Matthijs de Ligt, de eer voor de orthodoxe verdediger

De Hollandse School brengt niet louter aanvallend ingestelde voetballers voort, met hun voorkeur voor traptechniek, ragfijne schijnbewegingen en gestileerde dribbels. In de geest van Jaap Stam, Adrie van Tiggelen, Wim Rijsbergen en het voormalige Feyenoord-betonblok Laseroms/Israël is Matthijs de Ligt opgestaan. Zijn keuze tot Golden Boy, een jaarlijkse prijs voor Europese talenten die nog geen 21 jaar zijn, symboliseert méér dan de waardering voor Ajax, terug tussen de Europese elite. Het is óók de erkenning van het type orthodoxe verdediger als topvoetballer.

Matthijs de Ligt, 19 jaar pas sinds augustus, is de eerste verdediger met deze prijs, ingesteld door de Italiaanse sportkrant Tuttosport. In 2003 was Rafael van der Vaart de eerste winnaar van deze verkiezing. Steeds ging de eer naar middenvelders of aanvallers. Vorig jaar won Kylian Mbappé. Hij trad daarmee in de voetsporen van onder anderen Wayne Rooney, Isco, Lionel Messi en Paul Pogba.

,,Ik ben enorm trots dat ik met Messi op hetzelfde lijstje sta”, reageerde De Ligt op zijn verkiezing, nuchter als hij steeds is geweest. Hij was 17 toen hij debuteerde bij Ajax, op zijn 18^e kreeg hij de aanvoerdersband. In een succesvol Ajax, met ambitieuze spelers als Tadic, Ziyech , Huntelaar en Blind, staat zijn leiderschap nooit ter discussie.

Zijn verbale kwaliteiten en scholing op middelbaar niveau helpen hem daarbij. Wie De Ligt voor de tv-camera zijn mondje hoort roeren, raakt onder de indruk; zo zelfbewust hij als tiener ook hier nu al  een voorbeeld is voor veel oudere collega’s.  

VEELZIJDIG

Als verdediger én als aanvoerder is Matthijs de Ligt de rust zelve. Zijn tackles weerspiegelen overtuigingskracht en overschrijden zelden de grens, zijn passing vormt regelmatig de inleiding van een nieuwe kansrijke aanvalsactie. Tegenstanders laten zich imponeren door zijn snelheid, zoals Kylian Mbappé die na een vroeg verloren duel met De Ligt niet meer gezien werd in het Nations League tussen Oranje en Frankrijk. Met zijn indrukwekkende fysiek (1.88 meter) laat De Ligt zich ook offensief gelden; hoog opspringend bij corners en vrije schoppen, zonder zich nog weg te laten drukken.

De autoriteit van de captain kwam onlangs ook aan het licht toen de supporters van Ajax zich in Athene bedreigd voelden door de aanhang van AEK. Escalatie dreigde, maar De Ligt onderbrak de warming-up. Dwars door de politielinies heen en tussen het vuurwerk door begaf hij zich naar het Nederlandse tribunevak om de gemoederen te kalmeren.

TALENT VAN HET JAAR

Ook als hij een strafschop mist, wat al vaker is gebeurd, raakt De Ligt niet snel van slag. Woensdagavond was hij weer eens aan de beurt toen Ajax zich in de bekerwedstrijd bij Roda JC na 120 minuten tot een penalty-epiloog verplicht zag. De Ligt miste. ,,Penaltykoning zal ik wel nooit worden”, reageerde hij op de avond, dat de Ajax-youngster elders in Nederland bij de jaarlijkse sportverkiezingen tot Talent van het Jaar werd gekozen.

Zo’n reactie op een gemiste strafschop illustreert zijn snelle volwassenheid. Het bekerduel  tegen Roda JC was al zijn negentigste duel om de punten in Ajax-1. Dertien interlands heeft De Ligt reeds op zijn naam staan, als 19-jarige pas. Ook mislukte ingrepen in zijn eerste interland konden hem niet uit balans halen.

ZONDER DE LIGT

Dit seizoen moest Ajax het één keer zonder Matthijs  de Ligt stellen; uit tegen PSV, in het begin van de competitie. De wedstrijd ging prompt verloren. Die nederlaag is nog steeds de basis van de achterstand op PSV, die inmiddels is teruggebracht tot twee punten. Beide clubs domineren de Eredivisie met inmiddels exact dezelfde doelcijfers: 57-7.

Zulke doelsaldo illustreren de gigantische kloof van de top-twee met eerst Feyenoord en veel verderop de rest. Slechts zes van de achttien clubs beschikken nog over een positief doelsaldo, het is kenmerkend voor de uit elkaar getrokken verhoudingen in de Eredivisie.

Aan het machtsvertoon van PSV en Ajax zal ook in 2019 niet worden getornd, zo is de verwachting. PSV gaat straks de tweede competitiehelft in zonder de ballast van andere verplichtingen. De landskampioen van 2018 moest al afhaken in Europa en werd vroeg uitgeschakeld in het nationale bekertoernooi. Het gevolg van een blunder van coach Mark van Bommel die in de veronderstelling verkeerde het klusje tegen RKC Waalwijk met de tweede garnituur af te kunnen.

CHAMPIONS LEAGUE

Het bereiken van de laatste zestien in de Champions League symboliseert de wederopstanding van Ajax. De beurskoers is sinds juli bijna verdubbeld. Interessant wordt straks de vraag in hoeverre interesse van Europese topclubs invloed kan krijgen op de talenten van Ajax; op doelman Andre Onana, op Frenkie de Jong, op Ziyech en zoveel  anderen. Hun gezamenlijke waarde wordt al op enkele honderden miljoen getaxeerd.

Vanzelfsprekend is het dat ook Matthijs de Ligt in de belangstelling staat van topclubs in Spanje, Engeland, Duitsland, Frankrijk  én Italië. Om zijn plannen te kunnen realiseren heeft hij Mino Raiola als zaakwaarnemer ingeschakeld. Tot nu toe werkt Raiola alleen binnenskamers. Als belangrijkste adviseur blijft Matthijs de Ligt vertrouwen op Barry Hulshoff, verdediger in het gouden Ajax met Johan Cruijff aan het begin van de jaren  zeventig.

Matthijs de Ligt weet dat zijn tijd toch wel komt. Eerst wil hij nog oogsten met Ajax, bij de club waar hij opgroeide vanaf de jeugd, waar hij al vroeg naar toe trok vanuit het nabije Abcoude. Met die achtergrond is Matthijs de Ligt méér dan een talent uit de Ajax-school. Want hij is vooral ook, schijnbaar voor eeuwig , supporter van de Amsterdamse club.  

TWITTER: @hmees