Marco van Basten is vandaag zestig jaar geworden, zijn laatste goal ligt al meer dan 41 jaar achter ons. Na een lijdensweg met zijn rechterenkel vanaf december 1986 geeft San Marco in augustus 1995 de hoop op, ruim twee jaar na zijn laatste wedstrijd Ingelijst blijven de wonderschone treffers die Van Basten maakte voor Ajax, Milan en Oranje.
De weemoed naar Marco van Basten blijft verankerd in herinneringen aan prachtige goals na wervelende rushes, stijlvolle omhalen. met het hoofd en met beide voeten. Hieronder een greep uit zijn meesterwerken:
9 november 1986, Amsterdam, Eredivisie, 15e ronde. Ajax – FC Den Bosch 3-1.
In de stijl van hoogspringer Dick Fosbury zweeft Marco van Basten horizontaal door de lucht. De ‘Van Basten-flop’ resulteert in een fabelachtig mooie treffer. Ruim anderhalve meter boven de grond, achterover hangend, zwiept hij de bal, ogenschijnlijk getimed en keihard, naar de nok van het doel. ‘Een doelpunt dat in m’n top-vijf thuishoort, We trainen er wel eens op, maar dan meer om te dollen. Nu stak ik m’n hand op naar Jan Wouters die wist hoe ik ‘m wilde hebben. Als hij dan stijf het kruis ingaat is dat fantastisch. Evenzogoed vlieg-ie 29 meter over’, beschrijft Marco van Basten zijn doelpunt dat nog wekelijks te zien valt op tv.
21 juni 1988, Hamburg, Euro 1988, halve finale. West-Duitsland – Nederland 1-2.
Nooit is de zomer voor Oranje zo mooi begonnen als op 21 juni 1988. ‘Een heerlijke goal’, jubelt Rinus Michels, de bondscoach die bij de start van het EK nog meende Van Basten op de reservebank te kunnen houden. .De goal valt in de slotminuut nadat eerst Ronald Koeman en vervolgens Jan Wouters de weg door de Duitse linies hebben gevonden. Met een sublieme beweging laat Van Basten zijn directe tegenstander Jürgen Kohler naar lucht happen en doelman Eike Immel vergeefs uitvallen. ‘In zo’n wedstrijd verdient niemand meer in de laatste minuut te winnen’, bromt de Duitse bondscoach Franz Beckenbauer.
25 juni 1988, München. Euro 1988, finale. Nederland – Sovjet-Unie 2-0
‘Het doelpunt van de eeuw. Misschien is het niet de mooiste treffer die ik in mijn leven heb gezien, maar wel de allermoeilijkste’, vindt Franz Beckenbauer,. Het kunstwerk van Marco van Basten brengt Oranje op 2-0, op de troon van Europa. De schutter etaleert optimale lichaamsbalans, durf en trefzekerheid. Al die kwaliteiten verenigt hij in een wervelende actie vanuit een meetkundig bijna onmogelijk scherpe hoek. Twaalf meter bezijden het doel, op vijf meter van de achterlijn.
Het doelpunt in de negende minuut van de tweede helft symboliseert drie kwaliteiten van Oranje. Alexandr Zavarov, de Sovjet-uitblinker van de eerste helft, verspeelt de bal aan Adri van Tiggelen. Bijna automatisch volgt zijn pass op Arnold Mühren. Diens cross-voorzet over veertig meter krijgt de zuiverheid van een lange-afstandsraket. Het projectiel van Van Basten slaat in als een granaat.
19 april 1989, Milaan. Champions League, halve finale. AC Milan – Real Madrid 5-0
Gullit, Rijkaard, Van Basten – alle drie Nederlanders van AC Milan dragen bij aan de score. Marco van Basten is vier minuten na de rust als derde aan de beurt. Zijn wonderschone treffer (4-0), waarmee hij tevens Europa Cup-topscorer wordt, is een waar meesterwerk uit de Hollandse School. Alle drie hebben een aandeel in de vloeiende driehoeks-combinatie: Rijkkaard met een dieptepass, Gullit met zijn breedtepass op Van Basten, die voor een passende voltooiing zorgt.
25 november 1992. Milaan.Champions League. Groepsfase. AC Milan – IFK Göteborg 4-0.
De chronische pijn aan zijn rechterenkel is voor even verdreven, nog maar een half jaar vóór zijn allerlaatste wedstrijd. ‘Ik geef hem een 9,5, alleen maar omdat perfectie niet bestaat’, zegt Milan-coach Fabio Capello nadat Marco van Basten alle vier goals heeft gemaakt bij de 4-0 zege op IFK Göteborg. Van Basten scoort twee keer met links, vanaf de penaltystip en met een gestroomlijnde omhaal naar de linker benedenhoek.
Een maand later moet hij opnieuw rust nemen. Pas eind april 1993 volgt de comeback. Maar de enkel wil niet meer. In de (verloren) finale van de Champions League tegen Raymond Goethals’ Olympique Marseille blijft Fabio Capello tot vijf minuten voor het einde vertrouwen op de snelheid en spitsvondigheid van Van Basten. Dan is het voorbij. Eenzaam sjokt hij het veld af. Drie operaties verder en ruim twee jaar later kondigt Marco van Basten het einde van zijn carrière aan. San Siro huilt.
