De zeventien minuut liep zondag toen in de volle Johan Cruijff ArenA massaal applaus loskwam. Een minuut lang rolde de bal niet verder bij Ajax – Heracles (2-0) en bij menig andere wedstrijd in Nederland. De aandacht ging uit naar Lisa, een 17-jarige trouwe bezoekster van het stadion die vorige week enkele honderden meters verderop als eenzame fietsster diep in de nacht naar de grond werd gesleurd en vermoord door een kennelijk verwarde asielzoeker.
De moord veroorzaakte veel ophef in Nederland; in de politiek, op straat, tot in de stadions. Op de boarding in de ArenA verscheen de slogan: ‘Wij eisen de nacht op – laat vrouwen veilig thuiskomen’. De schermen achter beide doelen vertoonden de tekst: ‘Lieve Lisa dapp’re strijder.’
Het eerbetoon aan Lisa was de opmerkelijkste gebeurtenis tijdens de derde competitieronde in de Eredivisie. Hommages aan overleden supporters of clubgetrouwen zijn al langer een vrijwel wekelijks ritueel. Zo komt tot uiting dat een flink deel van de bezoekers zich ook door verbinding en betrokkenheid naar de stadions laat leiden. Het is de zuigkracht die ook festivals ervaren. Steeds meer liefhebbers willen erbij horen, een groot contrast met de individualisering en verharding die zich ook voordoet in de maatschappij.
Wachtlijst met 40.000 gegadigden
De opkomst in het Nederlandse voetbal zit al enkele jaren op rij in de lift. Bij 16 van de 18 eredivisieclubs zijn de jaarkaarten uitverkocht. Naast 50.000 vaste klanten telt Ajax nog 40.000 supporters op de wachtlijst voor abonnees. PSV wil het stadion uitbreiden met 10.000 plaatsen tot 45.000 om een deel van de 18.000 wachtenden te kunnen gerieven.
Nog groter dan de enkele honderdduizenden regelmatige bezoekers is de belangstelling bij de volgers op tv en in andere media. De Eredivisie-samenvattingen in het zondagavondprogramma Studio Sport trekken gemiddeld 2 miljoen tv-kijkers. De KNVB schermt met nog imposantere cijfers. Volgens de voetbalbond hebben 10 miljoen Nederlanders min of meer belangstelling voor de Eredivisie.
PSV ook met nieuwe cast de sterkste
Het moet nog maar blijken of ze dit seizoen eenzelfde spannende ontknoping krijgen voorgeschoteld als vorig seizoen. PSV heeft een flinke renovatie ondergaan, maar ook de nieuwe cast lijkt weer veruit de sterkste. De titelverdediger vertoonde in de eerste drie wedstrijden soms nog wel eenzelfde lichtzinnigheid zoals die vorig seizoen Ajax in een zetel hielp.
Of Ajax dit seizoen wel kan wedijveren met PSV is twijfelachtig. John Heitinga, de nieuwe coach die twee jaar geleden te licht werd bevonden voor contractverlenging, zoekt nog de juiste afstemming in zijn elftal. Wout Weghorst heeft de voorkeur gekregen als eerste spits boven Brian Brobbey met wie Ajax aan het leuren is in Frankrijk. Overtuigend is het Amsterdamse spel nog allerminst, hoe geestdriftig de aanhang ook blijft meeleven met het elftal.
De keuzes van Van Persie
Ook Feyenoord speelt nog lang niet als een serieuze titelkandidaat. Bij de Rotterdamse club gaat het nu vooral over de keuzes van coach Robin van Persie. Hij benoemde eerst Justin Bijlow tot zijn eerste keeper, maar zette vervolgens toch Timon Wellenreuther in het doel. Bijlow zou niet fit genoeg zijn om twee wedstrijden in vier dagen te keepen, wél om twee keer reserve te zitten. Onzekere ingrepen van Wellenreuther maken een naderende keeperswissel nu toch waarschijnlijk.
Van Persie maakte ook de tongen los door vijfvoudig international Quinten Timber de aanvoerdersband te ontnemen en deze over te doen aan de pas aangetrokken Sem Steijn, de Eredivisie-topscorer van vorig seizoen die wellicht eind deze week voor het eerst door Ronald Koeman wordt opgeroepen voor Oranje. Timber kreeg van Van Persie het verwijt ‘’niet gecommitteerd” te zijn aan Feyenoord omdat hij zijn in 2026 aflopende contract niet wil verlengen.
Die actie voedt de discussie over Van Persie. Vanuit Engeland kwam bovendien kritiek van Quilindschy Hartman, nu de linksnack van Burnley. Vanaf het monent dat hij contractverlenging bij Feyenoord afwees, keek Van Persie hem nauwelijks nog aan, aldus Hartman, lieveling van de fans. Eenzelfde benadering ervaarden de middenvelders Antoni Milambo (nu bij Brentford) en Ramis Zerrouki, die intussen aan FC Twente is verhuurd.
‘IJzig’
Ook de wijze waarop Van Persie rouleert met opstellingen, roept steeds meer vragen op. Zijn communicatie wordt in de Rotterdamse krant AD zelfs al ‘ijzig’genoemd, mede op basis van wat sc Heerenveen vorig seizoen heeft meegemaakt met hem. Na een half jaar vertrok Van Persie uit Friesland, gelokt door de roep van Feyenoord dat hem een half jaar eerder nog als hoofdcoach te onervaren had bevonden. Nadat Van Persie bij sc Heerenveen was vertrokken, kwamen daar de verhalen los over zijn omgang met staf en spelers, vooral ook met de keepers. Niemand betreurt er nog zijn vervroegde vertrek.
NEC de nog vroege verrassing
Intussen is NEC Nijmegen de nog vroege verrassing van de openingsfase in de Eredivisie. Smaakmaker is de 37-jarige Tjaronn Chery, die vorig seizoen indruk maakte bij Antwerp. Ook Chery schikt zich moeiteloos in de orders van NEC’s nieuwe coach Dick Schreduer. Hij is de oudere broer van Alfred Schreuder die actief was bij onder meer Ajax en Club Brugge. Dick Schreuder ontpopt zich als een propagandist van aanvallend voetbal en schroomt niet vroeg in te grijpen wanneer het wedstrijdverloop hem nieuwe inzichten biedt. Schreuder stelt bij NEC hoge eisen aan de intensiteit van het elftal, dat vrijwel ongewijzigd is gebleven ten opzichte van het team, dat vorig seizoen met vooral solide voetbal als achtste eindigde.
Met drie ruime overwinningen op laag geplaatste tegenstanders staat NEC nu bovenaan dankzij een beter doelsaldo dan PSV. Het enthousiasme kent in Nijmegen geen grenzen meer. Ook daar wordt al gedacht aan een groter stadion.
