‘Hij jankte hem erin.’ Was dat grappig of smalend bedoeld wat Memphis Depay zei over de wijze waarop Wout Weghorst geheel in zichzelf gekeerd zijn eerste doelpunt voor Oranje vierde? Tranen kwamen los, hij riep de hemel aan en had voor niemand oog. Pas later deelde Weghorst zijn vreugde met de 7.500 fans in het stadion van FC Twente. Massaal bezongen ze hem als hun nieuwe held van Oranje.
Het was slechts doelpunt nummer 2, die treffer van Weghorst, na een gevat steekpassje van Depay, in een onbeduidend oefenpotje op zondagavond tegen Georgië (3-0). De ontlading bij Weghorst legde bloot wat dit voor hem persoonlijk betekende. Anderhalf jaar was hij weggehouden uit Oranje. Tot vorige week was hij niet verder gekomen dan vier invalbeurten. Weghorst mocht dan wel scoren bij de vleet in de Duitse Bundesliga, maar Frank de Boer bleef steeds de voorkeur geven aan andere aanvallers, zoals Donyell Malen en Luuk de Jong.
Op 11 kilometer van zijn geboorteplaats Borne bejubelde Weghorst zondag dan toch de erkenning die hij had gekregen, twee interlands op rij had hij als spits de aftrap mogen beleven. Na afloop juichten de supporters juichten mee met Weghorst voor wie een plaats was gevonden in de aanval door voor het weinig populaire 5-3-2-systeem te kiezen. Daar lijkt een tegenstrijdigheid in verscholen te gaan, tegenover het applaus voor Weghorst staat massale kritiek op de speelwijze mét Weghorst.
RUUD VAN NISTELROOIJ
Wat Frank de Boer bewoog tot een nieuw inzicht bij zijn keuzes voor de twee oefeninterlands, hield hij tot nu toe voor zich. Is het soms de recente entree van Ruud van Nistelrooij in de technische staf, die de bondscoach op andere gedachten heeft gebracht? Als eerste op het bankje van Oranje veerde Van Nistelrooij zondag verrukt op bij het doelpunt van Weghorst, sneller én uitbundiger. Zijn lichaamstaal verraadde bevestiging. Ruud van Nistelrooij – gelouterd spits van Manchester United en Real Madrid, topscorer in drie seizoenen Champions League – moet iets van zichzelf hebben herkend in Wout Weghorst. Ze hebben niet alleen hun bijna grenzeloze gedrevenheid gemeen, beiden voelden zich lang miskend, jaren moesten ze knokken om hogerop te komen.
Ruud van Nistelrooij was al bijna 21 en speelde nog bij FC Den Bosch in de Eerste Divisie toen hij in 1997 door Dick Advocaat niet goed genoeg werd bevonden voor PSV. Een jaar later, na een bliksementree op het hoogste niveau, moest de club uit Eindhoven bijna 7 miljoen voor hem betalen, bijna het tienvoudige van wat hij sc Heerenveen had gekost.
OMWEG NAAR WOLFSBURG
Wout Weghorst kreeg bij Willem II niet eens een kans in het eerste elftal. Hij was bijna 20 jaar toen zijn geduld op was. De omweg leidde hem via FC Emmen, Heracles Almelo en AZ naar VfL Wolfsburg waarmee hij dit seizoen als topscorer de Champions League heeft bereikt. Zijn technische gebreken kan hij ook in Oranje nog niet verhullen, strijdbaarheid blijft een belangrijk wapen van hem.
De plotselinge voorkeur van Frank de Boer voor Wout Weghorst past bij het (nieuwe) systeem dat de bondscoach van Oranje voor het EK als uitgangspunt hanteert. Weghorst en Depay vormen, vooralsnog, de tandem voorin. De formule, 5-3-2, voedt inmiddels nationale discussies. In de volksaard van de Nederlandse voetballiefhebbers behoort 4-3-3 tot het nationaal erfgoed, heilig verklaard door Johan Cruijff die zwoer bij een aanvalstrio met twee vleugelspelers.
Zeker als het tegenzit, als het spel geen vreugde biedt, wordt 5-3-2 verdoemd door de Oranje-fans. Dan vergeten ze liever dat de Europese titel in 1988 werd behaald met 4-4-2 als speelwijze, met Ruud Gullit en Marco van Basten als ongeëvenaard koppel voorin. Evenzeer opzij geschoven worden dan de herinneringen aan de derde plaats op het WK van 2014 waar Arjen Robben en Robin van Persie als de twee vrijgestelde aanvallers ontlast waren van andere taken elders in het veld.
VERTROUWD MET SYSTEEM
De keuze voor 5-3-2 wordt door fans en media óók verworpen omdat de meeste spelers hun draai daarin nog niet gevonden hebben. Centrale verdediger Stefan de Vrij (Inter Milaan) en controlerend middenvelder Marten de Roon (Atalanta Bergamo) zijn de enige twee die vertrouwd zijn met dit systeem. Frenkie de Jong (Barcelona) moet er nog zichtbaar aan wennen en kon daarom nog geen stempel drukken op het spel. De vleugelverdedigers Denzel Dumfries (PSV) en Owen Wijndal (AZ) weten nog niet wat ze aan moeten in hun nieuwe rol, zonder vleugelspelers voor zich.
Alleen Memphis Depay lijkt het niets uit te maken. Hij voelt zich het best als hem voldoende bewegingsvrijheid voorin is gegund. Zo kon hij ook in de oefenwedstrijden tegen Schotland (2-2) en Georgië doorgaan met scoren, en als leverancier bij de doelpunten van Weghorst en de doorgebroken Ajax-uitblinker Ryan Gravenberch (19).
DONNY VAN DE BEEK AFGEVALLEN
Gravenberch maakte als invaller in beide interlands een goede indruk, elegant en schijnbaar moeiteloos liet hij de bal rondgaan. Het wachten is nu op zijn promotie tot basisspeler. Gravenberch kan meer variantie inbrengen in de middenlinie dan bijvoorbeeld Marten de Roon, die vooral opviel door het veelvuldige balverlies. Voor de posities in de middenlinie is Donny van de Beek inmiddels geblesseerd afgevallen. Van de Beek krijgt geen vervanger, onnodig oordeelde Frank de Boer.
Zo heeft de coach van Oranje opnieuw een speler minder aan wie hij moet uitleggen waarom anderen de voorkeur krijgen. Eerder schrapte hij Jasper Cillessen met de verklaring dat diens corona-besmetting volledig herstel vier weken lang (tot en met de finale) in de weg zal staan. Marco Bizot schikt zich wel in zijn rol als derde keeper. Met drie min of meer gelijkwaardige keepers (Stekelenburg, Krul en Cillessen), was dat lastiger geworden voor Frank de Boer.
VOORKEUR DEPAY
Wie de eerste keeper zal zijn, heeft De Boer nog niet openlijk uitgesproken, al spreekt uit de toewijzing van rugnummer 1 aan de 38-jarige Maarten Stekelenburg al een voorkeur. Interessanter wordt vermoedelijk de vraag met welke speelwijze Oranje zondagavond tegen Oekraïne uiteindelijk het EK ingaat. Met een aanvalstrio waarin Mempis Depay gezelschap krijgt van Steven Berghuis (Feyenoord) en Donyell Malen (PSV), óf met Weghorst en Depay als duo voorin? Het antwoord kan wel eens bij de voorkeur van Memphis Depay worden gevonden.
