Met de komst van de VAR is in het Nederlandse voetbal vrij geruisloos het strenge oog van de KNVB-waarnemer gesloten. Nooit meer horen we nog van een onderzoek dat ná de wedstrijd door de tuchtcommissie werd ingesteld op basis van de rapportages en tv-beelden. Rapporteurs onderwerpen zich tegenwoordig aan de VAR en wagen zich niet meer aan ingrepen achteraf.
Zondag kwamen ook de surveillanten van de KNVB op de tribune ogen te kort om vast te stellen wie zich allemaal te buiten ging bij de beschamende knokpartij waarmee het zogeheten topduel Ajax – PSV (1-2) ná het eindsignaal werd afgesloten.
Er vielen klappen, koppen botsten op elkaar, er werd geduwd, gescholden en getierd. Wisselspelers mengden zich in het tumult. De grensrechters probeerden een bufferzone te creëren. Maar niemand kreeg nog een gele of rode kaart voorgehouden. De video-schermen van de VAR waren bij het slotsignaal kennelijk meteen dichtgeklapt.
De behoefte aan een hard rapport voor de tuchtcommissie van de KNVB drong zich op, zo beestachtig gedroegen zich de rolmodellen van de Nederlandse topclubs, zo gênant gingen ze als relmodellen uiteen na een middagje aanstellen en schoppen. Hun voorbeeldrol negeerden ze.
Aanleiding voor de gevechten na de gong was de honende wijze waarop PSV-verdediger André Ramalho de overwinning vierde, oog in oog met de Mexicaanse Ajacied Edson Álvarez, de heethoofdigste van allemaal. Latijnse emotie en Hollandse frustratie beheersten het duel op een dag dat de bekerfinale in Argentinië na tien rode kaarten werd afgebroken.
KOOIVECHTEN
‘Kooivechten zonder kooi’, typeerde verslaggever Willem Vissers het wangedrag in De Volkskrant. Maar niemand hoefde zich gekooid te voelen, zo tolerant liet de internationaal hoog genoteerde scheidsrechter Danny Makkelie veel fysiek én verbaal geweld begaan. ,,Ik vind dat zoiets erbij hoort”, rechtvaardigde PSV-middenvelder Joey Veerman het oproer. ,,Volgens mij waren een paar gasten van ons heel erg blij met de overwinning en konden ze dat bij Ajax niet zo waarderen. Als het bij Celtic – Rangers gebeurt, vindt iedereen het prachtig.”
Áls zich al zo’n vechtpartij voordoet in de Old Firm van Glasgow, dán zeggen ze elkaar daar tijdens de wedstrijd de waarheid; doorgaans is de vrede na afloop snel gesloten. ,,Lekker zo’n opstootje’, sprak PSV-coach Ruud van Nistelrooij in dezelfde geest nogal vergoelijkend. ,,Niet goed. Ik had liever gezien dat mijn spelers hun energie in de wedstrijd hadden gestoken”, zei zijn Ajax-collega Alfred Schreuder.
In het vooraf al opgefokte sfeertje wilde ook scheidsrechter Makkelie de animositeit niet snel temperen. De eerste confrontatie, na ruim een half uur, volgde op een charge van PSV-verdediger Armando Obispo, die zo grof ingreep dat geel een milde straf was. Bij de daarmee uitgelokte massale confrontatie kreeg alleen Álvarez geel. De remmen waren wel los.
RIVALITEIT
Wedstrijden tussen Ajax en PSV worden traditioneel gekenmerkt door buitensporige rivaliteit. In de naijver weerspiegelt zich meer dan de strijd om de landstitel tussen de twee clubs met het hoogste budget en de meeste titels. Hierin komen ook tegenstellingen aan het licht tussen de arrogantie van de Randstad en de ambitie in de economisch sterkste regio van Nederland.
