‘Goalplayers’, zo worden doelverdedigers genoemd door Frans Hoek, de keeperstrainer van Oranje op het WK. Frans Hoek (66) verheft keepen graag tot academische wetenschap. Hij hecht aan de term goalplayer, om zo te benadrukken dat de keeper als één van de elf veldspelers moet worden gezien.
Waar Louis van Gaal gaat, volgt Frans Hoek hem al zo’n dertig jaar. Het vertrouwen van Van Gaal in Hoek is zo groot dat hij ook alle communicatie met de keepers overlaat aan zijn trouwe secondant. Dan staat de keeper dan toch weer apart van de veldspelers. In de omgang met de vijf genomineerde doelverdedigers schoof Louis van Gaal eind vorige week zelfs zijn zelf-bezongen principe van de ‘Totale Mens’ opzij.
Van Gaal oordeelde het niet nodig om via Face Time aan Jasper Cillessen persoonlijk uit te leggen waarom hij – als de veruit meest ervarene – ditmaal niet tot de drie keepers in de Nederlandse WK-selectie behoort. Hij liet het aan Hoek over om de 33-jarige doelman te informeren. ,,De communicatie met de keepers loopt altijd via Frans Hoek. Daar ga ik niet tussen zitten. Ik had mijn tijd hard nodig om in anderhalf elf veldspelers uit te leggen waarom waren afgevallen voor het WK”, aldus Van Gaal.
In de aanloop naar het WK was een jaar lang nooit duidelijk bij welke doelman de voorkeur lag van Van Gaal (en Frans Hoek). Een roulette leek het wel. Achtereenvolgens verdedigden Justin Bijlow, Jasper Cillessen, Mark Flekken, nog eens Jasper Cilllesen en Remko Pasveer het doel. Bij het beslissende duel om WK-kwalificatie, thuis tegen Noorwegen (2-0), speelde Cillessen een belangrijke rol.
GEVOELIG
De afwijzing voor het WK viel bij Cillessen vorige rauw op het dak. Een persoonlijk woord van Van Gaal had in dit geval wel op zijn plaats geleken, zeker gezien de gevoeligheid die aan de beslissing verbonden was. Het was zowat de enige keuze binnen het WK-aanbod die discussie opriep, vooral omdat geen van alle vijf zich op voorhand zeker mocht wanen van een plek in de Oranje-selectie. Aan de keuze voor Cillessen twijfelde niemand.
Wat er dan toe leidde dat Cillissen toch werd geschrapt, liet Van Gaal slechts in verhulde bewoordingen doorschemeren. ,,Je kiest niet in alle gevallen voor de beste spelers. Bij een vergelijking geeft het naast de individuele kwaliteiten de doorslag of je ook een teamplayer bent”, zei Van Gaal. Of die afweging bij Cillessen een rol speelde, wilde hij niet concreet zeggen. Arnaut Danjuma Groeneveld (Villarreal) kreeg wel rechtstreeks van de bondscoach te horen dat hij onder meer was afgevallen omdat hij te veel op zichzelf opereerde bij samenkomsten van Oranje, zich ’niet sociaal genoeg’ gedroeg.
STRAFSCHOPPEN
Sinds de kwartfinale op het WK van 2014 draagt Jasper Cillessen het imago met zich mee dat hij de groepsgeest wel eens wil verstoren als het niet naar zijn zin verloopt. Op advies van Frans Hoek verving Van Gaal destijds zijn eerste keeper na bijna 120 minuten, kort voordat strafschoppen tegen Costa Rica de beslissing moesten brengen. Tim Krul werd daarvoor ingezet, een winstgevende wissel zo bleek, terwijl Cillessen aan de zijkant alle flessen omver schopte die hij kon raken. Dagenlang was Cillessen niet te genieten, totdat hij in de halve finale tegen Argentinië toch weer de voorkeur kreeg. Toen het ook daarin met strafschoppen eindigde had Van Gaal zijn wissels al verbruikt, maar lukte het Cilllessen niet de Krul-rol te grijpen.
Aan zijn positie als eerste keeper veranderde aanvankelijk niets na het WK van 2014. De keus viel meestal op Cillessen zodat hij nu met 63 interlands na Edwin van der Sar en Hans van Breukelen de derde keeper op de ranglijst van Oranje is. Hij ontbrak wél op het EK van vorig jaar. Frank de Boer greep een kortstondige covid-infectie aan om hem buiten de selectie te houden.
