaar klaar zijn om Super League te spelen. We hopen daarom dat alle clubs talentvolle meisjes aanmoedigen om in dit project in te stappen.

Deelname aan internationale wedstrijden is cruciaal in de verdere ontwikkeling van onze grootste talenten. We vragen daarom aan de KBVB om aan de nationale jeugdteams voor meisjes eenzelfde omkadering en programma als de jeugdteams van de jongens aan te bieden. 

6. Aanpassing van de verdeelsleutel van de winst van het toekomstig EK en WK zodat 50% naar de amateurvleugels/KBVB en 50% naar de Pro League gaat (i.p.v. het voorbije WK 1/3 naar de KBVB en 2/3 naar de clubs van de Pro League). 

Een mogelijk tweejaarlijkse opbrengst van een EK of WK-deelname zou altijd in lange termijnprojecten moeten geïnvesteerd worden. Voetbal Vlaanderen ontving vanuit de KBVB 530.000 euro van de 7,8 miljoen euro WK-winst (slechts 7%) wat we niet in verhouding vinden ten opzichte van de geleverde inspanningen die de Vlaamse vleugel van de KBVB en haar clubs de laatste 10 jaar ten voordele van de profclubs en de nationale A-ploeg heeft verricht. Met dit geld werden wel recentelijk 10 extra clubondersteuners aangeworven om onze voetbalclubs met een jeugdopleiding de volgende twee seizoenen professioneel te ondersteunen. 

We zien deze zes meetbare doelstellingen als gemeenschappelijke uitdagingen voor ons Belgisch Voetbal. We dringen daarom bij de KBVB aan om zo snel mogelijk een overlegorgaan te creëren waar zowel de bestuurlijke als sporttechnische verantwoordelijken van de vier voetbalentiteiten (KBVB, Pro League, ACFF en Voetbal Vlaanderen) op regelmatig tijdstip de zes vermelde en nog vele andere uitdagingen efficiënt en samen aanpakken. 

Voetbal Vlaanderen zal hierbij een betrouwbare en constructieve partner zijn om van deze dromen realiteit te maken. 

Voetbal Vlaanderen 2 september 2019 

Marc Van Craen Benny Mazur Voorzitter Secretaris-generaal