Een eeuw voetbal op Het Kasteel –SVL

Zaterdag is het feest in Spangen. Dan viert het Spartastadion, ook wel het Kasteel genoemd, zijn honderdste verjaardag.

Ik sta voor het in bruine baksteen opgetrokken en inmiddels beschermde clubgebouw met zijn twee torentjes en twee aapjes op het bordes. De lichtmasten van het Kasteel priemen zich door de oestergrijze lucht. De eerste echte herfstwind schuurt m’n wangen. Het is rustig in Spangen, eens een berooide wijk in het Westelijke deel van Rotterdam met tachtig procent allochtonen die maar weinig van doen hadden met het voetbal en daardoor het einde van de edele balsport op kasteel leken in te luiden. Zover kwam het gelukkig niet. De hele buurt van de Spaanse Polder kreeg net als het stadion, dat met een kwartslag werd gedraaid, een grondige make over en is inmiddels een trendy wijk die erg veel nieuwe bewoners aantrekt.

Kankerlijer

Mijn vorige bezoek aan Spangen dateert van begin jaren negentig toen ik er voor VTM een reportage maakte over de inmiddels vergeten Belgische voetballer Tom Van Mol. Spangen was toen nog een gore buurt met een rauwe bevolking en weinig fijnzinnige fans. We stonden met onze camera achter het doel aan de ingang van het Kasteel, toen nog de korte zijde van het veld. Rechts stond de eretribune, aan de overkant van de korte zijde een betonnen staantribune en links bevond zich de immense Schietribune. Een dubbeldekstribune met meer dan tienduizend plaatsen en destijds de duurste tribune ooit in Nederland. De scheldwoorden aan het adres van de tegenpartij vlogen ons om de oren. Kankerlijer hier en kankerlijer daar…

Het stond in schril contrast met de elitaire oorsprong van de oudste profclub van het land (°1888).

Geboend parket

Nu, ruim een kwarteeuw later oogt het Kasteel aantrekkelijk en fris. De 11.000 plaatsen (ongeveer evenveel als Spangen inwoners telt) zijn bij elke thuiswedstrijd allemaal bezet, zeker nu de club weer deel uitmaakt van Nederlandse elite.

Het clubgebouw herbergt sinds tien jaar ook het Sparta museum waar gids Jan Van Gent mij een korte rondleiding geeft doorheen de geschiedenis van de club en zijn kasteel. Het ruikt er naar geboend parket maar vooral naar voetbal. Ik onthoud dat het stadion werd gebouwd op restanten van het ‘Slot Spangen’ en dat de toenmalige bestuurders een stadion in kasteelvorm wilden omdat dit nu eenmaal paste bij een chique club als Sparta. De eerste wedstrijd werd gespeeld op 15 oktober 1916 en ging tussen Sparta en Willem II. Het regende haast onophoudelijk maar aan het einde van de middag verscheen een regenboog aan de horizon en stond een 1-0 overwinning van de thuisploeg op het scorebord waarvan nu een kopie in het museum staat.

Voetballers werden kasteelheren

Spangen groeide uit tot een begrip in het Nederlandse voetbal. Sparta wordt in 1959 voor het eerst sinds verhuizing kampioen en treft er Glasgow Rangers in de Europacup 1. In 1985 verslaat het door Louis Van Gaal aangevoerde Sparta het grote door Ernst Happel getrainde Hamburger SV.

‘Voetballers werden er helden en kasteelheren’ schrijft AD-columnist en Spartaan Hugo Borst in het voorwoord van een speciale verjaardagseditie.

Niet alleen Van Gaal. Ook Rinus Terlouw, Pim Doesburg, Louis Van Gaal, René Van der Gijp, Kevin Strootman en  Jethro Willems hebben een verleden op het Kasteel. Cabaretier, dichter en jazzliefhebber Jules Deelder is het uithangbord van cult-club Sparta.

Nu zaterdag treffen de traditieclubs Sparta en Willem II elkaar opnieuw op het Kasteel. Een mooie attentie van de kalendermaker. In het Sparta-shirt ook twee Belgen: Loris Brogno (zoon van Dante) en Ryan Sanusi. De traditieclub Sparta heeft z’n spelers ongetwijfeld het symbolische belang van deze wedstrijd ingepeperd. Een klein half jaar na de promotie naar de eredivisie is het morgen dus opnieuw feest op het Kasteel. Al blijft de ambitie voorlopig bescheiden. Liever het bordes van het Kasteel dan het bordes op de Koolsingel.

Stefan Van Loock