Thibaut Courtois die liet weten zich niet meer beschikbaar te stellen voor de nationale ploeg. Het is lang geen uitzondering. En het waren illustere figuren die hem voorafgingen: Paul Van Himst, Wilfried Puis, Gilbert Bodart en Marc Wilmots.
Na de afgang op het WK ’70 in Mexico kreeg Paul Van Himst uit vele hoeken de zwarte piet toegeschoven. Dat zinde Popol hoegenaamd niet en tijdens de voorbereiding van het nieuwe seizoen met Anderlecht besloot hij de Rode Duivels vaarwel te zeggen, ondanks het negatieve advies van zijn clubvoorzitter Constant Vanden Stock en secretaris-generaal Albert Roosens.
Tijdens een van de eerste trainingen maakte Van Himst zijn plannen bekend aan zijn ploegmaat Wilfried Puis, die prompt zijn voorbeeld volgde. Ze besloten de bond schriftelijk op de hoogte te brengen van hun besluit. Op maandag 21 september verstuurde Van Himst deze aangetekende brief:
Aan de Heren Voorzitter en Leden van het Uitvoerend Comite van de Koninklijke Belgische Voetbalbond
Guimardstraat 14
1040 — BRUSSEL
Geachte Heren,
In het vooruitzicht van het komend internationaal voetbalseizoen en zulks na de draagwijdte van het hiernavolgende verzoek grondig te hebben overwogen, zou ik verkiezen dat de Koninklijke Belgische Voetbalbond in de toekomst op mij geen beroep meer zou doen voor zijn vertegenwoordigende elftallen.
Ter rechtvaardiging van mijn verzoek, veroorloof ik mij er enkele overwegingen aan toe te voegen. En allereerst deze met betrekking tot de ervaring die ik heb opgedaan ter gelegenheid van de eindbeurt van de Wereldbeker in Mexico. Reeds verscheidene weken voor de afreis naar Mexico en tijdens het verblijf in Mexico zelf, heb ik duidelijk kunnen aanvoelen dat het er werd op aangelegd voor mij een ongunstige stemming te scheppen. Meer zelfs, men liet duidelijk doorschemeren dat ik aldaar alleen een veroordeling had te verwachten, om het even welke mijn verrichtingen in de wedstrijden er zouden zijn.
Ik heb, helaas, moeten vaststellen dat die stemming, aangestookt door bepaalde personen, onverbiddelijk voor mij is geweest. Zo onverbiddelijk zelfs, dat die personen er in Mexico
niet voor teruggedeinsd zijn, in het openbaar, schandelijke roddelpraat over mijn familiaal leven te vertellen.
In verband met mijn selectie voor Mexico betreur ik trouwens ten zeerste dat zekere verantwoordelijken voor het nationaal elftal een totaal gemis aan eerlijkheid tegenover mij
hebben betoond, eerlijkheid die in de gegeven omstandigheden hoogst wenselijk ware geweest en waarop ik meen het volste recht te hebben.
U zal dan ook begrijpen dat het ’’klimaat” van het nationaal elftal voor mij totaal ongeschikt is geworden om me in de toekomst nog met voile concentrate en overtuiging — des
te meer omdat ik overtuigd ben dat mij nopens mijn verrichtingen tijdens de Wereldbeker niet het minste verwijt kan worden gemaakt — in te zetten. Ik wens de rol van ’’zwart schaap” en verantwoordelijke voor alles wat in Mexico is misgelopen, niet meer verder te spelen.
Ik ben overtuigd dat ik met dit verzoek tegemoet kom aan de wens die door zekere bondsleiders nadrukkelijk werd geuit en die er toe strekt mij aan de kant te zetten op een
niet bijster elegante manier. Ik stel er nochtans prijs op die leiders, die mi] in het verleden hun vertrouwen hebben geschonken, mi]n dank en erkentelijkheid te betuigen. Ik bewaar veel aangename herinneringen aan het grootste gedeelte van mijn loopbaan als Rode
Duivel. Ik wens trouwens de nationale ploeg voor de toekomst veel succes toe en ga er fier op 56 maal de nationale trui te hebben gedragen.
Het ligt in mi]n bedoeling de pers kennis te geven van het met deze brief aan u gericht verzoek. Om eventuele moeilijkheden te vermijden, vernam ik graag het standpunt van
het Uitvoerend Comité terzake.
Inmiddels verblijf ik,
Geachte Heren Voorzitter en Leden van het Uitvoerend Comité,
Met hoogachting
(ondertekend) Paul Van Himst
Roddels
Wat de Anderlechtman vooral dwars zat, waren roddels over zijn privéleven. Aan de pers vertelde hij: ‘Het is me geenszins om een stunt te doen. Ik meen het in volle ernst. Ik wil eerlijk spel spelen. Ik beleefde er niet het minste genoegen meer aan international te zijn. Ik betreur niets en daarmee basta.’
De voetbalbond zat verveeld met de affaire. ‘Men moet deze zaak zien als een geschil tussen werkgever en werknemer’, klonk het. ‘Als een werknemer zijn ontslag aanbiedt, betekent zulks dat hij er echt genoeg van heeft. Dan laat men hem beter vertrekken.’