Die beslissing gaf voedsel aan de bedenkingen over Cillessen, maar onder Van Gaal keerde de keeper toch terug, wat zijn criticasters inspireerde tot nieuwe munitie. ,,Cillessen is een naar mannetje, hij is oncollegiaal”, oordeelde oud-international Rafael van der Vaart de afgelopen maanden over de doelman, die in de zomer terugkeerde bij zijn oude club NEC Nijmegen en daar dit seizoen doorgaans een solide indruk maakt, goed genoeg om als eerste keeper mee te gaan naar Qatar.
MIKPUNT
In dezelfde trant als Van der Vaart liet ook Wesley Sneijder, eveneens voormalig collega-international, zich uit. Zo werd Cillessen mikpunt in een nationale discussie, zonder dat Louis van Gaal daardoor beïnvloed leek te raken. Twee maanden geleden nog maar maakte de NEC-goalie deel uit van de Oranje-selectie, als reserve ditmaal. Van Gaal vond het tijd om de inmiddels 39-jarige Ajax-keeper Remko Pasveer een kans te bieden in twee interlands voor de Nations League.
Nu het WK nabij is voelt Louis van Gaal er kennelijk niet voor zijn management-kwaliteiten aan te wenden om de discussie over Jasper Cillessen tot bedaren te brengen. Hij zocht geen contact met de keeper, die zelf nog gist naar oorzaken van de plotselinge wending. ,,Ze hebben mij nooit argumenten genoemd die duidelijk maken waarom ik niet in de groep zou passen. Ik heb wat dingen gehoord van Frans Hoek, maar mij is het niet duidelijk. Ik ben drie jaar tweede keeper geweest bij Barcelona, daar heb ik nooit een probleem gehad. Hetzelfde gold voor mijn drie jaar bij Valencia als ik daar niet speelde. Hoezo kan ik dan niet omgaan met de rol van tweede keeper?”, reageerde Cillessen.
MARK FLEKKEN
Niet alleen de afwezigheid van Cillissen in Qatar is verrassend. Ook Mark Flekken, eind vorig seizoen vol trots door Van Gaal en Hoek gelanceerd, is ineens weggestreept. Zijn status als doelman van de huidige Duitse nummer 2 Freiburg, met de meeste clean sheets in de Bundesliga, telt niet. Andries Noppert, de 2.03 meter lange doelman van sc Heerenveen, mag daarentegen zonder enige interland-ervaring wel mee naar Qatar, vermoedelijk om zo nodig zijn lange armen uit steken als het tot een strafschoppenserie komt.
Wie wordt dan Oranje’s eerste keeper op het WK? Remko Pasveer heeft rugnummer 1 toegewezen gekregen. Een vingerwijzing? Met slechts zes interlands op zijn cv bezit de 24-jarige Feyenoord-keeper Justin Bijlow de meeste ervaring in Oranje. Bijlow, vaak blessuregevoelig, maakt de laatste weken een prima indruk en gedijt in het doel van de nieuwe koploper van de Eredivisie nadat hij in september niet eens tot de drie geselecteerde doelverdedigers behoorde.
‘MENTAAL PROLEEM’ BIJ AJAX
In de keepers-kwestie is het pikant dat Remko Pasveer zich heeft laten meeslepen in de crisis die Ajax de laatste weken doormaakt. Zeven tegentreffers in de laatste drie wedstrijden kreeg hij te incasseren, bij menig doelpunt had een keepersingreep kunnen helpen. ,,We hebben een mentaal probleem. Er moeten dingen veranderen”, zei trainer Alfred Schreuder na de 3-3 bij FC Emmen waar Ajax een 3-1 voorsprong halverwege verspeelde en met name de routiniers Tadic en Blind de indruk wekten zich niet meer willen in te spannen. Opmerkelijk was wat Steven Bergwijn zei: ,,Ik had het gevoel dat we niet wisten wat we moesten doen. Iedereen ging andere dingen doen.” Op de ranglijst zag Ajax zich gepasseerd door Feyenoord, dat de winter ingaat met drie punten voorsprong op zowel Ajax als PSV, dat het thuis tegen AZ liet afweten (0-1).
Het tobbende Ajax is met zeven spelers ruim vertegenwoordigd in de Oranje-selectie op het WK. Ze zullen daar belangstellend afwachten welk lot Schreuder in Amsterdam wacht. Ondertussen moet Van Gaal hun moreel opkrikken en zijn heilige geloof in titelkansen overbrengen met zijn credo: ‘Wij maken een grote kans om wereldkampioen te worden’.
