De stille kracht van PSV

Welke stille kracht gaat er uit van Bert van Marwijk bij de successenreeks van PSV in de Nederlandse Eredivisie? Van Van Marwijk krijgen we geen uitleg. In de schaduw van zijn schoonzoon Mark van Bommel beweegt hij zich als een sfinx rond het team, dat vooralsnog onweerstaanbaar op kop blijft.

In het Philips-stadion verschuilt Van Marwijk zich, onopgemerkt door het publiek, op de tribune. Op het trainingsveld leidt hij soms een oefenvorm, maar veel meer is Van Marwijk de praatpaal, de mentor, het klankbord en vooral de observator. Officieel staat hij als ‘adviseur’ te boek. Interviews geeft Bert van Marwijk (66) niet.

,,Bert zegt niet: dit of dat moet je doen. Hij stelt in zijn rol vooral vragen. Hij heeft het allemaal al meegemaakt. Bert geeft hulp, bevestiging en advies. Na Feyenoord-uit bijvoorbeeld, onze eerste verliespartij in de competitie, zijn we niks anders gaan doen in de werk- en speelwijze. Juíst niet. Dat had ik zelf ook bedacht en dan bevestigt hij mij daarin. Het bevalt mij in elk geval goed”, vertelde Mark van Bommel onlangs in het AD over de rol van zijn schoonvader.

ZEVEN JAAR LATER

Mark van Bommel (41) is beginnend hoofdcoach, rechtstreeks gepromoveerd van het hoogste jeugdelftal (tot 19 jaar) naar PSV-1. Bert van Marwijk brengt ervaring in. Hij speelde één keer in het Nederlands elftal, als technisch vaardige, maar ook weke linksbuiten. Op 35-jarige leeftijd was FC Assent, in de Belgische Tweede Nationale, de laatste club in zijn spelerscarrière. Nadat hij eerst de jeugd van MVV en SV Meerssen had getraind was FC Hedra Herderen, later opgegaan in FC Hedera Millen in de provinciale reeksen zijn eerste club als hoofdtrainer. Op 38-jarige leeftijd. Pas zeven jaar later werd Fortuna Sittard zijn eerste club als hoofdcoach in het Nederlands betaald voetbal.

Een relatieve laatbloeier was hij destijds in het trainersmétier. Maar Bert van Marwijk bouwde daarin een cv op dat er veel imposanter uitziet dan dat als voetballer. Go Ahead Eagles (in zijn geboorteplaats Deventer), AZ, MVV en Fortuna Sittard markeren zijn spelersloopbaan waarin hij vergroeid raakte met Nederlands Limburg. Als trainer leidde Van Marwijk Feyenoord in 2002 naar de UEFA Cup en was hij tweeëneenhalf jaar chef-coach bij Borussia Dortmund. In zijn vier seizoenen (2008-2012) als bondscoach gidste hij Oranje naar de finale op het WK van 2010. Vervolgens was Van Marwijk nog twee jaar actief bij Hamburger SV en werd hij bondscoach van Saoedi-Arabië en Australië (op het WK van 2018).

VAN BOMMEL RODE DRAAD

In de trainersloopbaan van Bert van Marwijk vormt Mark van Bommel een rode draad. Zijn schoonzoon leerde hem, en zijn dochter, kennen in de periode dat hij aan het bewind was bij Fortuna Sittard. Als part-time assistent-coach volgde Van Bommel naar Saoedi-Arabië en Australië. Ondertussen bouwde hij verder aan zijn eigen carrière als toekomstig hoofdtrainer.

De trekjes van een hoofdcoach had Van Bommel als speler altijd al. Niet alleen in de kleedkamer en op het trainingsveld, bij PSV, Barcelona, Bayern München en AC Milan. Ook menig journalist is door Van Bommel wel eens onderhouden op een cursus tactisch inzicht wanneer verslaggeving of vragen hem niet bevielen. Ook nu hij trainer is, blijft Van Bommel tegenover journalisten graag de schoolmeester uithangen. Aan de ene kant probeert hij ze te pleasen, door ze bijvoorbeeld bij hun voornaam aan te spreken. Daartegenover hamert hij vaak op zijn eigen gelijk of kiest hij voor een even mysterieus als minzaam lachje, alsof zijn aanpak staatsgeheimen bevat.

