Het motortje van Raffie is op

Geruisloos bijna, ver weg van de internationale podia, zomaar op een kille donderdag in Jutland, is er een einde gekomen aan de glanzende voetbalcarrière van Rafael van der Vaart. ,,Ik was het ineens zat. Dat moment kwam afgelopen week”, vertelde Van der Vaart zondagavond toen het nieuws plotseling doordrong tot de Nederlandse media.

Dát moment deed zich donderdagavond voor tijdens de training van Esbjerg fB, nummer drie in de competitie van Denemarken. ,,Het was de laatste tijd al vaak blessure hier en blessure daar. Ik zat meer op de sportschool dan dat ik op het voetbalveld stond. Afgelopen donderdag had ik er ineens genoeg van, tijdens de training met Esbjerg, wéér een kuitblessure. Ik heb altijd gezegd dat ik zo lang mogelijk wilde blijven doorvoetballen. Maar ik heb óók wel eens gezegd dat ik zomaar op een ochtend wakker kon worden met de gedachte: Het is leuk geweest.”

GROTE VIER

In februari 2019 wordt Rafael van de Vaart 36 jaar. Hij is de oudste van de generatie die in het  Nederlandse voetbal gekoesterd wordt als de Grote Vier. Eerder dan Wesley Sneijder (34), Arjen  Robben (34) en Robin van Persie (35) debuteerde Van der Vaart in Oranje. Inmiddels zijn ze al vier ex-international, hoewel Van Persie dat nog altijd niet hardop heeft gezegd. Een gouden lichting was het, exponenten van de Hollandse School. Ze gaven kleur aan de meesterwerken van het Nederlandse voetbal in de 21st^e eeuw. Ze waren de hoofdrolspelers in het Nederlands elftal dat in 2010 met slechts een teentje verschil de wereldtitel misliep.

Rafael van der Vaart speelde 109 interlands en maakte daarin 25 goals, méér zowaar dan de 24 van Dirk Kuijt in diens 104 interlands. Hij glorieerde in zijn eerste periode bij Hamburger SV en later bij Tottenham Hotspur. Hij zag ook de schaduwkanten van  het leven van een voetballer. In de twee jaar bij Real Madrid lukte het hem niet aan zijn eigen verwachtingen en die van de club te beantwoorden. De laatste zes jaar sukkelde hij veel te vaak met blessures en werd zijn status aan verval onderhevig. Zo gleed  hij weg uit de schijnwerpers. Na een kleurloze terugkeer bij Hamburger SV en een jaartje Betis Sevilla (met slechts zeven wedstrijden), raakte Van der Vaart verzeild in Denemarken, waar bij FC Midtijylland en Esbjerg fB de zon ook niet meer wilde gaan schijnen.

AFSCHEID VAN ORANJE

Zijn laatste interland draagt alweer een baard van vijf jaar, van november 2013. Een half jaar later moest Rafael van der Vaart aankondigen dat zijn kuitblessure maar niet wilde genezen en dat hij het WK van 2014 had moeten schrappen. Een terugkeer in Oranje heeft er nadien niet meer ingezeten, ook al weigerde hij daaraan toe te geven. Zelfs afscheid nemen van Oranje wilde hij lange tijd niet. „Ik zie mezelf niet voor een wedstrijd op het veld staan om een bosje bloemen te krijgen en een paar leuke woordjes te horen. Daar heb ik niets mee”, zei Rafael van der Vaart een jaar geleden nog.

Vorige maand, bij de interland tegen Duitsland, moest hij er toch aan geloven. De fans kregen enkele mooie woorden van hem waarop een ovationeel applaus volgde. Want geliefd is hij altijd gebleven, bij zowel het Oranjelegioen als de media. Journalisten waren altijd welkom bij Van der Vaart. Waar hij ook speelde, hij haalde ze vaak op van het vliegveld, loodste ze naar binnen op het trainingscomplex en bleef een voorbeeldig gastheer.

Zijn privéleven met spraakmakende vrouwen werd hem publiekelijk nooit nagedragen, want Raffie bleef voor zijn supporters altijd de gewone jongen van de straat. Een straatvoetballer die even snel kon denken als handelen, opgegroeid op een woonwagenkamp in het Noord-Hollandse Heemskerk, als zoon van een Nederlandse vader en een moeder die als Spaanse migrante vanuit Cádiz naar Nederland was gekomen.

AJAX

Op zijn tiende kwam Van der Vaart bij Ajax terecht, in één elftal met Wesley Sneijder en John Heitinga. Zeventien was hij pas bij zijn debuut in het eerste elftal. Het Italiaanse calciomanager.it riep hem uit tot Europees talent van het jaar. Een heerlijke techneut, een linkspoot met een fijne dribbel en een goed schot ‘Een nieuwe Cruijff’, werd hij ook wel genoemd, in Amsterdam dan, ook al kende zijn fysieke vermogen wel wat beperkingen.

Na vijf jaar Ajax en drie seizoenen bij Hamburger SV wachtte Real Madrid. Daar werd hem na een redelijk eerste jaar niet eens nog een rugnummer gegund. Wie zo met Van der Vaart omgaat, krijgt aan hem een kwaaie. Hij knokte zich terug en dwong alsnog 26 competitiebeurten af waarin hij zes keer scoorde. De verhoudingen bleken evenwel zodanig verzuurd dat Rafael van der Vaart elders zijn heil zocht. In Londen, bij Tottenham Hotspur. Op White Hart Lane, te midden van Gareth Bale en Luka Modric, bloeide hij op. ,,Voetballend was dat mijn beste tijd, bij een fantastische club”. vindt Van der Vaart zelf.

In het intensieve, energie vretende Britse voetbal kon hij de sluipende sleet uiteindelijk niet langer verhullen. Ook na zijn terugkeer bij Hamburger bleef een opleving uit. Van der Vaart, de voetballer die altijd al een klein motortje had, bleek gaandeweg opgebrand. Zo kwam hij uiteindelijk in Denemarken terecht waar zijn nieuwe vriendin, de Nederlandse handbalinternational Estavana Polman, speelt. Háár carrière is nog niet einde, ook niet nu ze moeder is geworden .

Wat Rafael van der Vaart straks precies gaat doen, staat nog in de sterren geschreven. Ook al heeft hij nooit uitgesproken opvattingen geventileerd, blijft de NOS hem graag inzetten als sidekick (‘Nee, ik ben geen analist’!) bij voetbalpraatprogramma, vermoedelijk vooral omdat de Nederlandse tv-kijkers Van der Vaart nog altijd zo sympathiek vinden.

Hóe en wat voor trainer hij wil worden, vraagt Van der Vaart zichzelf nu af. Een groot leiderstype was-ie  nooit, hoe vaak hij ook aanvoerder was van Oranje; óók aan het einde van de WK-finale van 2010. Van der Vaart lijkt eerder in de wieg gelegd als jeugdtrainer, als gids voor jonge voetballers die nog aan hun techniek moeten schaven en bij hem de fijne kneepjes kunnen opsteken.

Op het voetbal is hij nog lang niet uitgekeken, zo maakt Van der Vaart duidelijk op de website van Voetbal International:  ,,Ik denk dat ik ook als trainer genoeg te bieden heb. De kennis van het spel op het hoogste niveau heb ik alvast, De andere aspecten wil ik graag leren, Hopelijk is er een plekje voor mij op de trainersopleiding.”

Twitter:  @hmees