De Champions League met zijn nieuwe formule (het zogenaamde Zwitserse model) is in zijn eerste jaargang een meevaller gebleken. De spanning aan de slotavond van de poulefase was nooit groter. Toch is het afwachten of dit te danken is aan het nieuwe format. Het falen van een aantal topclubs kan toeval zijn of te wijten zijn aan een foute inschatting van de nieuwe formule. Hoe dan ook, alleen mensen die werkelijk geen verstand van voetbal hebben kunnen overwegen het Zwitserse model naar de nationale (lees Belgische) competitie te transfereren.
We staan voor een unieke voetbalavond. Achttien wedstrijden die op hetzelfde moment afgewerkt worden en elk doelpunt kan een invloed hebben op een aantal andere matchen. De eindeloze ranglijst kan elke minuut door elkaar worden geschud. Waar moet je naar uitkijken? Het kan overal gebeuren. Supporters zullen hun club volgen, maar alle anderen kunnen beter thuis in de zetel zitten dan naar een stadion te trekken.
In zestien van de achttien wedstrijden staat er nog iets op het spel. Dat hebben we nooit eerder meegemaakt in de Champions League. In het oude format waren een aantal ploegen al na vier van de zes wedstrijden zeker van kwalificatie voor de knock-outfase. Opvallend is dat dit keer zelfs een aantal van de grootste namen van het huidige Europese voetbal nog in onzekerheid verkeren. Dat geldt in eerste instantie voor Manchester City, de winnaar van twee seizoenen terug, en Paris Saint-Germain, halvefinalist vorig jaar. Borussia Dortmund, finalist van 2024, Bayern München, Real Madrid, de bekerhouder, en Juventus riskeren twee wedstrijden extra te moeten spelen. Geen prettig vooruitzicht nu de kalender al overvol is. Het betekent immers vier Europese duels meer dan vroeger.
Minpunten
En dan komen we meteen aan de minpunten van het Zwitserse model. Vier matchen meer voor al overbelaste spelers. Echte topclubs hebben nog ruimere kernen nodig. Geen probleem, want er valt (nog) meer te verdienen in de Champions League. Waardoor de nationale verhoudingen nog meer scheef dreigen getrokken te worden. Vandaar de oproep die ik al enkele keren heb gedaan: wie Champions League speelt, krijgt geen geld meer uit de nationale tv-pot. Deelneming aan het miljoenenbal is de beloning. Noem het een solidariteitsbijdrage (grapje).
‘Meer wedstrijden, meer vermoeidheid, meer vergissingen, meer drama. Maar meer kwaliteit en lange termijn oplossingen?’, schreef The Independent. Meer wedstrijden betekent dat je meer spelers nodig hebt en om die te kunnen betalen, heb je weer meer wedstrijden nodig. Eindeloos.
De 4-2 van Paris Saint-Germain-Manchester City en de 4-5 van Benfica-Barcelona van vorige week doen de slappe matchen van de maanden voordien vergeten. Hier heeft iedereen het over de geweldige campagne van Club Brugge, maar is vergeten hoe saai de duels tegen onder andere Aston Villa en Juventus waren.
De zwakte van het huidige format is dat je maandenlang niet weet naar wat je zit te kijken. Alleen ‘diehards’ weten na twee duels nog wie de zes volgende tegenstanders van hun club zijn. Voor gewone voetballiefhebbers is elke affiche een verrassing. Je kijkt nergens nog naar uit en nergens van op, omdat je de consequenties niet kent.
Haast
Vraag is ook of de spanning in deze eerste vernieuwde jaargang toeval is of niet. De mindere prestaties van clubs als PSG, Bayern München en vooral Man City is geen toeval. Ze blijken ook in eigen land een stuk kwetsbaarder (Bayern vorig seizoen). Misschien hebben ze zich ook mispakt aan de berekeningen van de wiskundige bollebozen, die dachten dat acht punten – misschien zelfs zeven – zouden volstaan om door te gaan.
Vroeger werd geprobeerd zo snel mogelijk de volgende ronde veilig te stellen, zodat er nog één of twee matchen overbleven waarin met de rem op kon worden gespeeld of waarin een aantal sterkhouders op de bank konden blijven. Nu lijken veel coaches gedacht te hebben dat er geen haast bij was om punten te sprokkelen. Acht punten uit acht wedstrijden: kat in het bakkie. Alleen, acht volstaat niet en daardoor moet je tot de laatste speeldag aan de bak.
Woensdagavond wordt een geweldige avond, maar laat ons niet vergeten dat we zeven speeldagen achter de rug hebben waarin we geen idee hadden hoe de meeste ploegen er voor stonden: hoeveel punten hadden ze nog nodig? Tegen wie moesten ze nog spelen?
Het wordt afwachten wat de kijkcijfers zullen zeggen, maar er waren halfweg de competitie in meerder landen signalen dat die een stuk lager uitvielen dan verwacht. Als dat de algemene trend blijkt, kan je onmogelijk van een succes gewagen.
Fair
Het is dus nog enkele jaren te vroeg om conclusies te trekken. Vreemd dan ook dat in eigen land sommige voetballeiders het in het dwaze kop kregen om te denken dat het Zwitserse model een idee was om over te nemen voor de nationale competitie. Om te beginnen is het geen eerlijk systeem. Niet iedereen speelt tegen iedereen. Wat een minimale voorwaarde zou moeten zijn voor een faire gang van zaken in een sport waar het toeval al zo’n grote rol vervult. Maar voor sommigen draait het echt ALLEEN om geld.
