Voetbalgedachten op vrijdag – RW

In deze nieuwe rubriek geef ik elke vrijdag enkele voetbalgedachten over de voorbije week mee. Ik opende met mijn basisprogramma: The Magnificent Seven van de Open Voetbalclub. Zeven uitgangspunten om het Belgisch voetbal een nieuw elan te geven. Met dank aan denktank De Witte Duivel. Deze vindt u dus terug in de eerste aflevering.

 Heeft het voetbal zijn eindtijd bereikt? Laat ik even verder doordrammen op mijn droefgeestige uitgangspunt van vorige week.

• Kijk: ik ontdekte in mei 1968 zowel de ‘vijfde Beatle’ George Best van Manchester United als de ‘brave’ Raoul Lambert van Club Brugge. Verder konden persoonlijkheden niet uit elkaar liggen dan die van mijn twee helden. De rock’-n-roll van Georgie versus de huiselijke gemoedelijkheid van Raoul. Het waren mijn eerste voetbalbeelden op televisie: Manchester United – Benfica Lissabon 4-1, finale Europacup der Landskampioenen. Club Brugge – Beerschot 1-1 (pen. 7-6), finale Beker van België. Als achtjarige koos ik vanzelfsprekend partij voor de overwinnaar. En zo werd ik dus voor de rest van mijn leven een ‘blauw&zwarte red’. Later vervoegden Celtic en Barça het rijtje van mijn favoriete clubs. Het was echter vooral de magie van de bal die mij te pakken kreeg. Sindsdien ging er geen week voorbij of ik stond in weer en wind een partijtje te kijken of zelf te keepen. Van jeugd- en cafévoetbal  in de slijkerigste modderpoelen tot Europese avonden onder de spotlights van modernistische stadions. Ik raakte verslingerd aan mijn transistorradiootje om naar Jan Wauters te luisteren en volgde op televisie het Nederlandse Studio Sport, het Duitse die Sportschau en het Engelse Match of the Day van zodra ik het kon bekijken. Ik legde een verzameling aan om van en bij de duizend voetbalboeken uit alle delen van de wereld. Ik kon begeesterd raken door een schijnbeweging van rommelende kinderen onder elkaar in het park. En ik passeerde geen dorp zonder even een glimp van het gammele stadionnetje op te vangen. Ik publiceerde talrijke artikels voor Vlaamse en Nederlandse media en een dikke dertig boeken. En in een euforische bui schreef ik als auteur zelfs de bijna vijfhonderd pagina’s dikke turf ‘Kan voetbal de wereld redden?’ Dat werd vanzelfsprekend op hoongelach onthaald maar ik was en ben er nog steeds trots op. Ik koesterde de illusie tegen de stroom in te roeien. Ik hield daar zelfs van, het was mijn tweede natuur.

En kijk, bis: ik ben het voetbal beu vandaag. De bezieling is, precies vijftig jaar of een halve eeuw later, verdwenen. En dat heeft allemaal te maken met het schijnbaar onuitroeibare wangedrag van de actoren aan de top. Van spelers en trainers over makelaars, functionarissen en voorzitters tot jaknikkende journalisten.

• ‘Het voetbal is een conservatief wereldje. Voetbal is de enige bedrijfstak die geen interesse heeft voor wat de consument wil.’ De wijze woorden zijn van mede-initiatiefnemer van dewitteduivel.com François Colin. In zijn wekelijkse column in Sport-/Voetbal Magazine schetst hij het beeld van een sector die weinig of geen oog heeft voor de noden van zijn belangrijkste aandeelhouder: de supporter. Ik dacht toen aan de repliek van Ivan De Witte in een recent interview op VTM. De president van AA Gent noemde een competitie zonder play-off-formule ‘leeg’. Hij zei het letterlijk: ‘een lege competitie’. Hij meent het? De 108 landskampioenschappen tussen 1896 en 2009 waren volgens IDW van een waardeloos niveau? Van de negen play-off-seizoenen won Anderlecht er overigens vijf. Dat is net iets meer dan één op twee. Veel verschil qua titelspreiding is er dus niet geweest. Meer zelfs: RSCA behaalde zijn 29 andere landstitels in 63 naoorlogse voetbaljaargangen. Dat is net geen één op twee. Veel belangrijker, en zorgwekkender, wat mij betreft is volgende vaststelling. De voorstanders van het play-off-systeem – van voorzitters over analisten tot journalisten – bejubelen het hoge spanningsgehalte van Play Off 1. Sommigen zijn zelfs niet te beroerd om toe te geven dat ze geen voetbalpot van PO 2 en PO 3 willen zien. Als voetbalschrijver ben ik bekommerd om het algemeen welzijn van al onze 24 professionele clubs. Alweer staat het water bij vele tot aan de lippen. Andere verkopen hun ziel aan buitenlandse investeerders die geen moer geven om de plaatselijke identiteit. Ik verwacht dus van onze Pro League – met steun van ons politiek beleid – een deftig plan dat de toekomst van deze 24 verenigingen veilig stelt. Vanuit het motto: maatschappelijk verantwoord ondernemen in het betaald voetbal. Met andere woorden: een verbinding van een commerciële met een sportieve en duurzame visie. Die de traditievereniging plaatst waar ze thuishoort: in het midden van haar sociale omgeving. Luchtfietserij? Welnee! Ik neem u graag nog eens mee naar mijn grote voorbeeld, al klinkt die riedel stilaan afgezaagd: het Duitse 50 plus 1 model.

