Dino Zoffs antwoorden zijn geregeld van een gehalte dat het voetbal overstijgt. Welbeschouwd zijn het levenslessen, verpakt in voetbalanekdotes.
‘Ik kom uit een gezin dat zeer realistisch was ingesteld. In mijn geboorteplaats Friuli staan hard werken en je best doen centraal, smoesjes worden niet geaccepteerd: je doet het goed of je doet het niet goed. Een mooi voorbeeld uit de tijd dat ik nog voor Napoli speelde: ik kreeg een goal tegen uit een afstandsschot. Mijn vader vroeg daarop aan mij: “Waarom heb je die bal niet tegengehouden?” En toen antwoordde ik: “Ik verwachtte niet dat hij zou schieten.” Waarop mijn vader droog opmerkte: “Hoezo, ben je apotheker dan? Je bent doelman, dan moet je weten wanneer een tegenstander gaat schieten en moet je die bal gewoon pakken.” Zo werd er tegenaan gekeken. Geen excuses. Op die manier ben ik opgevoed: normaal doen en kritisch op jezelf zijn.’
‘Ik ben nooit honderd procent tevreden geweest over mijn prestaties’, zegt hij. ‘Ik kijk heel weinig naar beelden van mezelf, ook niet van wedstrijden waar iedereen het nog over heeft, zoals het duel van Italië tegen Brazilië op het WK van 1982. Ik houd er niet van om mezelf aan het werk te zien, omdat ik altijd wel dingen ontdek waarvan ik denk: dat had ik beter moeten doen. Ook in het duel tegen de Brazilianen. Voor een doelman bestaat de perfecte wedstrijd niet, het doel is altijd geweest om zo weinig mogelijk fouten te maken.
Tegenwoordig is de Italiaanse pers vooral gecharmeerd van doelmannen die goed kunnen meevoetballen. Ze worden geroemd om wat ze met hun voeten kunnen, maar mijn uitgangspunt is juist: een goede keeper onderscheidt zich vooral door wat hij met zijn handen kan. Want als je niet goed met je handen speelt, ligt de bal achter je in het net en wat ga je dan doen? Met je voeten de bal naar de middenstip schieten, dat is wat je dan rest.
En verder vind ik: een keeper mag nooit, echt nooit, iets riskeren. Dat is ook altijd de basis geweest voor mijn eigen spel. Het aantal fouten verminderen, steeds weer. Sober zijn, dat is de taak van een doelman. Een middenvelder of een aanvaller, dat zijn de spelers die risico’s kunnen en moeten nemen om iets te creëren, maar een doelman niet. Nooit.’
‘Wanneer tegenwoordig iemand van twee meter afstand de bal in het doel kopt, is het verhaal dat hij niet goed is gedekt door de verdediger. Maar ik zeg: “Daar had de doelman moeten ingrijpen.” Als vroeger iemand van dichtbij scoorde, was dat mijn verantwoordelijkheid en kwam de goal ook op mijn conto.
Doelmannen lijken nu met fluwelen handschoenen te worden aangepakt. Krijgen ze een bal per toeval tegen zich aan en wordt daarmee een tegengoal voorkomen, dan wordt het al snel een ‘mirakel’ genoemd. Maar ik geloof niet in wonderen, tijdens mijn carriere niet en nu ook niet. Ik geloof in goed spelen. En in goede reddingen. Zoals die van mij tegen Brazilië in de laatste minuut. Een goede redding op een krachtige kopbal van Oscar, maar zeker geen wonder. Goed, omdat het de hoogste moeilijkheidsgraad had: ik stond op de doellijn en had letterlijk geen centimeter ruimte voor een vergissing. Niet van mezelf maar ook niet van de scheidsrechter. Dus ik mocht absoluut niet de indruk wekken dat ik de bal vanaf de doellijn naar voren duwde, want anders zou de scheidsrechter kunnen denken dat de bal wel achter de doellijn was geweest.’
Bron: Roberto Pennino, ‘Bellen met Baggio -45 ontmoetingen met voetbalhelden van weleer’, 2024, blz. 62-64
Een doelman moet kunnen anticiperen op wat er mogelijk gaat gebeuren.
‘Schoenmaker, blijf bij je leest.’ Keepen doe je met je handen, niet met je voeten. Je voeten moet je gebruiken als je de bal uit het net hebt moeten vissen en je hem naar de middenstip hebt moeten trappen, omdat je ‘handwerk’ tekort was geschoten,.. Zoff ziet weinig in het accent op de ‘meevoetballende’ keeper.
Neem geen onnodige risico’s. Sober keepen!
Het vijfmetergebied, het doelgebied is voor de keeper. Dat moet hij beheersen.
Wonderen bestaan niet, wel saves, bewust ingrijpen.
Rob Siekmann
