Het nieuwe hands volgens Björn Kuipers

Verstommen volgend seizoen veel discussies over hands?  Bijna terloops kondigde scheidsrechter Björn Kuipers afgelopen zaterdag in een interessant interview in de Volkskrant een aanpassing van de spelregels aan. Zijn uitleg wordt (min of meer) bevestigd op de website van IFAB, de voormalige International Board, het orgaan dat al eeuwenlang over de spelregels waakt.

Björn Kuipers, nog even de hoogst genoteerde internationale arbiter van Nederland, legt de regelwijziging als volgt uit: ‘De regel rond hands wordt anders. Als jij de bal straks tegen je hand krijgt, onopzettelijk , opzettelijk of wat dan ook, en je brengt jezelf daarmee in balbezit, dan is het altijd hands. Dat is het voorstel van de spelregelcommissie. Hands is het moeilijkst te beoordelen.’

In de Nederlandse media bleef een echo uit op de aankondiging van Björn Kuipers. In de vele talkshows en in de geschreven media zal de interpretatie van elke volgende discutabele handsbal daarom vooralsnog de tongen nog wel los blijven maken. Maar vanaf volgend seizoen moet een striktere toepassing minder ruimte geven aan verschillende interpretaties. Kort gezegd: wie voordeel haalt uit hands, moet worden bestraft.

FORMELE UITLEG

De IFAB zegt te hebben geluisterd naar de stem van de voetbalwereld, zo valt op te maken uit de formele, wijdlopige verslaggeving van de Annual Business Meeting (ABM) van de IFAB, op 22 november in Glasgow:

‘De ABM heeft goed kennis genomen van de verwachtingen van de voetbal-stakeholders. De belangrijkste verduidelijkingen hebben betrekking op ‘niet-opzettelijke’ handsballen met een oneerlijke ‘uitkomst / voordeel’ doordat de bal contact maakt met de hand / arm van een speler (bijvoorbeeld: een doelpunt mag niet worden toegestaan ​​als de bal vanuit de hand / arm van een speler rechtstreeks in het doel gaat of als een speler controle verkrijgt / balbezit heeft via contact met de hand / arm en vervolgens scoort of een scoringskans creëert).

Tot zover de beperkte, gecompliceerde uitleg van de IFAB waarin alleen over hands wordt gesproken in relatie tot het voordeel dat aanvallers daaruit halen. Onbesproken blijft daarin het al dan niet opzettelijk hands waarmee  verdedigers doelpunten verhinderen of kansen verijdelen. In maart 2019 moet de officiële bekrachtiging volgen.

LEEFTIJDSGRENS

Of Björn Kuipers de nieuwe interpretatie van hands nog internationaal zal kunnen toepassen is de vraag. In maart 2019 wordt hij 46 jaar. De leeftijdsgrens van 45 die de FIFA hanteert is Kuipers daarmee gepasseerd. Dáárover gaat het niet in de Volkskrant; wel over onder meer de videoarbiter (VAR) en diens samenwerking met de scheidsrechter. ‘Het hoort bij ons vak de boeman te zijn. We kunnen niet voor iedereen de juiste beslissing nemen’, zegt Kuipers onder meer.

Wat zo’n boeman allemaal moet incasseren komt nadrukkelijk ter sprake. Na een Feyenoord onwelgevallige beslissing in de wedstrijd tegen Ajax dit seizoen bleek plotseling Kuipers’ mobiele telefoonnummer op de sociale media verspreid. In no-time werd hij overvallen door 2500 berichten en was zijn voicemail gevuld met scheldkanonnades. Zulke ervaringen kunnen Kuipers niet ongerust maken.

NEYMAR

Ook op het hoogste niveau laat hij zich niet gek maken, zeker niet door Neymar da Silva Santos Júnior. Op het WK in Rusland botsten hun blikken en woorden al hevig met elkaar. In een recente Champions League-wedstrijd tussen Paris Saint Germain en Napoli gebeurde dat opnieuw. ‘De scheidsrechter heeft mij respectloos behandeld’, jeremieerde de Braziliaan. ’Integendeel. Ik heb hem gezegd dat ik hem een fantastische voetballer vind. Ik heb niets respectloos gezegd tegen Neymar’, zei Kuipers, terug in Nederland, verwijzend naar het bewijsmateriaal op de bandopname bij de UEFA. ‘De communicatie van zulke wedstrijden wordt allemaal veiliggesteld. Alles wat ik zeg, wordt opgenomen. Neem van mij aan; er is niets respectloos gezegd.’

Kuipers gaat de confrontaties met de lichaamstaal van spelers als Neymar aan met het gezag van een routinier. Sinds 2009 staat hij in de hoogste categorie scheidsrechters op de FIFA-lijst. Kuipers was scheidsrechter op twee WK’s , twee EK-toernooien en leidde finales in Champions League en Europa League. Hij is daarmee uitgegroeid tot de meest prominente Nederlandse scheidsrechter aller tijden..

‘OVERDUIDELIJK’

Die reputatie maakt hem in eigen land niet altijd onomstreden. Kuipers wordt nogal eens verweten autoritair en arrogant wedstrijden te leiden. Bij een discutabele penalty in de wedstrijd FC Utrecht – NAC Breda weigerde hij onlangs het advies van de VAR te volgen en naar de monitor te stappen om zijn beslissing te herzien.  Ook in het interview met de Volkskrant houdt hij vast aan zijn gelijk daarin, wijzend op de standaardregels bij videoarbitrage dat alleen ‘overduidelijke arbitrale fouten’ mogen  worden gecorrigeerd.  ’Het was een strafschop op basis van de beelden die ik zag. Ik maakte geen clear en obvious mistake, zoals dat heet. ‘

Björn Kuipers kan de fluit hanteren met de onafhankelijkheid van een succesvolle ondernemer voor wie de aantrekkelijke dagvergoedingen van KNVB, UEFA en FIFA slechts een bijverdienste betekenen. Als eigenaar van  supermarkten, van oudsher familiebezit, heeft hij al een riant eigen vermogen opgebouwd. Kuipers komt uit Oldenzaal, in het oosten van Nederland, dichtbij de Duitse grens. In die contreien groeien  traditioneel al jaren achtereen scheidsrechters door naar de top, mede geïnspireerd én gesteund door de daar eveneens woonachtige Jaap Uilenberg, voormalig topscheidsrechter en al langere tijd werkzaam op de afdeling scheidsrechterzaken van de UEFA.

DANNY MAKKELIE

De peildatum voor het einde van de internationale carrière van Björn Kuipers, 1 januari 2019, komt nu in zicht. Zijn Nederlandse opvolger in de hoogste categorie van de FIFA heeft zijn draai daar al gevonden,, Danny Makkelie, een 35-jarige politieman uit het Zuid-Hollandse Dordrecht. Op het WK in Rusland maakte Makkelie indruk met zijn ingrepen als VAR, met name toen hij Kuipers attent maakte op een schwalbe van Neymar. Voor de Braziliaan zal het vertrek van Kuipers daarom nog geen verlossing betekenen. Danny Makkelie zal hem even streng bejegenen.

TWITTER: @hmees