AUSTRALIËRS

Vooralsnog werkt die benadering niet in zijn nadeel, er valt namelijk weinig op de nationale resultaten van PSV aan te merken. Vanuit de spelersgroep komt geen onvrede naar buiten, ook niet van wisselspelers als Trent Sainsbury en Trent Behich. Twee Australiërs zijn dat, die zich bij Van Bommel én Van Marwijk in de kijken speelden toen ze onder hun leiding op het WK in Rusland actief waren.

Bij PSV blijken de twee Australiërs voorlopig lang niet goed genoeg voor het eerste elftal. Ze zijn in de hiërarchie verzeild geraakt áchter een reeks talentvolle jeugdspelers die in Eindhoven ontluiken. Het passeren van het tweetal illustreert tegelijkertijd dat Van Bommel zich steeds laat leiden door zijn eigen visie. Zo is bijvoorbeeld miljoenen-aankoop Érick Gutiérrez, bekend als Guti, ook nog altijd wisselspeler. Onder verantwoordelijkheid van toenmalig technisch directeur Marcel Brands (nu bij Everton) werd Guti in het voorjaar naar PSV gehaald. Hij kwam als international en WK-ganger van Mexico, als de beste vriend van PSV-vedette Chucky Lozano ook, maar geen van beiden heffen tot nu toe het vingertje om als duo in de Eredivisie te kunnen opereren.

MAXI ROMERO

De vrijwel vaste reserverol voor Guti past bij de opvattingen van Mark van Bommel. Hij heeft weinig op met rouleren, net als zijn schoonvader. Hij kan zich dat permitteren omdat PSV dit seizoen al vroegtijdig is uitgeschakeld in Europa en het nationale bekertoernooi. Zo heeft Van Bommel ook nog altijd geen plaats ingeruimd voor de Argentijn Maxi Romero, voor wie PSV eind december 2017 meer dan 10 miljoen euro betaalde. Door overgewicht en een reeks vage blessures is Romero nog nauwelijks in actie gekomen.

Na een half jaar acclimatiseren in Nederland meende Van Bommel dat de presentatiewedstrijd in de voorbereiding op de competitie, thuis tegen Valencia, wel een mooie gelegenheid kon zijn om Romero aan het publiek in Eindhoven te tonen. Op het moment dat de Argentijn het veld wilde, floot de scheidsrechter het einde van de wedstrijd. De boze blik van Romero richting Van Bommel sprak boekdelen. Maar tegelijkertijd liet ook Van Marwijk zijn masker even vallen. Diens blik verraadde dat zijn schoonzoon zoiets nooit meer moest doen.

DICK ADVOCAAT

Gaat PSV nu school maken met de rol zoals Bert van Marwijk die bij PSV invult? Een ervaren rot als gids en coach voor een jongere trainer die nog krediet moet opbouwen? Dick Advocaat vormde eerder al een soortgelijk klankbord bij Feyenoord toen Giovanni van Bronckhorst in zijn eerste seizoen onder druk kwam te staan. Op het trainingsveld kwam Advocaat niet verder dan de zijlijn. Binnenskamers praatte hij nadrukkelijk op Van Bronckhorst in. De tips moeten de jonge trainer geholpen worden.

Nu Giovanni van Bronckhorst zijn vertrek heeft aangekondigd, zoemt de naam van Dick Advocaat opnieuw door de Kuip. Want Feyenoord heeft al aangekondigd een ervaren trainer te zoeken. Wie? Dick Advocaat (71), die na degradatie met Sparta Rotterdam bij FC Utrecht opnieuw een dip doormaakt? ‘Dick Advocaat hoeft alleen nog maar ja te zeggen tegen Feyenoord’, meldde de website van Voetbal International al. Advocaat heeft nog niet gereageerd daarop.

Maar als Feyenoord zo nodig Dick Advocaat op ’n oude dag naar de Kuip wil halen, waarom dan niet in een rol à la Van Marwijk?

TWITTER: @hmees