De Klassieker, de halfjaarlijkse confrontatie tussen Feyenoord en Ajax, mag zondag niet doorgaan. De Rotterdamse burgmeester Aboutaleb, verantwoordelijk voor de veiligheid, acht de risico’s te groot nu de politie had aangekondigd demonstratief weg te blijven rond de Kuip. De politie besloot daartoe als onderdeel van de vakbondsacties rond voetbalwedstrijden. Voetbal is hun drukmiddel om bij het nieuwe kabinet onderhandelingen af te dwingen over het gewenste vroegpensioen.
Feyenoord – Ajax had de vijfde wedstrijd Eredivisie-wedstrijd in dit seizoen moeten worden zonder bijstand van de politie. Bij de voorgaande vier wedstrijden leverde dat nergens problemen op, ook niet met de honderden Ajax-fans bij de (verloren) wedstrijd tegen NAC Breda. Het was geen thema, er werd nauwelijks gesproken of geschreven over de arbeidsomstandigheden van politiemensen. Nu de Klassieker door een verbod wordt getroffen gaan de ogen wel open; bij zowel voetbalsupporters als in het dagelijks leven.
Al jarenlang beperkt de inzet van de politie in het Nederlandse betaald voetbal zich tot toezicht op de openbare orde buiten de stadions. Daarbinnen ligt de verantwoordelijkheid bij de clubs en hun stewards en beveiligers. Bij een wedstrijd tussen Feyenoord en Ajax gelden andere wetten, ook al worden bij deze wedstrijden sinds 2009 al aanhangers van de bezoekende club geweerd. Met name in Rotterdam is daarmee nog lang geen rust gegarandeerd.
De spelersbus van Ajax vormde bij menige wedstrijd in de Kuip al een mikpunt voor heethoofdige fans. Waterkanonnen, speciaal aangevoerd vanuit Duitsland, moesten voorkomen dat de bus werd belaagd met stenen en vuurwerk, zoals dat eerder het geval was. Bij de vorige editie, in april van dit jaar, werden nep-bussen ingezet om de onherkenbare spelersbus via een speciale omleidingsroute het stadion binnen te loodsen. Alleen al om een veilige rit van Ajax vanuit Amsterdam naar de Kuip te kunnen waarborgen, moesten enkele honderden politieagenten worden opgeroepen. Toen de wachtende fans in de gaten hadden dat Ajax al binnen was, werd er vuurwerk naar de politie gegooid waarop de waterwerper in actie kwam. Zonder politie zou zondag een extra risico dreigen omdat fans uit Amsterdam dan hun kans schoon konden zien confrontaties rond de Kuip aan te gaan.
APARTE WEDSTRIJDEN
Nadat de vier voorgaande wedstrijden zonder politie probleemloos verliepen, maar ook zonder noemenswaardige aandacht voor hun afwezigheid, maken de vakbondsacties nu wel de discussie los. Want nu gaat het niet om zomaar een verboden wedstrijd, nu gaat het om dé Klassieker.
Het is een term die in Nederland alleen van toepassing wordt verklaard op altijd aparte wedstrijden als die tussen Ajax en Feyenoord, op de duels tussen twee clubs die respectievelijk 36 en 16 keer kampioen van Nederland zijn geworden. Hun wedstrijden tegen PSV, 25-voudig kampioen, krijgen geen aparte benaming, behalve dan dat ze op voorhand altijd wel ‘toppers’ worden genoemd.
SINDS INVOERING BETAALD VOETBAL
Tot de invoering van het betaald voetbal in Nederland, in 1954, kregen de wedstrijden tussen Feyenoord en Ajax nooit het etiket van Klassieker opgeplakt. In de tijd dat voetbal in Nederland (officieel) aan amateurs was voorbehouden, omvatte het competitiebestel zes overwegend regionaal ingedeelde Eerste Klassen en speelden Feyenoord en Ajax gescheiden van elkaar in aparte klassen. De zes districtskampioen streden vervolgens in een aparte competitie om de landstitel. Het begrip Klassieker verscheen alleen in de kranten als er een derby werd gespeeld; tussen bijvoorbeeld Feyenoord en Sparta, tussen PSV en Eindhoven, tussen Vitesse en Quick Nijmegen. Veelal waren het wedstrijden zonder buitensporige opwinding, zonder dat politie hoefde in te grijpen.
MEDIA-SPEKTAKEL
Zodra de hedendaagse Klassieker zich aandient, barst in de media een spektakel los. ‘De Klassieker is overal’, trompetterde tv-zender ESPN vorige week al. Gebruikelijk is dat in veel kranten dagenlang vooruit wordt geblikt, tot in het overdrevene toe. Dan doen de media in Nederland niet meer onder voor de wijze waarop de sportkranten en tabloids in Italië, Spanje en Engeland naar derby’s en historische confrontaties toeleven.
Zo worden wel steeds nadrukkelijker de sentimenten gevoed bij supporters en laait de rivaliteit op. Verwonderlijk is het dan ook niet dat de politievakbonden de wedstrijd tussen Feyenoord en Ajax aangrijpen om de publieke opinie te bespelen en dat het nationale topvoetbal dan een aantrekkelijk podium is.
SINDS JAREN TACHTIG
Zo gaat het al tijden lang. Sinds de jaren tachtig al kiezen politievakbonden bij conflicten met de werkgever voor dit drukmiddel. Diverse keren zijn daarom wedstrijden uitgesteld. In sommige gevallen ook volgde overleg waarna een speelverbod werd opgegeven.
KNVB en clubs leggen zich morrend neer bij het machtswoord van de overheid. Supporters willen er geen begrip voor opbrengen. Matthijs Keuning van Supporterscollectief Nederland vindt het na vier keer dit seizoen wel genoeg voor het voetbal: ‘We gunnen iedereen een goede baan en voorwaarden, maar het is jammer dat wij worden betrokken in een cao-conflict waarmee we niets te maken hebben. De ervaringen bij de eerdere wedstrijden laten zien dat het prima kan zonder veel politie. Maar ik snap dat Feyenoord tegen Ajax een ander soort wedstrijd is.’
’Het is erg jammer dat het voetbal betrokken wordt bij de onderhandelingen van vakbonden’, reageerde de KNVB, wijzend op de miljoenen die de clubs steken in de beveiliging rond wedstrijden. Die reactie valt slecht bij Nine Kooiman van de Nederlandse Politiebond, die al vanaf januari in onderhandeling is over de arbeidsvoorwaarden. In het AD zegt zij: ‘Dat agenten zo worden weggezet, vind ik op zijn zachtst gezegd niet chic. Als je kijkt dat wij altijd dienend zijn voor de hele samenleving en ook bij voetbalwedstrijden, dan zou een steunbetuiging hier meer op zijn plaats zijn.’
