Vijf ronden voor het eind van de Eredivisie spelen Ajax en PSV nog slechts om de troostprijzen. Zondag gaat het in Eindhoven om de tweede plaats, op 30 april volgt een herhaling met als inzet de KNVB-beker. In een succesvolle achtervolging van Feyenoord gelooft niemand meer. Zonder play-offs – gelukkig – wordt er in Nederland recht gedaan aan de sportieve verhoudingen. De Rotterdammers hoeven dus niets in te leveren van hun voorsprong die nu 8 punten bedraagt.
Vier weken geleden nog maar had de situatie heel anders kunnen worden. In het duel tussen Ajax en Feyenoord had Mohammed Kudus in de slotfase bij de stand 2–2 de winnende goal van Ajax op een dienblad liggen. Bij winst was Ajax met een beter doelsaldo op kop gekomen. Een ‘wereldredding’ van Timon Wellenreuther voorkwam dat. Enkele minuten later kantelde neo-international Lutsharel Geertruida de score in Rotterdams voordeel: 2-3 en 6 punten voorsprong.
Terwijl Feyenoord schijnbaar onverstoorbaar naar het kampioenschap ijlt, klopt voetbalzender ESPN het competitieduel tussen PSV en Ajax twee weken lang op dé Nederlandse topper, alsof het nog om de titel gaat. Feyenoord-icoon Willem van Hanegem ergert zich gruwelijk daaraan. In zijn wekelijkse column in het AD liet hij maandag zijn irritatie de vrije loop.
Van Hanegem: ‘Laten we ons niet te veel van PSV-Ajax voorstellen en ons niet gek laten maken door de televisiezender die net doet alsof de Champions League-finale zondag in Eindhoven wordt afgewerkt. Deze twee ploegen staan een straatlengte achter Feyenoord, dat dit seizoen is begonnen met een vrijwel volledig nieuw elftal. Dan weet je: Ajax en PSV hebben het gewoon heel slecht gedaan.’
SALARISHUIS
Sportieve eer is voor Ajax én PSV nauwelijks verbonden aan de tweede plaats. De twee clubs staan als nummers 2 en 3 genoteerd met een gelijk puntentotaal en een doelsaldo dat Ajax ‘slechts’ 7 goals voorsprong biedt. Alleen de tweede plaats geeft recht op het toelatingsbewijs tot de voorronden van de Champions League, dé mogelijkheid om zich alsnog te verzekeren van tientallen miljoenen. Beide clubs hebben hun salarishuis met miljoenen aan jaarsalarissen zover uitgebouwd dat Europese inkomsten noodzakelijk zijn geworden in de financiering.
Ruwweg het drievoudige van wat er in de Europa valt te verdienen, levert de Champions League op. Het missen van de Champions League in combinatie met het uitblijven van vette transfers was voor PSV aanleiding om in het najaar technisch directeur John de Jong te ontslaan. Bij Ajax moest coach Alfred Schreuder opkrassen na uitschakeling in de Champions League.
PERSPECTIEF SPELERS
Het niet halen van het hoogste niveau in Europa kan ook meespelen bij het maken van keuzes door de spelers. Xavi Simons, de absolute smaakmaker van PSV, Santiago Giménez, een van de vele revelaties bij Feyenoord, en Mohammed Kudus (Ajax) laten hun toekomst niét door een nog jaren doorlopend contract bepalen. Hun perspectief bij grotere clubs, financieel én sportief, vinden zij, en hun makelaars, belangrijker.
Volgend seizoen zal de Eredivisie meer kansen bieden als lanceerplatform richting Europa. De prestaties van met name Ajax, Feyenoord en AZ hebben Nederland vooruitgebracht op de ranglijst die bepalend is voor het aantal deelnemersplaatsen per land. Achter Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk is Nederland nu verzekerd van de zesde plaats. Daardoor promoveren in 2024 twee Nederlandse clubs rechtstreeks naar de groepsfase van de Champions League en krijgt nummer 3 via de voorronden een kans daarop. Naar het zich laat aanzien zal dat ook voor het seizoen 2025-2026 het geval zijn.
AJAX TIENDE
De opmars, vanaf de 14e plaats in 2018, is in de Nederlandse media soms jubelend begeleid als de ‘coëfficiënten-polonaise’. Trainers als Erik ten Hag (met Ajax) en Arne Slot (met AZ en Feyenoord) hebben in belangrijke mate bijgedragen aan de Europese puntenoogst van Nederlandse clubs. Doorslaggevend voor de positie van Nederland in Europa blijven vooralsnog zeker de resultaten van Ajax. Op de Europese ranglijst van alle clubs staat Ajax nu nog als nummer 10 geposteerd, ruim vóór Feyenoord (34), AZ (37) en PSV (40).
De tiende plaats van Ajax is een mooi eerbetoon aan glansrijke tijden. De positie van PSV, als vierde Nederlandse club, weerspiegelt de Europese neergang van de club uit Eindhoven. Voor beide clubs is het seizoen zo teleurstellend verlopen dat de tweede plaats gezien de onderlinge competitieverhoudingen nog als een succes zal worden omarmd.