Bij de wedstrijd van afgelopen zondag waren geen supporters van PSV welkom omdat zij zich bij een vorig duel in Amsterdam hadden misdragen met kwetsende en racistische scheldkoren. Het verbod bracht enkele supporters van PSV op het idee om op zaterdag voor het huis van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema te demonstreren waarbij ook haar zoon op de korrel werd genomen. ,,Niet goed”, vond PSV-directeur Marcel Brands. Tamelijk zuinig klonk dat. ,,Niet enorm schokkend. Laten we dit niet groter maken dan het is”, reageerde voorzitter Bogaarts van de supportersclub.
In de Johan Cruijff ArenA ontbrak vervolgens de gewenste sociale controle toen Ajax-fans massaal de leus ‘Alle boeren zijn homo’s’ aanhieven, speciaal bedoeld voor alles wat verbonden is met PSV, dat zelf de cult-bijnaam ‘Boeren’ uitdraagt. Scheidsrechter en stadionspeaker voelden zich niet geroepen hiertegen in actie te komen.
ALFRED SCHREUDER
Niet alleen PSV, ook spelers en coach van Ajax moesten het ontgelden vanaf de tribunes. ‘Wij willen Ajax zien’, riepen ze, gevolgd door ‘Schreuder rot op’, toen de nederlaag zich nadrukkelijker begon af te tekenen bij een 2-0 voorsprong van PSV. De Ajax-leiding werd zelfs geconfronteerd met een roep om Marc Overmars. ‘Overmars wie kent hem niet. Overmars, Overmars is een echte Ajacied’, klonk het nadrukkelijk.
Het was een sneer naar het transferbeleid van Ajax waar tal van nieuwkomers op de bank zitten en de overige nieuwelingen (nog?) lang geen adequate vervangers zijn voor Mazraoui, Martinez, Tagliafico, Gravenberch, Antony en Haller. Gerekend in verliespunten staat Ajax nog wel op kop in de Eredivisie, maar de kille uitschakeling in de Champions League heeft het vertrouwen in Schreuder aangetast. Ook bij de spelers naar het schijnt.
,,Dit is niet Ajax, dit is niet zoals wij willen voetballen”, zei Steven Bergwijn, die geen schim meer is van de aanvaller in het begin van dit seizoen. Vanaf zijn geliefkoosde linkerflank floreerde hij, totdat Schreuder besloot de voor hem naar rechts verbannen Dusan Tadic terug te brengen naar links. De indruk ontstond dat vooral Tadic zelf hierop had aangedrongen.
DUSAN TADIC
Het verval van Ajax zaait twijfel over Tadic (bijna 34), die zondag in de 80ste minuut werd gewisseld. Dat gebeurde voor de tweede keer in korte tijd en het staat haaks op de sterke wil van de aanvoerder van Ajax, die eerder nooit vervangen wilde worden. Door niet te verschijnen voor de tv-camera’s gaf Tadic extra voedsel aan het vermoeden dat het binnen de spelersgroep en in de relatie met Schreuder flink rommelt bij Ajax.
Naast Tadic is ook Daley Blind niet langer meer automatisch eerste keus bij Ajax. Tegen PSV moest hij voor de tweede keer in een week tijd op de bank plaats nemen. Na een blessure van de boven Blind verkozen Owen Wijndal degradeerde Schreuder hem tot derde keus door de rechtsbenige Rensch als linksback de voorkeur te geven. Hoewel in de machteloze jacht op een gelijkmaker volop werd gewisseld. werd ook toen op Blind geen beroep gedaan door Schreuder.
WK-SELECTIE
Devyne Rensch en Daley Blind behoren tot de negen spelers van Ajax in de voorlopige WK-selectie (39 spelers) van Louis van Gaal. Drie begonnen het duel met PSV op de bank. Niemand maakte indruk, anders dan bij PSV waar Luuk de Jong, Xavi Simons en Cody Gakpo zich op hun best én nuttigst toonden en Guus Til als vierde WK-kandidaat pas laat aan bod kwam.
De matige gesteldheid van Ajax moet Van Gaal zorgen baren, nog los van de blessures waarmee Memphis Depay en Matthijs de Ligt momenteel te kampen hebben. De barometer van Oranje heeft wel eens beter weer laten zien.