Bondscoach Raymond Goethals hield er gelukkig een andere mening op na. ‘We kunnen ons niet de weelde veroorloven spelers als Van Himst en Puis zo maar af te schrijven.’
Van Himst moest uitleg komen geven bij de Technische Commissie. Er woedde een interne machtsstrijd tussen de bobo’s, maar Roger Petit (de toenmalige sterke man van Standard) nam het voor Pol op en vroeg hem te willen nadenken over een terugkeer bij de toenmalige Witte Duivels.
Twee dagen nadat hij was verschenen voor de Technische Commissie beleefde Van Himst een gruwelmiddag op de Klokke: 4-0 voor Club Brugge. ‘Het publiek kan meedogenloos zijn’, moest hij constateren. ‘Het was zo erg dat een paar Brugse spelers zich voor hun publiek kwamen verontschuldigen.’
De Rode Duivels verloren hun eerste partij zonder het Anderlecht-duo met 1-2 van Frankrijk. Weer was het Petit die het opnam voor de spelers van ‘de aartsvijand’: ‘Het is bewezen dat men niet zo gemakkelijk Van Himst en Puis vervangt’, zei hij. ‘Men heeft deze spelers te snel in diskrediet gebracht.’
De eerste opdracht in de voorronde voor het EK ’72 tegen Denemarken werd zonder Van Himst gewonnen (2-0), maar overtuigend was het niet. Bondsvoorzitter Louis Wouters probeerde tijdens een etentje het paars-witte duo te overtuigen in nationale dienst terug te keren. Nadien volgde een onderhoud met bondscoach Raymond Goethals en René Hoste, de Gentse voorzitter van de Technische Commissie.
Het eerste gesprek tussen Van Himst en Goethals was echter een valstrik van het weekblad ‘Sport 70’. Van Himst voelde zich dan ook in de val gelokt. Willens nillens kwam het tot een gesprek. Hij had de indruk dat Goethals nooit echt zijn verdediging opnam en niet eerlijk was tegenover hem. ‘ofwel ben ik de beste, ofwel niet’, zei Van Himst. ‘Heeft men vertrouwen in je, dan stelt men je op. Maar is het andersom, dan moet men als trainer de moed hebben het de speler te zeggen. En niet achteraf de speler afvallen. De verantwoordelijken moeten hun spelers verdedigen zoals het hoort. Ik voelde me in de steek gelaten.’
De kou was uit de lucht. In januari 1971 belandde een briefje met één kort zinnetje in de Guimardstraat: ‘Stel me weer ter beschikking van de nationale ploeg.’
Het kwalificatieduel op Sclessin tegen Schotland op 3 februari betekende de terugkeer van Van Himst. Samen met Wilfried Van Moer werd hij de grote uitblinker: 3-0. Het Luikse publiek zong: ‘Allez Popol, Allez Popol’.
Willie
Als bondscoach werd Van Himst twee keer geconfronteerd met spelers die afhaakten. Doelman Gilbert Bodart was het amateuristisch sfeertje rond de Rode Duivels zat en bedankte voor de eer om onder Van Himst te werken. Hij speelde zijn twaalfde en laatste interland op 6 september 1995 tegen Denemarken (1-3 verlies).
Marc Wilmots haakte vooral af vanwege het bondsbeleid. Na het WK 1994 hield hij het voor bekeken. Hij had vooral kritiek op het naturalisatiebeleid, maar benadrukte dat dit niets met racisme te maken had. ‘Wie dat denkt, kent mij niet’, aldus ‘de Willy’. ‘Ik heb niets tegen naturalisaties die de betrokkenen de kans bieden om zich in onze samenleving te integreren. Enzo Scifo is een echte Belg, hij werd hier geboren en zijn ouders wonen al tientallen jaren in Henegouwen. Zijn naturalisatie was een natuurlijk proces. Maar wat met Josip Weber en Luis Oliveira gebeurde, was niet zo natuurlijk. Ik heb respect voor die jongens, als mens en als voetballer, dat is het punt niet, maar de Belgische voetbalbond drong gewoon uit commerciële overwegingen aan op hun naturalisatie. Zodra ze hun Belgische identiteitskaart hadden, werden andere jongens die hard hadden meegewerkt om België naar het WK te loodsen, zoals ik, genadeloos van de kaart geveegd.’
De verloren wedstrijd op het WK tegen Saudi-Arabië was de druppel die de emmer deed overlopen. ‘Die avond besliste ik om nooit meer voor de nationale ploeg te spelen zolang Van Himst bondscoach was.’
Het vertrek van de bondscoach betekende – zoals bij Courtois – de terugkeer van Wilmots als international. Op 14 december 1996 haalde Wilfried Van Moer hem terug voor een Derby der Lage Landen (0-3 voor Oranje).
Bronnen:
Charles Baete en Vic Vermeir, Paul van Himst, op gouden schoenen
Pierre Bilic, De Goden van Standard
François Colin, De Rode Duivels 1900-2014
François Colin en Raf Willems, Top 1000 van het Belgische voetbal
Geert Lambaerts en Dominique Pacquet, De grote encyclopedie van de Rode Duivels
