‘De beste bij Feyenoord, dat was Rinus Israel’, zegt Ernst Happel in het Oostenrijkse boek Danke Ernst!, verschenen in 1992, in het jaar dat de legendarische ex-coach van onder meer Feyenoord, Club Brugge en Oranje overleed. Niet de virtuoze Willem van Hanegem, niet publiekslieveling Coen Moulijn, maar ‘IJzeren Rinus’ stond het hoogst genoteerd bij Ernst Happel.
Op 6 mei 1970 was Rinus Israel – dinsdag 1 juli op 83-jarige leeftijd overleden – de eerste Nederlandse voetballer die scoorde in de finale van de Europa Cup voor landskampioen én als aanvoerder van Feyenoord de trofee in handen kreeg. Sinds de triomf op Celtic geldt hij als een icoon in de Rotterdamse Kuip.
Rinus Israel (1942-2025) was in alles een Amsterdammer maar van Ajax moest hij nooit iets hebben. Hij stond bekend om zijn humor en cynisme, maar zijn populariteit in Rotterdam had hij mede te danken aan zijn gespierde aanpak, geladen met niemand ontziende charges en verbale intimidatie. Zijn bijnaam had geen verdere uitleg nodig.
Rinus Israel met de UEFA-Cup, na Feyenoord-Tottenham Hotspur (2-0) in 1974.
Prijzen
Acht jaar lang leidde Rinus Israel de defensie van Feyenoord. Hij onderscheidde zich niet alleen door stevig en altijd getimed ingrijpen, gebaseerd op techniek. Zijn passing en positiekeuze maakten hem tot onbetwist leider. In 1966 kwam hij naar de Kuip, afkomstig van het Amsterdamse DWS waarmee hij in 1964 landskampioen was geworden. Met Feyenoord won hij niet alleen de belangrijkste Europa Cup, óók de wereldbeker voor clubs, de UEFA Cup, drie landstitels en de KNVB-beker.
De glorieperiode van Oranje kwam voor Rinus Israel te laat. Hij was al 32 toen Rinus Michels hem in 1974 na een knieoperatie toch nog meenam naar het Wereldbeker-toernooi in Duitsland. Drie keer werd hij ingezet als invaller om de zege heel te houden, voor het laatst in het laatste duel voor de finale tegen Brazilië. Na 47 interlands kwam daarmee een eind aan zijn Oranje-optredens.
Van zijn knieën had Rinus Israel zoveel gevraagd dat topvoetbal niet langer voor hem was weggelegd. Toch speelde hij, doorgaans met dikke bandages, tot op zijn 39ste verder bij PEC Zwolle Hij geneerde zich niet voor een stap terug, de liefde voor het voetbal was bij hem sterker dan verblindende trots.
‘Voetbalwijs’
Ook als beginnend trainer koos Israel voor een bescheiden club. Twee jaar achtereen leidde hij FC Den Bosch naar de zesde plaats. Met de schrik in de benen kwamen de topclubs naar Den Bosch. “Rinus Israel maakte ons voetbalwijs, hij gaf ons Amsterdamse bluf en brutaliteit”, schetst oud-speler Fred van der Hoorn (ex-Eendracht Aalst) de betekenis van zijn voormalige coach.
De prestaties met de semiprofs van FC Den Bosch maakten indruk op Feyenoord. Maar als coach van zijn oude club lukte het hem niet de Kuip in extase te brengen. Het Legioen reageerde teleurgesteld op twee derde plaatsen op rij. Aan het eind bleef de Kuip zelfs grotendeels leeg. Israel besefte dat zijn kritische, soms ronduit cynische benadering niet werkte bij een topclub als Feyenoord.
‘Effect van je naam’
Hoe toegankelijk hij ook kon zijn voor de buitenwacht, veel spelers bleven vaak met enige angst opkijken tegen de trainer die als speler een grootheid voor ze was geweest. Israel: ‘’Als trainer heb je toch niet zoveel invloed als ik van tevoren dacht. Ik heb veel fouten gemaakt, vooral door vaak te impulsief te reageren. Ik ben wel eens te ver gegaan met kritiek op spelers in de rust of meteen na afloop. Ik heb de spelers van Den Bosch discipline bij moeten brengen. Dat krijgt allemaal meer effect als je je naam mee kunt laten tellen.”
Aan spraakmakende successen als coach kwam Rinus Israel niet meer toe. Hij werkte voornamelijk in het buitenland; in Griekenland, Roemenië, Zwitserland, het Midden-Oosten en als bondscoach van Ghana. Bij Oranje was hij werkzaam als assistent van zowel Dick Advocaat als Guus Hiddink. Maar als trainer kwam Rinus Israel niet meer uit de schaduw na een spelers-carrière die hem zoveel glans had gebracht.