• En we doen dat vanuit ons wekelijks feuilleton ‘de avonturen van Batsman bij Borussia’! De immer vrolijke Michy Boy keek zich de ogen uit op maandagavond: een bijna lege Gelbe Wand. Ik stond ooit in de overvolle en voelde hetzelfde soort vibratie als bij een concert van Bruce Springsteen op de Werchterweide. De fans bleven thuis uit protest tegen…de maandagavondprogrammatie. Onder druk van de televisierechten stemde de Duitse profliga dit seizoen toe in matchen op maandag. Maar dat treft het hart van de Bundesligabezoeker. Die wil van oudsher op zaterdagnamiddag om 15u30 naar het voetbal. In het beste geval nog op zaterdag in de vooravond maar niet op maandag als er de dag nadien gewerkt moet worden. Organisator Jan-Henrik Gruszecki vertelde aan BBC World Service: ‘Football on Monday in Germany is not an option for us. Do we want to give up our culture just to make some more pennies? We have to fight for our rights.’ Een dikke 25.000 geelzwarte fans bleef thuis uit protest. Dat was op zich al heel straf, voor wie de diehard-Gelbe-Wand-fan een beetje kent. Nog straffer: de clubleiding – die toch heel wat inkomsten in rook zag opgaan door het thuisblijfgedrag – trok volop de kaart van de actie. CEO Hans-Joachim Watzke legde op zijn beurt het verschil uit tussen hoe Duitse en Engelse clubs naar hun supporters kijken: ‘Wij zien onze fans als leden met inspraak in het beleid, in Engeland beschouwt men hen als consumenten.’ Klopt en toch weer niet helemaal. Want ook in Engeland bestaat via de Supporters Trust een sterke gestructureerde beweging met duizenden leden die op transparant bestuur en medezeggenschap aandringt. Zij wordt echter genegeerd door de arrogante eigenaars. Batsman zal dus geschrokken zijn want hij is in een andere wereld beland. Een voetbalwereld, met name, die zich kant tegen de dwaasheid van ‘the sky is the limit’. En die op zijn beurt perfect vertaalbaar blijkt te zijn naar meer kleinschalige competities. Deze week ontving ik immers post uit Zweden. Daar vierde men de vijfde verjaardag van de keuze voor…de ’50 plus 1’. Het debat had zich geopend in 2012, op vraag van fanorganisaties. Het werd op levendige maar beschaafde wijze gevoerd met zowel de professionele voetbalstructuur als met het parlement. Vandaag ziet het Zweedse voetballandschap er beter uit dan ooit. De 50 plus 1 regel wordt er de hartslag van het voetbal genoemd. Thelma Ernst, voorzitster van de Supportersfederatie van Malmö FF, de succesrijkste club van het land, verwoordde het als volgt: ‘Je identiteit als voetbalfan is belangrijker dan de trofeeën. Laat het grote geld het voetbal niet regeren. Het fundament blijft de democratie.’ Kijk eens aan! Zou men in België werkelijk het Zweedse voorbeeld niet kunnen volgen? Kan voetbal – eindelijk – ook eens een verkiezingsitem worden bij ons? Wie opent dit debat? We zetten de kolommen  van ons online platform dewitteduivel.com hiervoor open. Iedereen mag het met mij oneens zijn. Als we hier zouden in slagen, dan ben ik bereid mijn zuurpruimerige mening uit de aanhef van deze ‘Voetbalgedachten op vrijdag’ te herzien. En trakteer ik enkele lezers op een bakje Lindemans Kriek om mijn vijftigste verjaardag als voetballiefhebber in mei 2018 te vieren. Misschien breekt er dan alsnog een nieuwe tijd aan voor het voetbal.

Hartelijk en tot volgende keer!