‘Niet bestelen, maar belonen’

De oudste club in het Nederlandse profvoetbal is Sparta, opgericht in 1888. De levensader van de club uit Rotterdam-West wordt gedragen door jeugdig elan. Liefst vijf spelers met roots in de jeugdopleiding van Sparta maakten bij de laatste twee interlands deel uit van de Oranje-selectie.  Het is een bijzondere score, zeker omdat Sparta dit seizoen al het tiende in een reeks van 18 seizoenen moet doorbrengen  op een lager niveau, de Eerste Divisie.

De aanwas stagneert niet. Met vijf spelers doorgestoten uit de eigen jeugd behaalde Sparta vrijdag 26 oktober de eerste periodetitel van dit seizoen in de Eerste Divisie, nu Keuken Kampioen Divisie geheten. De jeugdopleiding waarin Sparta jaarlijks 1,2 tot 1,5 miljoen euro investeert, blijft dus renderen; ook door de lucratieve doorverkoop-regelingen en opleidingsvergoedingen bij diverse grote transfers .

Daags voor het periodesuccesje had Ajax het geloof in een succesvol jeugdbeleid bij de Rotterdamse club onderstreept door een opmerkelijk samenwerkingsverband aan te gaan. De Amsterdamse club betaalt Sparta uitgesmeerd over drie jaar een kleine twee miljoen euro om de scouting en opleiding van de Rotterdamse club te ondersteunen.

Ajax kwam Sparta eerder al tegemoet door bij het binnenhalen van Sparta-talenten méér te betalen dan de reglementaire opleidingsvergoeding. ,,Wij willen de kleinere clubs niet bestelen, maar juist belonen. Door Sparta te ondersteunen kunnen ze in hun gebied kwaliteit blijven leveren”, stelt Marc Overmars, directeur spelersbeleid bij Ajax.

Het weglokken van talenten op jonge leeftijd is een thema dat veel (kleinere én grotere) clubs al langer bezighoudt. De verleidingskracht van Engelse en Spaanse clubs strekt zich uit tot de ouders die baantjes aangeboden krijgen om mee te verhuizen om zo hun zoontje te kunnen begeleiden bij diens eerste stappen in de grote voetbalwereld. In Nederland verhuizen elk jaar jeugdige spelertjes van de ene topclub naar de andere, zonder dat altijd duidelijk wordt wat hem daartoe heeft bewogen.

KWEEKVIJVER

Op pakweg 7 kilometer afstand van de Feyenoord-Kuip krijgt Ajax door de liaison met Sparta rechtstreeks toegang tot de rijkste kweekvijver van het Nederlandse voetbal. ,,Er moest iets gebeuren. We worden elk jaar leeggeroofd. Afgelopen zomer zijn we zo tien spelers uit onze jeugdelftallen kwijtgeraakt, vijf aan Feyenoord, vijf aan Ajax. Uit die ervaringen zijn gesprekken voortgekomen die tot deze overeenkomst hebben geleid”, legt Manfred Laros, de directeur van Sparta, uit.

Wat maakt de jeugdopleiding van Sparta zo aantrekkelijk? Meerdere factoren spelen hier vermoedelijk een rol. De scouting van de Rotterdamse club heeft traditioneel vroeg oog voor talenten. Sprekende voorbeelden daarvan zijn de huidige internationals Memphis Depay,  Georginio Wijnaldum, Kevin Strootman en Marten de Roon, de laatste nadat hij nota bene als 15-jarige bij Feyenoord was afgevallen. Ook Jetro Willems (nu Eintracht Frankfurt) en Nick Viergever (PSV) gingen bij Sparta in de leer. Ze konden er gedijen zonder al gebukt te gaan onder het professionele regiem in alle geledingen van clubs als Ajax, Feyenoord en PSV.

DENZEL DUMFRIES

Rond het Kasteel, het aloude landmark van de club, worden de talenten in hun ontwikkeling nog niet gemeten aan de internationale normen én eisen. Zo kon het gebeuren dat Denzel Dumfries net 18 jaar was geworden toen Sparta hem in het naburige Barendrecht opviste. Drie jaar later ging hij naar Heerenveen, na één seizoen volgde al promotie naar PSV waar Dumfries in enkele maanden tijd zo snel doorgroeide dat Ronald Koeman in hem nu al na twee interlands de vaste rechtsback van het Nederlands elftal ziet.

,,Zie het zo”, schetst Sparta-directeur Laros de samenwerking met Ajax. ,,Clubs als Ajax zoeken jeugdspelers aan wie ze een rapportcijfer 9 geven, hoe jong zijn ze dan ook nog zijn. Als die clubs jeugdspelers scouten zien ze tegelijk ook talenten over wie we nog twijfelen, zeg maar de spelertjes die ze een 7½ geven. Die categorie die zich nog moet ontwikkelen kan wel interessant zijn voor Sparta, en daar wijst Ajax ons dan op.”

NIVEAU AJAX

De samenwerking met Ajax kan ook aantrekkingskracht uitoefenen op spelers die hun keuze nog moeten maken. ,,Als wij zelf talenten benaderen bij amateurclubs in de regio kunnen wij ze wijzen op onze samenwerking met Ajax. Dat kan het interessant maken om voor ons te kiezen. Ouders  en spelers weten dat Ajax continu meekijkt bij ons. Lopen er uitzonderlijke talenten rond, dan kunnen wij die toch nauwelijks behouden voor Sparta”, zegt Laros. ,,Spelers weten nu dus dat Ajax ze intensief zal volgen. Als een speler van Sparta niet in beeld is bij Ajax, is hij gewoon niet goed genoeg voor dat hogere niveau.”

De keus om hogerop te gaan blijft vanzelfsprekend bij de speler. ,,Een speler bepaalt uiteraard zelf waar hij wil spelen, maar Ajax krijgt ze met onze hulp snel in het vizier”, zegt Laros.” Ajax zal niet langer ongeremd spelers kunnen weglokken bij Sparta. In de afspraken zijn daarover zijn beperkingen vastgelegd.  De Rotterdamse club is daarmee nog aantrekkelijker geworden als eerste opstapplaats voor jeugdige talenten. Veel van die jongeren komen uit de regio Rijnmond, in menig geval zelfs uit de buurt rond het stadion in Rotterdam-West, een wijk, met veel allochtonen en pleintjes om te voetballen.

De samenwerking tussen Ajax en Sparta beperkt zich uitsluitend tot opleiding en scouting van jeugdspelers. Eenzelfde constructie kregen ook PSV en Feyenoord voorgeschoteld. ,,Niemand wilde de stap zo maken als  Ajax dat nu gaat doen”, aldus technisch directeur Dolf Roks.

SPANDOEKEN

De vrijage van Sparta met Ajax heeft bedenkingen opgeroepen bij Feyenoord, dat nu in de eigen omgeving nog meer concurrentie van Ajax vreest. Ook binnen Sparta is niet iedereen gelukkig met de samenwerking. Geen talent naar die UFO Tent, stond er op een spandoek bij de competitiewedstrijd vrijdag tegen Telstar. Fuck Am*Dam, luidde een andere tifo-tekst.

Met het binnenhalen van het eerste periodekampioenschap verdween de boosheid van de Sparta-fans. Voorop in de vreugde ging Royston Drenthe,  31 jaar inmiddels, in 2010 nog even tien minuten international. Drenthe gold ooit als beloftevolle voetballer bij Feyenoord. Drie seizoenen speelde hij bij Real Madrid, maar vervolgens vergaloppeerde de linksback zich in een roerige carrière bij clubs in, Engeland, Rusland, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten.

In 2017 kondigde Royston Drenthe het einde van zijn loopbaan als voetballer aan om een carrière als rapper te beginnen. Dit jaar tekende hij tot ieders verrassing een contract voor één jaar bij Sparta. Met zijn strijdlust en mentaliteit ontpopt het uiteindelijk mislukte toptalent zich nu tot voorbeeld voor de jeugd.

TWITTER: @hmees